Geri Dön

Tatar, Başkurt destanları ile Çuvaş Alp hikayelerinde anne ve baba motifi

Mother and father motif in Tatar, Baskurt epics and Chuvash Alp stories

  1. Tez No: 616252
  2. Yazar: AYCAN ÇAKAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NACİYE YILDIZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 358

Özet

Destanlar, bir milletin tarihine ışık tutan, oluştuğu toplumun kurallarını, inanç ve kültürel ögelerini yansıtan eselerdir. Aile de toplumun temel taşlarından biridir. Bu bağlamda destan, aile biriminin izlerini de taşımakta; kahramanı insan olan destanlardaki kahramanların yetiştiği aile ortamı, aile fertlerinin birbirleri ile ilişkileri, destanlardaki olaylara da yansımaktadır. İdil-Ural bölgesinde yaşayan Türk boylarının geçmiş dönemlerindeki aile hayatıyla ilgili motif ve epizotlara ışık tutan bu çalışmada, aile biriminin temelini oluşturan, Türk kültür ve inancında kutsal kabul edilen aile fertlerinden: anne ve baba ele alınıp incelenmiştir. İdil-Ural bölgesindeki tarihî destan metinlerinde anne ve babanın görevlerinin neler olduğu, anne ve babanın destan kahramanlarının hayatına, destandaki olaylara nasıl etkilerinin olduğu bu çalışmada tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye Türkçesine aktarılan Tatar, Başkurt destanlarının ve Çuvaş Alp Hikâyelerinin ayrı ayrı ele alınıp incelendiği bu tez çalışmasında, Başkurt destanlarında 113 baba, 55 anne motifi, Çuvaşlarda Alp hikâyelerinde 16 baba, 12 anne motifi, Tatar destanlarında 115 baba, 46 anne motifi tesbit edilmiştir. Motif tespiti yapılan metinlerin altına, bu tespit edilen motiflerin analizi yapılmıştır. Daha sonra tespit edilen motifler, alanın en kapsamlı çalışması olan Stith Thompson'un Motif-İndex of Folk Literature adlı eserindeki anne ve baba motifleri ile karşılaştırılarak ortak olan motifler belirlenmiştir. Stith Thompson'un eserinde yer almayan anne ve baba motifleri, eserdeki aile kategorisinin altındaki uygun yerlere numaralandırılıp sıralanmıştır. Bu şekilde Tatar, Başkurt destanlarında ve Çuvaş Alp Hikâyelerinde yer alan anne ve baba motiflerinin dünyadaki somut örnekleriyle mukâyesesi yapılarak, anne ve babanın fonksiyonları tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Epics are Works which shed light on the history of a community and reflect the rules, belief and cultural elements of the community it originated. Family is also one of the key stone of the community. In this context, the epic bears the traces of the family unit such that the family environment where heroes in epics whose hero is human grow and relations of family members with each other are also reflected on the incidents in epics. In this study which sheds light on the family life of Turkish tribes living in Idil-Ural region in the previous periods, the family members, that is mother and father, which constitute the duties of family unit and are accepted as sacred in Turkish culture and belief, were discussed and investigated. It was presented in this study that what the mother and father functions are in the historical epic texts in Idil-Ural region and which impacts the mother and father have on the life of epic heroes and on the incidents experienced in the epic. In this thesis study in which Tatar, Baskurt epics and Chuvash Alp Stories translated in Turkish were discussed and examined separately, the following motifs were detected; 113 father and 55 mother motifs in Baskurt epics; 16 father and 12 mother motifs in Chuvash Alp stories and 115 father and 46 mother motifs in Tatar epics. These motifs were analyzed under the motifs. The motifs identified later were compared with the mother and father motifs in Stith Thompson's Motif-İndex Of Folk Literature, which is the most comprehensive study of the field, and the common motifs were determined. Mother and father motifs, which are not included in Stith Thompson's work, are numbered and listed in appropriate places under the family category in the work . İn this wa, the functions of the mother and father were determined by comparing the mother and father motifs in Tatar, Bashkir epics and Chuvash Alp Stories with concrete examples in the world.

Benzer Tezler

  1. Tatar ve Başkurt destanlarında kadın

    Women in Tatar and Bashkir epics

    ÜMMÜGÜLSÜM ALUÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk Bilimi (Folklor)Afyon Kocatepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ÖZŞAHİN

  2. Edige Destanları edisyon kritiği (Bütünleştirilmiş yeni metin tespiti)

    Edige Destans edition critical (Integrated new text detection)

    SHYRYN KOZHABEKOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Halk Bilimi (Folklor)Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EKREM AYAN

  3. Türk Kültüründe Ağaç (Orman) Kültü

    The Tree (Forest) Cult in Turkish Culture

    PERVİN ERGUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Halk Bilimi (Folklor)Selçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PROF. DR. SAİM SAKAOĞLU

  4. Tatar-Başkurt-Çuvaş destanlarında hayvanların işlevlerinin incelenmesi

    The study of the functions of animals in the tatar-Bashkir-Chuvash epics

    GİZEM KESKİNSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ÖZŞAHİN

  5. Kırım-Tatar-Başkurt Türkçelerinde isim

    Başlık çevirisi yok

    FATMA TÜRKYILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEYLA KARAHAN