Sovyet sonrası neo-slavofilizm ve Avrasyacılık karşıtlığında Rusya'nın orta Asya politikası
Постсоветтик Нео-Славофилизм жана Евразиячылыктын карама каршылыгында Орусиянын Борбордук Азия саясаты
- Tez No: 615272
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MURAT BÜRKAN SERBEST
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Avrasyacılık, Neo-Slavofilizm, Dugin, Soljenitsin, Primakov, Putin, Orta Asya, Rusya, Rusya Dış Politikası, Avrasya Ekonomik Birliği
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışmada, Rusya'nın Sovyet sonrası Neo-Slavifilizm ve Avrasyacılık karşıtlığında Rusya'nın Orta Asya Politikası incelenecektir. Neo-Slavofilizm, SSCB'nin çöküşündeki faktörlerden biri olduğu kabul edilmektedir. Bu yaklaşımın temsilcisi Aleksandr Soljenitsin'in“SSCB'nin dağılması”hakkındaki görüşlerini yansıttığı program yaklaşım olarak ön plana çıkmıştır. SSCB'nin dağılması sonrasında Orta Asya ve Rusya arasındaki ilişkilerin ilk dönemdeki soğukluğunda Neo-Slavofilizm yaklaşımınin etkileri olmuştur. Avrasyacılık düşüncesi, son zamanlarda bilimsel alanda en çok ilgi çeken konulardan bir tanesidir. Avrasyacılık, jeopolitik açıdan tek kutuplu“Yeni Dünya Düzeni”karşısında bir muhalif yaklaşım olarak ön plana çıkmıştır. Avrasyacılık fikri Orta Asya devletleri ve Rusya'yı bir araya getirme odaklıdır. Bu nedenle Neo-Slavfoilizm ve Avrasyacılık yaklaşımları, Rusya'nın Orta Asya üzerindeki dış politika yaklaşımlarında yarışan ideolojilerdir. Avrasyacılık ideolojisi çerçevesinde Rusya'nın Orta Asya politikasını incelemeyi hedefleyen bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölümde genel olarak Slavofilizim ideolojisi'nin tarihi gelişimi incelenmiştir. Slavofiller aktif olarak kendi özellikleri ile ülkelerine saygı ilkesini savundular. Rus halkına özgün yanlarını bulmaya çalıştılar. Yabancı olanlara mümkün olduğunca engel olmaya çalıştılar. Kendi karalarında kurguladıkları Rusya'nın özel yeri hakkında ve on dokuzuncu yüzyılın Rusya'sına ait yeni fikirler ortaya koymaya çalıştılar. Rusya'daki Slavofilizm'in gelişim tarihindeki bir sonraki aşama olarak Pan-Slavizm ideolojisi kabul edilmektedir. Pan-Slavizm'in ana fikri, Rusya liderliğinde bağımsız bir Slav Birliği oluşturulmasıydı. Slavofilizim'in yeni aşaması olarak 20. yüzyılda Neo-Slavofilizm ideolojisi ortaya çıkmıştır. Neo-Slavofilizm ideolojisinin temsilcileri, modern komünizmin, dünya Hıristiyan uygarlığı için bir tehlike oluşturduğuna inanyorlardı. Ayrıca, onlara göre, kişisel maddi refahın peşinde, insanlar Tanrı'yı unutmuşlardır. Doğru yolu bulmak için, ataların kültürel ve ahlaki sermayesini korumak ve canlandırmak için zaman henüz geç değildi. İkinci Bölümde Avrasyacılık ideolojisi ele alınmıştır. Rus düşüncesinde yeni bir ideoloji olarak“Avrasyacılık”ilk kez 1921'de ortaya çıkmıştır. Avrasyacılara göre,“On sekizinci yüzyılda Batı'ya karşı kör tutku, Rusya'yı büyük bir güç olmaktan çıkardı ve ulusallık karşıtı bir devlete dönüştürdü”. Böylece Avrasyacılık ideolojisinin temsilcileri yeni bir Rus kimliği vizyonu önerdiler. Yani Yeni Rus kimliği, halkların uzun bir tarihsel iletişim yakınlaşmasından doğacaktı. Böyle bir yakınlaşma“Turan”Doğu, Moğol,Türk halkları arasında gerçekleşebilecekti. Üçüncü Bölümde ise, Avrasyacılık ve Rusya'nın Orta Asya politikası biçimlendirmesi üzerinde durmuştur. SSCB'nın çöküşünden bügüne kadar Rusya'nın dış politikası birkaç aşamaya ayırılabilir. İlk aşamada, Devlet Başkanı Boris Yeltsin ve ilk Dışişleri Bakanı Andrey Kozirev tarafından belirlenen Batı'nın ekonomik ve güvenlik kurumları ile uyumu amaçlayan dış politikasıdır. Bir sonraki aşamada, Dışişleri Bakanı Yevgeniy Primakov'un, Rusya'nın büyük güç statüsünün restore edilmesini ve çok kutuplu uluslararası ilişkiler anlayışını ortaya koyan yaklaşımıdır. Vladimir Putin ve Dimitriy Medvedev döneminde ise Rus dış politikası yeniden tarif edilmeye çalışılmıştır. Buna göre, Rusya, büyük güç statüsünü korumalıdır. 2012'de, Putin'in Rusya Devlet Başkanı olarak yeniden seçilmesiyle, Rusya'nın dış politika öncelikleriyle ilgili düzenlemeler yapıldı. Sovyet sonrası bölgede Rusya, 18 Ekim 2011'de kabul edilen“Serbest Ticaret Bölgesi”anlaşmasının uygulanmasını politikasında ön plana aldı. Ayrıca, Rusya, Belarus ve Kazakistan'ın ortak ekonomik alanı ve Avrasya Ekonomik Birliği'nin oluşturulması çerçevesinde Avrasya entegrasyonu için stratejik yönelimler belirlenmiştir. Orta Asya ülkelerinin siyasi ve ekonomik potansiyelindeki önemli farklılıklar ve dış politika tercihlerindeki farklılıklar da Orta Asya'daki Rusya'nın dış politika stratejilerini etkilemektedir.
Özet (Çeviri)
Бұл изилдөөдө, Орусиянын постсоветтик учурундагы Нео - Славофилизм жана Евразиячылык карама каршылыгында , Орусиянын Борбордук Азияга болгон саясатына байкоо жүргүзүлөт. Нео-Славофилизм пикирлери СССРдин кулашына себеп болду. Евразиячылык түшүнүгү акыркы мезгилдерде актуалдуу маселе болуп эсептелет. Бул изилдөөнүн максаты Нео-Славофилизм жана Евразиячылык саласында макалаларды анализдөө. Кошумча Евразиячылык жана Нео-Славофилизм көз караштар аркылуу Борбордук Азия өлкөлөрүнүн саясатын үйрөнүү. Евразиячылык жана Нео - Славофилизм көз караштар аркылуу Орусиянын Борбордук Азиядагы саясатын үйрөнүү. Ошондой эле , Евразиячылык жана Нео - Славофилизм менен байланыштуу түрдүү макалалар изилденет. Айрыкча Славянофилизм жана Евразиячылык түшүнүктөрүнүн өнүгүү тарыхы басым жасалат жана Орусиянын учурадагы Борбордук Азиядагы саясаты талкууланат. Биринчи бөлүмдө Славофилизмдин тарыхый өнүгүү изилденди. Славофилизм жаңы бир идеология катары Россияда XIX кылымда өнүгүшүн баштады. славянофилдер Орусиянын өзүнүн жеке өнүгүү жолуна ээ болгондугун көрсөттү. Орусиянын бөтөнчөлүгү дини, тарыхы жана маданий-улуттук өзгөчөлүктөрүнөн түзүлдү. Алар айрыкча ортодокс маданитынын батыш маданиятынан жогору тураарын далилдөөгө аракет кылышты. Чиркөө жана ишенимди коомдук түзүлүштүн негизи катары кабыл алышты. Ортодокс коомунун“соборность”(чогуу жашаган көптөгөн инсандардын моралдык коому) идеясына көп маани беришти. Ошентип славянофилизм, панславизмди карай саясий-идеологиялык эволюцияны баштан кечирди. Панславизмдин негизги идеясы Орусия лидерлигинде көз карандысыз славян бирдигини куруу болчу. 