Гуманитардык сабактардагы проблемалык окутуунун педагогикалык жана психологиялыык негиздери
Sosyal bilim derslerinin öğretiminde problem gözme tekniğininuygulanmasında pedagojik ve psikolojik temelleri
- Tez No: 614069
- Danışmanlar: PROF. DR. NURBÜBÜ ASİPOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Изилдɵɵнүн актуалдуулугу окуучуларды окуу ишмердүүлүгүнө карата мотивдин жогорку деңгээлдеги өнүктүрүүчүүлүгү, окуучулардын таанып-билүү кызыкчылыгын активдештирүүсү, ошондой эле сабактарда проблемалык кырдаалдын негизинде проблеманы чечүү жөндөмдүүлүгүн өстүрүүсү менен аныкталат. Продуктивдүүлүк, ой жүгүртүүдөгү оригиналдуулук, чыгармачылык, проблеманы көрө билүү, ички туюм, акыл көрөңгөсүнүн тездиги, табуучулук жана изденүүчүлүк – мына бул жөндөмдүүлүктөр проблемалык окутуунун өнүктүрүүчү каражаты жана окуучуларга проблеманы чечүүнүн жолдорун, гипотезаны алып чыгууга өбөлгө түзөт десек болот. Изилдөөнүн методдору: Илимий иште изилдөөнүн методдору болуп практикалык изилдөө ыкмалары ,окутуу процессинде окуучулар менен мугалимдер арасындагы карым-катнаш мамилеси, теоретикалык изилдөө методдору (усулдук колдонмолордуу талдоо, илимий адабияттарды изилдөө), тарых сабагында окуучулар жана мугалимдер менен бирдикте катышуу жана сабакта алынган маалыматтарга чогуу талкулоо жүргүзүү. Диссертация киришүүдөн, эки бөлүмдөн, корутундудан, колдонулган адабияттардын тизмесинен турат. Киришүүдɵ илимий иштин актуалдуулугу, гипотезасы, предмети, максаты объектиси, изилдɵɵнүн милдеттери кɵрсɵтүлүп, теориялык жана методологиялык негиздери аныкталган.Муну менен бирге илимий иштин практикалык жана теориялык манилүүлүгү баяндалган. Илимий иште проблемалык окутуунун теориялык жана дидактикалык, ошондой эле анын психологиялык негизин ачууда эң кɵмɵкчү булак катары М.И.Махмутовдун, И.Я.Лернердин, А.М. Матюшкиндин, Н.А.Менчинскаянын, И.А.Ильницкаянын ж.б. эмгектерикызмат кɵрсɵттү. Ошондой эле сабактарда 7 проблемалык кырдаалды жаратуу боюнча маалыматтар О.К.Тихомировдун, М.Н.Скаткинанын. И.Я.Лернердин, Г.С.Костюктун ж.б. эмгектеринен алынды. Диссертациянын I бɵлүмүндɵ проблемалык окутуунун илимий- дидактикалык негиздери, анын ичинде теориялык, психологиялык негиздери ачылып баяндалды. Окуучулардын таанып-билүү жɵндɵмдүүлүктɵрүн, ой жүгүртүү ишмердүүлүгүн ɵнүктүрүүдɵ проблемалык окутуунун мыйзамченемдүүлүктɵрүнүн маңызы, окутуу ишмердүүлүгүнɵ тийгизген таасири, окутуунун мектептеги орду, ишке ашыруунун жолдору туурасында маалымат берилген. Диссертациянын IΙ бɵлүмүндɵ гуманитардык сабактардын ичинен тарых предмети тандалып алынып, бул сабактарды проблемалык окутуу методун колдонуп ɵтүү, сабакта проблемалык абалды жаратуу аркылуу окуучулардын чыгармачыл жɵндɵмдүүлүктɵрүн калыптандырууга, ɵз алдынча таанып-билүү ишмердүүлүгүн жана коюлган проблеманы ɵз алдынча чече билүү сапатын ɵнүктүрүүгɵ багытталган жана максат туткан проблемалык окутуу процессине эксперимент жүргүзүүгɵ аракет жасалды. Корутундуда даяр билим, даяр нерсе эч убакта окуучуга ийгилик алып келбестигинен башталып, адамды тарбиялоо коомдун эң маанилүү маселелеринен экенидиги маалымдалган. Проблемалык окутуу процессинин мыйзамченедүүлүктɵрүн окуу процессинде сабаты ɵтүүдɵ колдонуу, окуучулардын ɵз алдынча таанып-билүү жана ой жүгүртүү ишмердүүлүгүн ɵнүктүрɵ тургандыгы, ошондой эле окуучунун чыгырмачыл ой жүгүртүүсүн камсыз кылат. Окутуу процессиндеги ар бир эле окутуу методдору сыяктуу проблемалык окутуунун дагы ɵзүнүн жетишпеген жагы бар, бул окутуу дагы изилдɵɵгɵ алынса, салттык окутуу системасынын кээ бир элементтери менен шайкештирип айкалыштырса, анда проблемалык окутуу процесси ийгиликке жетише алат деген пикирлер баяндалды. Ачкыч сɵздɵр : проблемалык окутуу, проблемалуу кырдаал, проблемалык абалды жаратуу, проблемалык окутуу методдору, ой жүгүртүү ишмердүүлүгү, изилдɵɵ методу, проблема.
