Türkçe ve Kırgızcadaki akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlere yansıması
Туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышы
- Tez No: 614100
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Akraba, Atasözü, Deyim, Karşılaştırma
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
„„Türkçe ve Kırgızcadaki Akrabalık Terimlerinin Atasözü ve Deyimlere Yansıması‟‟ konulu bu yüksek lisans tez çalışmamızda karşılaştırma yöntemi kullanılarak Kırgızca ve Türkçedeki akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlerde ne şekilde kullanıldığını göstermek ve bunlardan yola çıkarak Türklerdeki aile anlayışı hakkında bilgilere ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşabilmek için öncelikle Kırgızca ve Türkçede kullanılan akrabalık terimleri belirlenmiş olup bunların kullanımları ve anlamları ile ilgili açıklamalarda bulunulmuş daha sonra bu anlam ve açıklamalardan hangilerinin kullanımının daha çok olduğu ve bu kullanımların hangi özellikte olduğu ve bunların Türk aile yapısı hakkında hangi özellikleri yansıttığı atasözü ve deyimler üzerinden örneklendirilmiştir. Kırgızca ve Türkçe üzerinde böyle bir çalışma yapılmasında ve kapsam olarak bu iki dilin seçilmesindeki amaç bu iki dilin aynı kültürü temsil etmesinin yanında farklı zamanlarda farklı olaylarla karşılaşan bu kültürün bugün gelinen noktada ne derecede eski kültürel bağları koruduğunu görmektir. Bu anlamda hazırlamış olduğumuz tezimiz iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kırgızca ve Türkçedeki akrabalık terimleri karşılaştırmalı olarak verilmiş ve bunlar hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Tezin ikinci bölümünde ise bu akrabalık terimleriyle kurulan atasözleri ve deyimler her terimin kendi başlığı altında verilmiştir ve bunlar kendi aralarında kurmuş oldukları çeşitli ilgilere göre gruplandırılmıştır. Kırgızca atasözleri ve deyimler Türkçe çevirileri ile verilmiştir. Her gruplandırmanın sonunda atasözü ve deyimlerden bazı örnekler gösterilip açıklamalarda bulunularak akrabalık terimlerinin atasözü ve deyimlerde kullanılışının ne şekilde bütünlük oluşturduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde akrabalık adlarının atasözü ve deyimlere yansımaları ile ilgili çıkarımlar yapılmış ve istatiksel bilgiler verilmiştir. Bu çalışmamızın ortak bir kültüre sahip olan iki kardeş ulus üzerinden yola çıkarak Türklerdeki aile ve akraba kavramını tanımaya ve tanımlamaya yardımcı olacağı düşüncesindeyiz.
Özet (Çeviri)
„„Кыргыз тилиндеги жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышы‟‟ аттуу магистрдик диссертациябызда салыштыруу методу менен кыргыз жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде кандай колдонулганын көргөзҥҥ жана тҥрк элдеринин ҥй-бҥлөсҥндөгҥ адамдардын бири-бири менен кандай мамиледе болгондугу жөнҥндөгҥ маалыматтарга ээ болуу максатында аткарылды. Бул эмгектин кыргыз жана тҥрк тилин салыштыруу менен аткарылышынын негизги себеби – бул эки тилде сҥйлөгөн элдердин бирдей маданиятка ээ болушу жана азыркы убакта эки тилде эски маданияттын кандай абалда сакталганын ачыкка чыгаруу. Бул максатта аткарылган эмгегибиз эки бөлҥмдөн турат. Биринчи бөлҥмдө кыргыз жана тҥрк тилиндеги туугандык терминдер салыштырылып, булар жөнҥндө маалымат берилди. Ал эми экинчи бөлҥмдө туугандык терминдер катышкан макал-лакаптар жана фразеологизмдер берилген жана булар тҥрдҥҥ топторго бөлҥнгөн. Кыргызча макал-лакаптар жана фразеологизмдер тҥркчө котормосу менен берилген. Ар бир топтун аягында макал-лакаптардан жана фразеологизмдерден мисалдар келтирилип, маалымат берилген. Аягында туугандык терминдердин макал-лакаптарда жана фразеологизмдерде чагылышынын аныктамалары берилген. Бул эмгегибиз тҥрк элдериндеги ҥй-бҥлөлҥк жана туугандык тҥшҥнҥктөрдҥ таанууга жана таанытууга жардамчы болот деп ҥмҥттөнөбҥз. Ачкыч сѳздѳр: тууган, макал-лакап, фразеологизм, салыштыруу.
Benzer Tezler
- Sosyo-kültür tarihi bakımından Kırgızlarda tören ve merasimler
Celebrations and ceremonies of the Kyrgyz in terms of socio-cultural history
FERAY OFLAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR
- Türkçe ve Kırgızcada eylemlerin üye yapısına ilişkin bir karşılaştırma
Argument structure of verbs in Kyrgyz and Turkish
RAKHAT ABDIEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimAnkara ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK İŞSEVER
- Biçim-sözdizimsel ve anlambilimsel açılardan Kırgız Türkçesinde çatı
Морфо-синтаксисттик жана семантикалык жактан кыргыз тилиндеги мамиле категориясы
IŞIN BİLGE KAĞAN SELÇUK
Doktora
Türkçe
2005
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA
PROF. DR. AHMET BURAN
- Eski Türkçe ve Kırgızca'daki yapım ekleri
The Affixes used in old Turkic and Kirghiz language
MAYRAMBEK OROZOBAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Türkçe ve Kırgızcada 'El' ile ilgili deyimlerin karşılaştırılması
Comparative analysis of idioms about 'Hand' in Turkish and Kyrgyz languages
GÜLSÜN BETÜL HAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGYNBAEVA