The morphological side of academic space: A sustainability and liveability multi-criteria evaluation of university-city interaction
Akademik mekanın morfolojik yüzü: Üniversite-şehir etkileşiminin sürdürülebilirlik ve yaşanabilirlik açılarından çok- kriterli değerlendirmesi
- Tez No: 617127
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YÜKSEL DEMIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 418
Özet
Günümüzde üniversiteler, bilgi üretme ve yayma, inovasyon ve teknoloji transferi, yeni vizyonların ve sosyo-kültürel ilerlemenin destekleyicileri ve toplumlardaki ekonomik büyüme motorlarının başlıca kaynaklarıdır. Çağdaş üniversiteler artık izole edilmiş ve tek fonksiyonlu işletmeler değil, aktif kentsel dönüşüm aktörleridir. Bu bağlamda, üniversitelerin misyonu eğitim ve araştırmadan üçüncü misyona, yani kamu hizmeti ve kentsel sosyal faaliyetlere doğru değişmiştir. Pek çok çağdaş üniversite, kentsel dinamiklerle uğraşmakta, sinerjiyi desteklemekte ve sürdürülebilir kentsel gelişim motorları olarak işlev görmektedir. Bu gerçek, üniversitelerin içinde bulundukları şehirlerin ayrılmaz bir parçası olma isteklerinde de görülmektedir. Üniversiteler, çevresindeki kentsel ortamla doğrudan etkileşime giren yer bazlı büyük kurumlardır. Üniversiteler kentsel bağlamlarına göre şekillenmekte ve onları şekillendirmektedir. Ayrıca, bölgelerinin kentsel dinamiklerini etkileyen aktörler olduğu söylenebilir. Üniversitelerin üçüncü misyonu göz önünde bulundurulduğunda, sosyal, kültürel, ekonomik, çevresel ve fiziksel yönleri açısından temel kentsel gelişim aktörleri olarak algılanmaktadır. Bu bakımdan, üniversitelerin fiziksel yerleşimleri görevlerini yerine getirme hususunda önemli bir rol sahibidir. Bu nedenle, ev sahipliği yapan kentsel bağlamları ile karşılıklı fayda sağlayan bir ilişki kurmak için, kentsel fiziksel ortamlarını gözden geçirmektedirler. Üniversiteler kentsel mekanın yaşanabilirlik ve sürdürülebilirliğini artırmak ve kentsel ve akademik mekanın kalitesini yükseltmek için büyük bir potansiyele sahiplerdir. Üniversitelerin misyon ve vizyonu kampüs alanlarında hayat bulmaktadır. Kampüsün fiziksel ortamı sadece öğrenmeyi kolaylaştırmak için bir araç değil, aynı zamanda akademinin ve toplumun eğitimsel, sosyal, kültürel, ekonomik yaşamı üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir. Kaliteli fiziksel alana sahip bir üniversite kampüsü, kaliteli araştırma ve eğitimi güçlendirmekte, nitelikli insan sermayesini çekmekte ve bunları muhafaza edebilmekte, insanların mekanda vakit geçirebilmelerini sağlamakta, çeşitli faaliyetleri desteklemekte, sinerji akışını geliştirmekte, sosyal ve ekonomik refahı desteklemektedir. Sonuç olarak, kampus alanının canlılığına, yaşanabilirliğine ve sürdürülebilirliğine katkıda bulunmakta ve içinde bulunduğu mahalle, şehir ve bölgenin refahını arttırmaktadır. Bunlara ek olarak, kentsel bağlamdaki kampüs konumunun, üniversitelerin performansında ve gerekli sinerjilerin kentsel bağlamda yayılmasında önemli bir rol oynadığı iddia edilmektedir. Üniversitelerin mekânsal organizasyonu ve morfolojik özellikleri, etkileşimlerinin kapsamını ve türünü göstermektedir. Bu etkinin kapsamı, iki alan arasında oluşan etkileşimin türüne ve üniversite kampüslerinin fiziksel özellikleri ve morfolojik özelliklerine bağlı olarak değişebilmektedir. Bu anlamda, bu tez, üniversite kampüsünün fiziki özellikleri ve morfolojik özellikleri ile üniversitenin kentsel erişim faaliyetlerinin kampüs alanının ve çevresindeki kentsel alanın sürdürülebilirliğini ve yaşanabilirliğini nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Üniversitenin fiziksel kalitesi ile akademik ve kentsel yaşam kalitesi arasında bir korelasyon olduğu kabul edilmektedir. Bir kampüs ortamının fiziksel özellikleri, kapsamlı bir kampüs planı tarafından iyi bir şekilde