Garip akımı şairlerinin tiyatro arayışları
Theater search of Garip movement poets
- Tez No: 882005
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇİĞDEM KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Türk Dili ve Edebiyatı, Performing and Visual Arts, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tiyatro Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tiyatro Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
18. yüzyıla kadar tiyatro oyunlarının dili şiirdi. Avrupa'daki sosyolojik, ekonomik ve toplumsal gelişmeler ve Aydınlanma Çağı'nın etkisi ile Osmanlı'da da“Batılılaşma”dönemi başlamıştır. Tanzimat Fermanı ile birlikte edebiyatımıza tenkit, tiyatro ve roman gibi yeni türler girmiş, bu süreçte Batıya yönelen edebiyatçılarımız aracılığıyla sanata bakışta değişiklikler oluşmuş ve şiir alanında 600 yıl boyunca kendini yineleyen Divan şiirinin varlığı tartışılmaya hatta bu tarz şiirlerden bir vazgeçiş başlamıştır. Bu dönemin ardından, lise yıllarında tiyatro vesile ile tanışan ve yeni bir şiir arayışına giren üç genç şair, şiirde şairaneliğe ve şiirin belli bir zümreye ait oluşuna karşı çıkarak oluşturdukları şiir poetikasıyla Garip hareketini başlatmıştır. Gündelik yaşamdan sıradan insanların konu alındığı, kişileştirmelerin ve anlatıcılığın ön plana çıktığı bu yeni şiir türü, tiyatral özellikler taşımakta birlikte sanatın dilini gündelik bir dil haline getirmeyi başarmıştır. Bu üç şairden biri olan Orhan Veli, yaşamı boyunca şiirinde tiyatral olana yer vermiş, çeviri çalışmalarını tiyatro oyunları üzerine yoğunlaştırmış ve sahne çalışmaları yapmış olsa da, erken vefatı sebebiyle edebi yaşamını uzun bir serüvene dönüştürememiştir. Ancak Melih Cevdet ve Oktay Rifat, Garip hareketinin şiire getirdiği yeniliğin ardından ve Garip şiirinin görevini tamamlamasının ardından yeni arayışlara yönelmiştir. Şiirdeki arayışları ve evreleri, tiyatro oyunlarına da yansımış; şiirlerindeki biçim, tema ve algılayış tiyatro eserleriyle bir paralellik göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Until the 18th century, the language of theatrical plays was poetry. The sociological, economic, and social developments in Europe, along with the influence of the Enlightenment, initiated a period of“Westernization”in the Ottoman Empire. With the proclamation of the Tanzimat Edict, new literary genres such as criticism, theater, and novels were introduced into our literature. During this process, changes in the perception of art emerged through our writers who turned towards the West, leading to the questioning and even the abandonment of Divan poetry, which had been repetitive for 600 years. Following this period, three young poets who were introduced to theater during their high school years and embarked on a quest for new poetry started the Garip movement by creating a poetic approach that opposed the romanticism and exclusivity of traditional poetry. This new type of poetry, which focused on ordinary people and everyday life, emphasized personifications and narrativity, and bore theatrical features while successfully transforming the language of art into a colloquial language. One of these three poets, Orhan Veli, incorporated theatrical elements into his poetry, concentrated his translation efforts on theatrical plays, and engaged in stage work. However, his early death prevented his literary career from developing into a long-lasting journey. Nonetheless, Melih Cevdet and Oktay Rifat, after the innovations brought by the Garip movement and the fulfillment of its mission, turned to new pursuits. Their search and evolution in poetry were also reflected in their theatrical plays; the form, themes, and perceptions in their poetry showed parallels with their theatrical works.
Benzer Tezler
- Orhan Veli, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rıfat'ta deniz algısı
The perception of the sea through the eyes of Orhan Veli, Melih Cevdet Anday and Oktay Rıfat
CİNETİ KIRGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TARANA OKTAN
- Yedi Meşale ve Garip şiirinde İstanbul
Istanbul in Yedi Meşale and Garip poetry
ESRA TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERUDUN AY
- Garip şiirinde nesne yaklaşımı
Object approach in Garip poetry
NİSA ALPASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Deneysel bir yaklaşım olarak tipografi görsel şiir ilişkisi: Garip akımı şiirlerinin kinetik tipografi uygulamaları
The relationship between typography and visual poetry as an experimental approach: Kinetic typography applications of garip movement poems
SELİN YAPRAK TÜRKÖLMEZ
Doktora
Türkçe
2024
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. KADER SÜRMELİ
- Garip akımı sanatçılarının şiirlerinde bir değer olarak yaşama sevinci ve tabiat sevgisi bağlamında çocuk
Child within the context of joy of living and love of nature as a value in the poems of 'garip' trend poets
SEVGİ TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN ERKAL