Temel eğitim programları ve ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında incelenmesi
Investigation of primary education curricula and textbooks in the context of digital literacy
- Tez No: 605938
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLGÜN ALPAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Bu araştırma temel eğitim seviyesindeki derslerin öğretim programlarını ve bu programlara uygun olarak yazılan ders kitaplarını dijital okuryazarlık bağlamında incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda; dijital okuryazarlık bağlamında incelenen temel eğitim programlarının (bağlam, kazanım, eğitim durumları, ölçme-değerlendirme boyutlarında) durumu, temel eğitim ders kitaplarının durumu ve temel eğitim programlarında yer alan dijital okuryazarlık kazanımlarının ders kitaplarına yansıması tespit edilmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma deseni benimsenen araştırmada veri toplama tekniği olarak doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan temel eğitim seviyesindeki Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programları ile İlkokul Türkçe 1, 2, 3 ve 4 Ders Kitabı; İlkokul Matematik 1, 2, 3 ve 4 Ders Kitabı; İlkokul Fen Bilimleri 3 ve 4 Ders Kitabı; İlkokul Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı; İlkokul Hayat Bilgisi 1, 2 ve 3 Ders Kitabı; Ortaokul Türkçe 5, 6, 7 ve 8 Ders Kitabı; Ortaokul Matematik 5, 6, 7 ve 8 Ders Kitabı; Ortaokul Fen Bilimleri 5, 6, 7 ve 8 Ders Kitabı; Ortaokul Sosyal Bilgiler 5, 6 ve 7 Ders Kitabı oluşturmaktadır. Toplam 5 Öğretim Programı ve 29 ders kitabı araştırmaya dâhil edilmiştir. İncelenen öğretim programları ve ders kitaplarının seçiminde ilkokul ve ortaokullarda haftada en az 3 ders saati okutulan temel dersler olmasına dikkat edilmiştir. Bu araştırmada veriler nitel araştırma ve doküman incelemede kullanılan içerik analizi ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde araştırmanın alt amaçlarının sırası gözetilmiştir. Araştırmanın temel kategorilerini Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi dersleri oluşturmuştur. Analiz birimi olarak“kelimeler ve ilgili paragraflar”belirlenmiştir. İlgili kategorilerde ders kitaplarında uzman görüşü alınarak belirlenen analiz birimi kelimeler aranmıştır; öğretim programları ise bağlam, kazanım, eğitim durumları ve ölçme-değerlendirme boyutlarına ayrılmış ve bu boyutlar dijital okuryazarlık becerisi bakımından incelenmiştir. Son olarak öğretim programlarında önceden tespit edilen kazanımların ders kitaplarına yansıması ele alınmıştır. Bu aşamada önceden tespit edilen kazanımın ders kitabında nasıl işlendiğini incelemek için kodlar (hikâyeleştirme, paragraf, bilgi notu, görsel materyal, etkinlik) oluşturulmuş böylelikle söz konusu kazanımın ders kitabında ne şekilde, ne kadar yer aldığı ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen veriler tablolar halinde düzenlenmiş, değerlendirmeler doğrudan alıntılarla ve ekran görüntüleriyle desteklenmiştir. Araştırma sonucuna göre Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programlarının bağlam boyutunda dijital okuryazarlığın“dijital yetkinlik”olarak yer aldığı; kazanım boyutunda ele alınan öğretim programlarının tamamında doğrudan ve/veya dolaylı olarak dijital okuryazarlık beceriyle ilgili kazanımların bulunduğu, Türkçe ve Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı'nda diğer öğretim programlarına göre dijital okuryazarlığa yönelik daha fazla kazanıma yer verildiği, Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı'nda her sınıf seviyesinde düzenli olarak dijital okuryazarlık becerisini içeren kazanımların bulunduğu ayrıca Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı dijital okuryazarlık bağlamında en az kazanımın yer aldığı öğretim programı olduğu tespit edilmiştir.Fen Bilimleri, Türkçe ve Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı eğitim durumları boyutunda dijital okuryazarlık becerisine yer verildiği ancak Matematik ve Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı'nda dijital okuryazarlıkla ilgili herhangi bir veriye rastlanılmadığı ortaya çıkmıştır. Ölçme-değerlendirme boyutundaise doğrudan veya dolaylı olarak dijital okuryazarlığa ilişkin herhangi bir bulguya ulaşılmamıştır. Ders kitaplarının dijital okuryazarlık bakımından incelendiği araştırma sonuçlarına göre Sosyal Bilgiler ders kitaplarının diğer ders kitaplarına göre dijital okuryazarlık becerisi bakımından iyi olduğu, dijital okuryazarlık becerisinin işlenmesi bakımından Sosyal Bilgiler ders kitaplarından sonra Türkçe ders kitaplarının geldiği; Fen Bilimleri ders kitaplarında her sınıf seviyesinde analiz birimi kelimeler ışığında dijital okuryazarlık becerisine değinildiği, Matematik ders kitaplarının ise analiz birimi kelimelerin en az ele alındığı kitaplar olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca dijital okuryazarlık becerisiyle ilgili ders kitaplarında en fazla“bilgisayar”ve“internet”kelimelerinin kullanıldığı,“internet haberi”,“tablet”,“sosyal medya”ve“e-posta”kelimelerinin de sık geçen kelimeler arasında yer aldığı belirlenmiştir.Matematik Dersi Öğretim Programı hariç Türkçe, Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi ve Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı'nda dijital okuryazarlıkla ilgili yer alan kazanımların ders kitaplarına yansıtıldığı tespit edilmiştir. Genel olarak dijital okuryazarlık becerisi kazanımlarının ders kitaplarına daha çok görsel materyal kullanımı ve etkinlik olarak yansıtıldığı, bilgilendirici paragrafların da söz konusu kazanımların ders kitaplarına yansıtılmasında sıklıkla kullanıldığı, bununla beraber bilinçli-güvenli internet kullanımına çok fazla yer verilmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research was carried out with the aim of examining the curriculum of the courses at Primary Education level and the textbooks written in accordance with these curricula in the context of digital literacy. In accordance with this purpose, the situation of Primary Education Cirruculum (context, objective, educational status, measurement-evaluation dimensions) examined in the context of digital literacy, the status of Primary