Özet (Çeviri)
İncelemenin güncelliği öğrencilerin öğrenme özgürlüğünü sağlayan yaratıcılık yeteneğinin gelişmesi, yaratıcı ve öğrenme faaliyetlerinin oluşması, sorunlu durumlar temelinde yaratıcı olması, sorun ve meselelerdi çözmesiyle koşullanır. Faaliyetin meçhul tarzını araştırma süreci yaratıcılık unsurudur. Bu faaliyetler – insanın etkililik, özgünlük, düşünmek, mucitlik, sorunu görebilmek, sezgi, hızlı zihinsel yetenek, tahmin etebilme yeteneği gibi özelliklerini gösterir. Bu yetenekler, belirli ölçüde sorun öğretimini geliştirir: özel didaktik araçlarıın yardımıyla bu tür öğretim öğrencileri standart olmayan meseleleri çözmek, elde edilen bilgileri mezcetmek, hipotezleri ileri sürmek, problermleri çözme yolunu aramak gibi durumlara atar. İnceleme yöntemleri: İncelemede deneysel inceleme (öğrencilerle ilişki, okutmanlarla görüşme, öğretim sürecinde okutman ile öğrenci ilişkileri), teorik inceleme yöntemleri (bilimsel edebiyatları ve okul programlarını inceleme), kullanılmış, Tarih derslerine katılmış ve kaynakları analize edilmiştir. Tez Giriş Bölümü, Birinci ve İkinci Bölüm, Özet ve Kullanılan Kaynaklar Listesi bölümünden oluşmaktadır. Özet bölümünde incelemenin güncelliği, onun amacı, hipotezler, çalışmanın hedefi kanıtlanır, inceleme konusu belirlenir, teorik ve metodik esasları ispatlanır. Bunlarla beraber, yenilik ve pratik bilgliler inceleme yöntemleri gösterilmiştir. Tezde sorun öğretiminin teorik, didaktik ve psikolojik esaslarını açıklamak için kaynak olarak M.İ. Mahmutov, İ.Y. Lerner, A.M. Matyuşkin, N.A. Mençinskaya, İ.A. İlnitskaya, O.K. Tihomirov, M.N. Skatkina gibi bilim adamlarının çalışmaları kullanılmıştır. 9 Tezin Birinci bölümünde, sorun öğretimin bilimsel didaktik temelleri ve bu tür öğretimin psikolojik esası açıklanmıştır. Öğrencinin öğrenme yeteneği ve düşünür faaliyetini geliştirmek için sorunlu öğrenimin yasallık özü, onun öğrenim faaliyetine getiren tesiri, öğrenimdeki yeri, onun gerçekleştirilebileceği yollar gösterilmiştir. Tezin İkinci bölümünde, inceleme için Tarih dersi seçilip alınmıştır, Tarih dersinde sorun öğretimi metodu kullanılmış, bu derste sorunlu durumu oluşturmaya ve aynı zamanda öğrencilerin yaratısılık yeteneğini ve öğrenme özgürlüğünü biçimlendirme denemesi yapılmıştır. Bunlarla beraber öğrencilere, verilen soruna kendi başına çözüm bulma bilgilerini ortaya çıkarma ve sorun öğrenme süreci üzerinde deneme yapma görevi verilmiştir. İncelemenin Özet bölümünde, hazır bilgiler öğrenciye istenilen derecedeki tesirli sonuçlar getirmeyeceği ile ilgili bilgiler verilmiştir. İnsanın eğitimine onun toplumdaki yerine özel önem verilmektedir. Ders sırasında kullanılan sorun öğretimi yasallıklarının sonuçları verilmektedir. Belli olduğu gibi bu yöntem öğrencilerin öğrenme özgünlüğünü ve düşünme faaliyetinin gelişmesini sağlar ve bunların yanısıra yaratıcı kavrama yetkinliğini etkiler. Sorun öğretimi yöntemi de diğer metodlar gibi eksiklere sahiptir, dersi inceleme ve geleneksel öğretim sistemin belli bir unsurlarıyla maharetle birleştirildiğinde önemli sonuçlara ulaşılabilir. Anahtar kelime - sorun öğretimi, sorunlu durum, sorunlu durum oluşturmak, sorun öğretim yöntemleri, entelektüel faaliyeti, inceleme yöntemi, problem.
Benzer Tezler
- 'гуманитардык сабактарды окутууда кенже өспүрүм класс окуучуларынын экологиялык маданиятын калыптандыруу'
Sosyal bilimleri derslerinin öğretiminde 5-7 sınıf öğrencilerinin ekolojik kültürünü oluşturma
ÇINARA TABALDİEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Түркиянын жана кыргызстандын негизги орто мектеп программаларындагы гуманитардык сабактардын окуучуларды атуулдукка тарбиялоо мүмкүнчүлүктөрү
Türkiye'deki ve Kırgızistan'daki ortaöğretim programlarındaki sosyal bilimleri derslerinin öğrencilere vatandaşlık eğitimini verme potansiyeli
CAZGÜL COLALİEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEgzersiz ve Sportif Performans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ile stresle başa çıkmastratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kırgızistan örneği)
Университет студенттеринин мендик баасы менен стрессти жеңүүстратегияларынын ортосундагы байланышты изилдөө(Кыргызстандын мисалында)
ASEM İDAYEVA
Doktora
Kırgızca
2020
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜRŞAD YILMAZ
- Etkili öğretmenlik özellikleri açısından öğretmen adaylarının kendilerine ve öğretim elemanlarına ilişkin algılarının incelenmesi
Болочок мугалимдердин өздөрү жана окутуучулар жөнүндө ой-сезимдерин эффективтүү мугалимдик сапаттары өңүтүнөн анализдөө.
ZARİFA SALMANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARİF ÖZERBAŞ
- Sağlık turizmi kapsamında Kırgızistan'da kımız tedavisi alan turistlerin memnuniyet ve sadakat algıları üzerine bir inceleme
Кыргызстанда ден соолук туризми алкагында кымыз менен дарыланган туристтердин канааттануусун жана лоялдуулугун изилдөө
İBRAHİM GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ERDEM