19-кылымдын акыркы он жылдарында славян элдери арасындагы маданий алака күчөй баштайт да“Маданий пан-славизм”20-кылымдын баштарында неославянофилизмдин негизине айланат. Бул мезгилдин ойчулдарына ылайык, орус элинин адеп-ахлактык жана биологиялык жоголуп кетүү коркунучунун себеби, орус элинин руханий жаңыланууга муктаж эле. Айрыкча орус элинин жоголуп кетүү себеби бала төрөлүү санынын төмөндүгү жана ашыкча алкоголго берилгендиги болчу. Жогорудагы себептерге байланыштуу 1960-жылы неославянофилизм жаңы дем ала баштады Экинчи бөлүмдө Евразиячылык жана анын негизги элементтеринин идеологиясы каралат. Орус ой жүгүртүүсүндө“Евразиячылык”бир жаңы багыт катарында 1921-жылы пайда болгон. Евразиячылык идеологиялык өнүгүүсү бир нече этап менен өтөт. Башында жөн эле диний, философиялык, тарыхый, географиялык идеялардын жыйындысы болгон. Бирок ХХ-кылымдын аягында Евразиячылык идеологиясынын негизги катары,“жеке Кудайдын оюун”, өкүлү болгон жогорку рухий окууларды кабыл алышкан. Айрыкча, Орусия-Евразияны, улуттун“биримдиги”катары көрө башташты. Өзгөчө ушул мезгилде Евразиячылык саясатташып кетет. Бирок, Евразиячылык идеясынын саясатташтырылуусун өкүлдөрдүн көпчүлүгү четке каккан. Коммунисттик пикирди Батыштын ойлоп табуусу деп эсептешет. Бул жагынан алып караганда, алар орус коммунизмине караганда орус большевизми жөнүндө сүйлөшүүнү артык көрүшөт. Башка сөз менен айтканда, жаңы орус инсандыгын элдердин бириктирүү узак тарыхы кийин пайда болушу керек. Бирим“Туран”Чыгыш, Монгол жана Tүрк элдеринин ортосундагы болушу мүмкүн. Үчүнчү бөлүмдө жаны Евразиячылык жана Россиянын Борбор Азия тышкы саясаты жөнүндө маалымат берет. Ачкыч сөздөр: Орусия, Нео-Славофилизм, Евразиячылык, Борбордук Азия, Славянофилизм, СССР, Кызматташтыктар.
Benzer Tezler
- L'eurasisme moderne en Russie postsoviétique et les guerres Tchetchenes
Sovyet sonrası Rusya'da modern Avrasyacılık ve Çeçen savaşları
ALP YÜCE KAVAS
Yüksek Lisans
Fransızca
2008
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
PROF. DR. ERHAN BÜYÜKAKINCI
- Sovyet sonrası Kazakistan ve Kırgızistan örneklerinde karşılaştırmalı sosyal devlet olgusu
The comparative social state in post soviet Kazakhstan and Kyrgyzstan
EMİNE SEZEN DİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerBahçeşehir ÜniversitesiKüresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAEDDİN YALÇINKAYA
- Sovyet Sonrası Dönem Rusya'sında devletin yeniden yapılanma ve reform süreci
Reconstruction and reform process of the Government in Post-Soviet Russia
SEDAT ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiBalıkesir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ORHAN
- Socio-political transformation in Uzbekistan: A study of urban mahallas in Tashkent
Özbekistanda sosyo-politik dönüşüm: Taşkentte kentsel mahalle çalışması örneği
AYŞE ÇOLPAN KAVUNCU
Doktora
İngilizce
2012
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİH ERSOY
- Russian foreign policy and Eurassianism rhetoric versus reality
Rus diş politikası ve Avrasyacılık gerçek retoriğe karşı
ESRA AKGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrasya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY TANRISEVER