Yükseköğretimde piyasalaşma üzerine Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye'deki yükseköğretim yöneticilerinin görüşleri
The perceptions of higher education aministrators in Turkey and in the USA about the marketization of higher education
- Tez No: 613496
- Danışmanlar: PROF. DR. KASIM KARAKÜTÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Eğitim ve Öğretim, Economics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Türkiye'de Yükseköğretim, ABD'de Yükseköğretim, Piyasalaşma, Turkish Higher Education, American Higher Education, Marketization
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Ekonomisi ve Planlaması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bu araştırmanın amacı, piyasalaşmanın Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye'de yükseköğretime etkilerini üniversite yöneticilerinin görüşlerine dayanarak betimlemek ve piyasa merkezli uygulamaların üniversitenin işlevlerine yansımalarını katılımcıların deneyimlerinden yararlanarak değerlendirmektir. Ayrıca, araştırma kapsamında yükseköğretimde piyasalaşma süreçlerinin yükseköğretim alanında uzman akademisyenlerce nasıl algılandığı ve anlamlandırıldığını anlamak ve açıklamak üzere yükseköğretimde piyasalaşma süreçlerini katılımcıların anlatılarına dayalı olarak açıklayan bir piyasalaşma modeli geliştirmek amaçlanmıştır. Bu araştırmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümüne İngilizce ve Türkçe anketleri doldurarak 258 yükseköğretim yöneticisi (134 Türk-124 Amerikalı) katılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde de 22 öğretim üyesiyle (11 Türk-11 Amerikalı) görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda, yükseköğretimde piyasalaşma süreci; temelinde ideolojik boyutu oluşturan neoliberalizm ve küreselleşmenin olduğu üç boyutlu (ideolojik, kavramsal ve eylemsel) bir modelle açıklanmıştır. Nicel araştırmada piyasalaşmayla ilişkilendirilen kavramlara ilişkin ABD'li ve Türk yükseköğretim yöneticilerinin algıları arasında anlamlı bir fark bulunmamış olsa da nitel araştırma kapsamında ABD'li ve Türk katılımcıların piyasalaşmayla ilişkilendirilen bazı kavramları farklı anlamlandırabildikleri, piyasalaşmanın yansıması olarak değerlendirilen bazı uygulamaların işleyişine ilişkin farklı deneyimleri olduğu görülmüştür. Ayrıca ABD'li katılımcıların yükseköğretimde nitelik ve eşitliğe ilişkin kaygılarını daha çok yükseköğretimde piyasalaşma kapsamında değerlendirdikleri görülürken Türk katılımcıların eşitlik ve nitelikle ilgili kaygılarının piyasalaşmayla birlikte bazı yerel Türkiye'ye özgü durumlarla ilişkilendirme eğiliminde olduğu anlaşılmıştır. ABD'li öğretim üyelerinin piyasalaşma kapsamında yükseköğretime erişim ve yükseköğretimde eşitlikle ilgili kaygıları daha çok öne çıkarken, Türk öğretim üyelerince yükseköğretimde eğitim ve araştırmaların niteliğine ilişkin kaygılar daha çok vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
The study aims to explore the perception of faculty members and university administrators regarding the market based practices in higher education. The study also aims to propose a marketization model explaining marketization process in Turkey and in the USA based on the perceptions and experiences of faculty members from Turkey and the USA. In this study, both quantitative and qualitative research methodology were employed. First, questionnaires in Turkish and in English were used to describe how the proposals concerning the economic market impact on higher education were perceived by higher education administrators and semi-structured interview forms were utilized to explore and describe the experiences and narratives of faculty members. The total number of participants for the surveys was 258 (134 Turkish-124 American) and the number of participants for the interviews was 22 (11 Turkish-11 American). The marketization process was described in a tree-dimensional (ideological, conceptual and practical) marketization model where neoliberalism and globalization constituted the background ideological dimension. Although no significant differences were found between the perception of Turkish and American higher education administrators regarding certain concepts associated with marketization in quantitative study, qualitative study revealed that the interpretation of certain associated concepts or experiences regarding the application of certain practices associated with marketization were different. It was also noted that while the concerns of American faculty members about the quality and equity issues in higher education were associated more with the marketization process, Turkish faculty members tended to associate their concerns more with other local issues regardless of the marketization process. While equity and access issues in higher education were emphasized more as serious concerns associated with marketization by American faculty members, Turkish faculty members highlighted their concerns regarding the quality of research and education.
Benzer Tezler
- Küreselleşme ve yükseköğretimde ulusötesi aktörlere ilişkin akademisyen görüşleri
Perspective of academics on globalization and transnational actors in higher education
KADRİYE BEGÜM DOĞRUYOL ALADAK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN BAKİOĞLU
- Yükseköğretim sistemlerinin mali özerkliği bağlamında girişimci üniversite yaklaşımı
Entrepreneurial university approach in the context of financial autonomy of higher education
BÜŞRA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARIK SOYDAN
- Yükseköğretimde örgütsel çeviklik: Akademik ve idari çalışanların üniversiteye ilişkin algı ve deneyimleri
Organizational agility in higher education: The university perceptions and experiences of academic and administrative staff
FERİDE ÖKSÜZ GÜL
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Mesleki ve teknik eğitimde kalite yönetimi veakreditasyonun farkındalığı üzerine bir araştırma:Mühendislik eğitimi örneği
A research on quality management in vocational and technicaleducation and awareness of accreditation: A case ofengineering education
ARZU TÜRKYILMAZ GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiYapı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ÖZEL
- Hisse senedi piyasalarında dönemsellikler ve İMKB üzerine ampirik bir çalışma
Seasonalities in stock markets and an empirical study on Istanbul Stock Exchange
RECEP BİLDİK