Geri Dön

Türkçe ve Kırgızcadaki akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlere yansıması

Туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышы

  1. Tez No: 614100
  2. Yazar: OĞUZ KILINÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Akraba, Atasözü, Deyim, Karşılaştırma
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

„„Türkçe ve Kırgızcadaki Akrabalık Terimlerinin Atasözü ve Deyimlere Yansıması‟‟ konulu bu yüksek lisans tez çalışmamızda karşılaştırma yöntemi kullanılarak Kırgızca ve Türkçedeki akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlerde ne şekilde kullanıldığını göstermek ve bunlardan yola çıkarak Türklerdeki aile anlayışı hakkında bilgilere ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşabilmek için öncelikle Kırgızca ve Türkçede kullanılan akrabalık terimleri belirlenmiş olup bunların kullanımları ve anlamları ile ilgili açıklamalarda bulunulmuş daha sonra bu anlam ve açıklamalardan hangilerinin kullanımının daha çok olduğu ve bu kullanımların hangi özellikte olduğu ve bunların Türk aile yapısı hakkında hangi özellikleri yansıttığı atasözü ve deyimler üzerinden örneklendirilmiştir. Kırgızca ve Türkçe üzerinde böyle bir çalışma yapılmasında ve kapsam olarak bu iki dilin seçilmesindeki amaç bu iki dilin aynı kültürü temsil etmesinin yanında farklı zamanlarda farklı olaylarla karşılaşan bu kültürün bugün gelinen noktada ne derecede eski kültürel bağları koruduğunu görmektir. Bu anlamda hazırlamış olduğumuz tezimiz iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kırgızca ve Türkçedeki akrabalık terimleri karşılaştırmalı olarak verilmiş ve bunlar hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Tezin ikinci bölümünde ise bu akrabalık terimleriyle kurulan atasözleri ve deyimler her terimin kendi başlığı altında verilmiştir ve bunlar kendi aralarında kurmuş oldukları çeşitli ilgilere göre gruplandırılmıştır. Kırgızca atasözleri ve deyimler Türkçe çevirileri ile verilmiştir. Her gruplandırmanın sonunda atasözü ve deyimlerden bazı örnekler gösterilip açıklamalarda bulunularak akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlerde kullanılışının ne şekilde bütünlük oluşturduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde akrabalık adlarının atasözü ve deyimlere yansımaları ile ilgili çıkarımlar yapılmış ve istatiksel bilgiler verilmiştir. Bu çalışmamızın ortak bir kültüre sahip olan iki kardeş ulus üzerinden yola çıkarak Türklerdeki aile ve akraba kavramını tanımaya ve tanımlamaya yardımcı olacağı düşüncesindeyiz.

Özet (Çeviri)

„„Кыргыз тилиндеги жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышы‟‟ аттуу магистрдик диссертациябызда салыштыруу методу менен кыргыз жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде кандай колдонулганын көргөзҥҥ жана тҥрк элдеринин ҥй-бҥлөсҥндөгҥ адамдардын бири-бири менен кандай мамиледе болгондугу жөнҥндөгҥ маалыматтарга ээ болуу максатында аткарылды. Бул эмгектин кыргыз жана тҥрк тилин салыштыруу менен аткарылышынын негизги себеби – бул эки тилде сҥйлөгөн элдердин бирдей маданиятка ээ болушу жана азыркы убакта эки тилде эски маданияттын кандай абалда сакталганын ачыкка чыгаруу. Бул максатта аткарылган эмгегибиз эки бөлҥмдөн турат. Биринчи бөлҥмдө кыргыз жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдер салыштырылып, булар жөнҥндө маалымат берилди. Ал эми экинчи бөлҥмдө туугандык терминдер катышкан макал-лакаптар жана фразеологизмдер берилген жана булар тҥрдҥҥ топторго бөлҥнгөн. Кыргызча макал-лакаптар жана фразеологизмдер тҥркчө котормосу менен берилген. Ар бир топтун аягында макал-лакаптардан жана фразеологизмдерден мисалдар келтирилип, маалымат берилген. Аягында туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышынын аныктамалары берилген. Бул эмгегибиз тҥрк элдериндеги ҥй-бҥлөлҥк жана туугандык тҥшҥнҥктөрдҥ таанууга жана таанытууга жардамчы болот деп ҥмҥттөнөбҥз. Ачкыч сѳздѳр: тууган, макал-лакап, фразеологизм, салыштыруу.

Benzer Tezler

  1. Sosyo-kültür tarihi bakımından Kırgızlarda tören ve merasimler

    Celebrations and ceremonies of the Kyrgyz in terms of socio-cultural history

    FERAY OFLAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TarihKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR

  2. Türkçe ve Kırgızcada eylemlerin üye yapısına ilişkin bir karşılaştırma

    Argument structure of verbs in Kyrgyz and Turkish

    RAKHAT ABDIEVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SELÇUK İŞSEVER

  3. Biçim-sözdizimsel ve anlambilimsel açılardan Kırgız Türkçesinde çatı

    Морфо-синтаксисттик жана семантикалык жактан кыргыз тилиндеги мамиле категориясы

    IŞIN BİLGE KAĞAN SELÇUK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA

    PROF. DR. AHMET BURAN

  4. Eski Türkçe ve Kırgızca'daki yapım ekleri

    The Affixes used in old Turkic and Kirghiz language

    MAYRAMBEK OROZOBAYEV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE YILMAZ

  5. Türkçe ve Kırgızcada 'El' ile ilgili deyimlerin karşılaştırılması

    Comparative analysis of idioms about 'Hand' in Turkish and Kyrgyz languages

    GÜLSÜN BETÜL HAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURUL SAGYNBAEVA