Education textbooks and the reflection of digital literacy objectives in Primary Education Cirruculum to textbooks were tried to be determined. In the research, qualitative research design was adopted and document analysis was used as the data collection technique. The study group of the research consists of basic education level Turkish, Mathematics, Science, Social Studies and Social Science Curricula and Primary School Turkish 1, 2, 3 and 4 Textbooks, Primary School Mathematics 1, 2, 3 and 4 Textbooks, Primary School Science 3 and 4 Textbooks, Primary School Social Studies 4 Textbooks, Primary School Social Science 1, 2 and 3 Textbooks, Secondary School Turkish 5, 6, 7 and 8 Textbooks, Secondary School Mathematics 5, 6, 7 and 8 Textbooks, Secondary School Science, 5, 6, 7 and 8 Textbooks, Secondary School Social Studies 5, 6 and 7 textbooks published by the Ministry of National Education in Turkey. A total of five Curricula and twenty-nine textbooks were included in the research. In the selection of the curricula and textbooks examined, it has been taken into consideration that there are basic courses that are taught at least 3 hours per week in primary and secondary schools. In this research, the data were analyzed by content analysis used in qualitative research and document analysis. In the analysis of the data, the order of the sub-objectives of the research was taken into consideration. The main categories of the research were Turkish, Mathematics, Science, Social Studies and Social Science.“Words and related paragraphs”were determined as the unit of analysis. In the related categories, the unit of analysis determined by taking expert opinion in the textbooks was searched, and the curricula were divided into context, objective, educational status and measurement-evaluation dimensions and these dimensions were examined in terms of digital literacy skills.Finally, the reflection of the pre-determined objectives in the curricula to the textbooks is discussed. At this stage, codes (narrative, paragraph, information note, visual material, activity) were created in order to examine how the predetermined objective was taught in the textbook, thus revealing how and in what way the objective was included in the textbook. The obtained data were arranged in tables and the evaluations were supported by direct quotations and screenshots. According to the results of the research, it is seen that digital literacy is“digital competence”in the context dimension of Turkish, Mathematics, Science, Social Studies and Social Science Curricula; in all of the curricula in the dimension of objective, there are objectives related to digital literacy skills directly and / or indirectly, and in Turkish and Social Studies Curriculum, there are more objectives for digital literacy compared to other curriculum, in Social Science Curriculum, it is determined that there are regular objectives in digital literacy skills all class levels and, in addition, the Science Curriculum is the curriculum with the least objectives in the context of digital literacy. It has been revealed that digital literacy skills are included in the Science, Turkish and Social studies curriculum education situations, but no data related to digital literacy is found in the Mathematics and Social Science Curriculum. In the measurement-assessment dimension, no findings of digital literacy, either directly or indirectly, have been reached. According to the results of the research where textbooks were examined in terms of digital literacy it was found that Social Studies textbooks were good in terms of digital literacy skills compared to other textbooks, in terms of teaching digital literacy skills, Turkish textbooks came after Social Studies textbooks, in the science textbooks, digital literacy skills in the light of the words of the analysis unit at each grade level are mentioned, the mathematics textbooks were the books with the least analysis unit words.In addition, it was determined that“computer”and“Internet”were the mostly used words in the textbooks related to digital literacy skills, and“Internet news”,“tablet”,“social media”and“e-mail”words were among the frequently used words.It was determined that the objectives in digital literacy in Turkish, Social Studies, Social Science and Science Curriculum were reflected in the textbooks except for the Mathematics Curriculum.In general, it is concluded that digital literacy objectives are mostly reflected in textbooks as visual material usage and activity, informative paragraphs are frequently used in reflecting these objectives in textbooks, however conscious-secure Internet usage is not given much space.
Benzer Tezler
- Fizik ders kitapları üzerine bir inceleme
A review of physics textbooks
ARZU ARSLAN BUYRUK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre ilk okuma yazma ders kitabının (2021-2022) incelenmesi (Denizli ili örneği)
The examination of primary reading and writing book (2021-2022) by classroom teachers (Denizli case)
ERHAN ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ÇENGEL-SCHOVILLE
- Developing EFL teachers' competencies through an INSET program in Turkish MONE context: An exploratory case study
Milli Eğitim Bakanlığı bağlamında bir hizmet içi eğitim programı yoluyla İngilizce öğretmenlerinin yeterliklerinin geliştirilmesi: Keşifsel bir durum çalışması
AYŞE ZAMBAK
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BEDİR
- An evaluation of the EFL coursebook 'English File-Intermediate' from the perspectives of students and instructors
Yabancı dil öğretiminde kullanılan 'English File Intermediate' ders kitabının öğrenci ve öğretim görevlileri açısından değerlendirilmesi
İLKNUR SAYDAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDANE DENKÇİ AKKAŞ
- İlköğretim matematik dersi öğretim programı anahtar yetkinliklerinin öğretmen görüşleri program kazanımları ve ders kitabı kapsamında incelenmesi
Investigation of the key competencies of the primary education mathematics curriculum within the scope of teacher's opinions program outcomes and textbook
LEMANNUR DALKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA EKİNCİ