Alişer Navåiy Asarlari Tilining İzåḥli Luġati'nin 'A' maddesinin incelenmesi
Examination of Ali Sher Navoiy Asarlari Tilinin İzaḥli Luġati in 'A' article
- Tez No: 613601
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Ali Şir Nevayi, Çağatay Türkçesi, Özbek Türkçesi, Ali Sher Navoiy, Chagatai Language, Uzbek Turks
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 479
Özet
Çağatay döneminin en önemli isimlerinin başında gelen Ali Şir Nevayi'nin ünü ve önemi sadece Orta Asya sınırları içerisinde kalmamış, oldukça geniş bir coğrafyada değerini ve önemini korumuştur. Dili ve üslubu ile yaşadığı döneme ismini veren Ali Şir Nevai, çok önemli eserler ortaya koymuştur. Ortaya koyduğu bu eserler temel alınarak Özbekistan SSR Fenler Akademiyası tarafından 1983 yılında Taşkent'te“Alişer Navåiy Asarlari Tiliniŋ İzåḥli Luġati”adıyla dört ciltlik bir sözlük hazırlanmış ve E. İ. Fazılov tarafından düzenlenmesi ve basım aşaması gerçekleştirilmiştir. İşte ortaya konulan bu eşsiz eser tez çalışmamızın konusunu ve amacını oluşturmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde Çağatay döneminin devamı niteliğinde olan Özbekler ve Özbek Türkçesinin genel özellikleri hakkında kısa bir bilgi verilerek ardından Ali Şir Nevayi'nin döneme olan etkisi ve eserleri ve Çağatayca sözlükler ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise sözlükte yer alan bilgiler doğrultusunda sözlüğün hazırlanışı ve bu konuda katkı sağlayan şahsiyetlere yer verilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise sözlüğün transkripsiyonu verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise bu alanda çalışan ya da çalışmak isteyenlere kolaylık sağlaması amacıyla eserde geçen bilinmesi güç ve az kullanılan kelimelerin yer aldığı bir sözlük çalışması yer almaktadır. Sonuç kısmında ise ortaya konulan bilgiler ışığında bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın hazırlanma sürecinde başvurulan tüm eserlere ve kaynaklara ise kaynakça kısmında yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ali Sher Nevayi, who is one of the most important names of Chagatai period, doesn't only have fame and importance within the borders of Central Asia, but also has preserved its value and importance in a whole wide geography. Ali Sher Nevai, who gave his name to the period he lived in with his language and style, produced very important works. Based on these works, a four-volume dictionary was prepared by the Uzbekistan SSR Academy of Sciences in 1983 in Tashkent with title of“Ali Şir Nevayi Eserleri Dilinin İzahlı Lugati”and the work was arranged and printed by E. I. Fazilov. This unique work put forward its subject and purpose of our thesis. In the first part of the our study, a brief information is given about the general characteristics of Uzbeks and Uzbek Turks who are the continuation of Chagatai period and then the effects of Ali Sher Nevayi are discussed during this period such as his works period and his works and Chagatai dictionaries. In the second part of the thesis, according to the information in the dictionary, the preparation of the dictionary and the personalities contributing to these subjects are given. In the third part of the thesis, the transcription of the dictionary is given. In the fourth part of the study, there is a dictionary studies which contains the words which are hard to know and less used in the work in order to provide convenience to those working or wanting to work in this field. In the conclusion part, an evaluation was made according to the information presented. All works and references used in the preparation process of the study and are given in the bibliography section.
Benzer Tezler
- Alişer Navåiy Asarları Tilining İzåhli Luġati'nin 'B' maddesinin incelenmesi
Examination of Ali Sher Navoi̇y Asarlari Tilinin İzahli Lugati in 'B' article
YASEMİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Ali Şir Nevâyî dilinden Özbek ve Türkmen Türkçelerine söz varlığındaki gelişmeler
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM EMİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL YÜCEL
- Özbekistan ve Rusya'daki Ali Şîr Nevaî çalışmalarının bibliyografyası
Alisher Navoiy in Uzbekistan and Russia bibliography of their work
SHAKHLO ISKANDAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL
- Mukaddimetü'l-Edeb'in Moğolca - Çağatayca kısmının dil incelemesi
A language study on Mongolian and Chagatai parts of Muqaddimat al-Adab
AHMAD SHAFİQ SHAFI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Mukaddimetü'l-Edeb'in Çağatayca ve Moğolca sözvarlığı
The Chagatay and Mongolian vocabulary of Muqaddimat al-Adab
AHMAD SHAFIQ SHAFI
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