gösterilebilir. Kampüs yerleşimi, öğrencilerin ve akademisyenlerin ilgisini çekmek, yaşam kalitesini yükseltmek, akademik atmosferi geliştirmek, sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunmak ve yakın kentsel alanın kalitesini artırmak dahil olmak üzere üniversitenin kurumsal hedeflerini ana hatlarıyla belirtmektedir. Bu çerçevede değerlendirildiğinde, bu araştırma, üniversiteler ve faaliyet gösterdikleri kentsel bağlam arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla başlatılmıştır. Araştırmanın temel sorusu aşağıdaki gibi ifade edilmiştir: • Üniversitelerin fiziksel ve morfolojik özellikleri ve kentsel erişim faaliyetleri ve üçüncü görevi olan toplumsal misyonu, üniversite kampüsünün kentsel alanı ve çevresindeki kentsel alanının sürdürülebilirliğini ve yaşanabilirliğini nasıl etkilemektedir? Araştırmanın alt soruları ise aşağıdaki gibidir: o Üniversite kampüs alanı ve çevresindeki kentsel alanın sürdürülebilirliğini ve yaşanabilirliğini etkileyen ana ölçütler nelerdir? o Bu ölçütlerin etkisi üniversite kampüslerinin farklı tipolojilerinde ne ölçüde değişiklik göstermektedir? Bu amaçla, bu araştırma, kampüs formunun fiziksel özellikleri, morfolojik özellikleri ve üniversite sosyal yardım faaliyetlerinin sürdürülebilirlik ve yaşanabilirlik boyutları üzerindeki etkisini değerlendirmek için teorik bir çerçeve sunmaktadır. Bu bağlamda, iki aşamayı kapsayan bir metodolojik çerçeve önerilmektedir: Hipotez kurma aşaması ve teorileştirme aşaması. Hipotez kurma aşaması, hipotez geliştirme ve araştırma nesnesini kavramsallaştırma için nitel bir yaklaşım izler. Üniversitelerin ilişkili olduğu kentsel bağlam ve morfolojik özellikleri dikkate alındığında, kampüs-şehir ilişkisi açısından altı üniversite kampüsü tipolojisi tanımlanmıştır. Kapsamlı bir literatür taramasının ardından, belirlenen ölçütlere göre seçilen kırk adet üniversite kampüsü master planı içerik analizine tabi tutulmuş ve üniversite kampüs tasarım ilkeleri araştırılmıştır. Bu yaklaşım, hem kampüs tasarımcıların, hem de akademisyenlerin, en önemli kampüs planlama stratejileri ve ilkeleri konusundaki bakış açılarını anlamayı ve birleştirmeyi mümkün kılmaktadır. İlgili literatüre ve geliştirilen metodolojik yaklaşıma dayanarak, üniversite kampüslerinin sürdürülebilirliğini ve yaşanabilirliğini değerlendiren bir dizi ölçüt geliştirilmiştir. Çoklu ölçüt seti, dokuz ana ölçüt ve yirmi sekiz alt ölçüt içermektedir. Ölçütler, yaşanabilirlik, okunaklılık, uyum, kompaktlık, yürünebilirlik, erişilebilirlik, bağlantısallık, entegrasyon ve sürdürülebilirliği içermektedir. Tanımlanan ölçüt seti, kampüs mekânsal organizasyonu, yeşillik, kompaktlık, yoğunluk, okunaklılık gibi bir kampüs ortamının mekânsal ve morfolojik niteliklerini ele alırken, üniversitenin, ortak tesisler, sağlanan hizmetler ve sürdürülebilirlik teşvikleri gibi kampüs fiziki alanıyla ilgili kentsel erişim faaliyetlerine ilişkin boyutları dahil etmektedir. Geliştirilen ölçütler farklı üniversite kampüslerinin performansını değerlendirmek için ve mevcut üniversite kampüsleri ve kampüs iyileştirme projeleri ile yeni inşa edilen kampüsler için kullanılabilir. Her bir alt ölçüte ilişkin kampüsün performansını belirlemek için, kampüs mekânsal haritalarını değerlendirmeyi ve her ölçüt için bunları üç puanlık Likert ölçeği temelinde puanlandırmayı mümkün kılan“Kampüs Histolojisi Atlas Formu”geliştirilmiştir. Bu ölçütlerin alınması kampüs mekânsal organizasyonları arasındaki karşılaştırmaları kolaylaştırmakta ve bulguların genelleştirilmesini mümkün kılmaktadır. Bu araştırmada, çoklu bir vaka çalışması analizi gerçekleştirilmiş ve belirlenmiş altı üniversite kampüsü tipolojisi için vaka çalışmaları olarak tipolojilerinin en iyi temsilcileri arasından seçilen on beş üniversite kampüsüne bir dizi ölçüt uygulanmıştır. Bu aşamada, morfolojik bir yaklaşım kullanılarak üniversite kampüsü tarihi, gelişim süreçleri, üçüncü görev faaliyetleri derinlemesine analiz edilmiştir. Daha sonra her üniversite kampüsü için mekânsal bir analiz uygulanmış ve analitik haritalar üretilmiştir. Vaka çalışması analizi, her bir kampüs tipolojisinin, sürdürülebilirlik ve yaşanabilirlik açısından tanımlanmış ölçütlere göre nasıl bir performans gösterdiğinin daha iyi anlaşılmasını mümkün kılmaktadır. Üretilen kampüs analitik haritalarına dayanarak bir“Kampüs Formu Morfolojik Atlası”geliştirilmiştir. Kampüs Formu Morfolojik Atlası, kampüs tipolojisine ilişkin morfolojik boyutların performansını göstermek için bir modeldir. Nihayetinde, geliştirilen ölçütler kümesi ve önerilen kampüs tipolojileri, iyi performans gösteren bir üniversite kampüs modeli önerilmesini mümkün kılmaktadır. Bu üniversite kampüs modeli, üniversite kampüs tasarımcılarına, karar vericilere ve üniversite yetkililerine, kampüs tipolojisi ile kampüs formu arasındaki ilişkiyi, sürdürülebilirlik ve yaşanabilirlik sonuçları ile ilişkilendirerek daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, kampüs formu ile üniversitenin misyonu ve vizyonu arasındaki ilişkiyi keşfetme fırsatı da sunar.
Özet (Çeviri)
The emergence of the global knowledge-based world has influenced the reality of higher education institutions. Currently, universities are major sources of knowledge generation and dissemination, innovation and technology transfer, initiators of new visions, supporters of socio-cultural progress, and economic growth engines in the societies. Contemporary universities are not isolated and mono-functional entities anymore, instead they are active urban transformation agencies. In this regard, the mission of universities has altered profoundly from education and research towards the“third mission”i.e. public service and urban outreach activities. Many contemporary universities are engaged in urban dynamics, fostering synergies and functioning as engines of sustainable urban development. This fact has been also represented in the universities' aspiration to be an integral part of the city in which they are located. They are place-based large institutions which create a direct interaction with their surrounding urban setting. Universities are shape and are shaped by their urban context. They are influential actors in urban dynamics of their territories. Considering universities' third mission, they are key urban development agents in terms of social, cultural, economic, environmental, and physical aspects. In this respect, the physical setting of universities has a significant role in addressing their mission. To do so, they revise their urban physical setting to make a mutually beneficial relationship with their hosting urban context. They have a great potential to enhance liveability, promote the quality of urban space and academic space, and enhance the sustainability of the urban space. Universities' mission and vision are materialized in their campus space. Campus physical setting is not just a mean to facilitate learning but it has a larger influence on the educational, social, cultural, economic life of the academic community and the broader society. A university campus with a high-quality urban space can reinforce a higher quality research and education, attract and nurture high-quality human capital, assure the presence of people, support diversified activities, stimulate the flow of synergy, foster social and economic well-being, and consequently contribute to vibrancy, liveability and sustainability of campus space, and promote prosperity of the hosting neighborhood, city, and region. Moreover, it is claimed that the campus location within the residing urban context has an important role in universities' performance and diffusing required synergies in the urban context. The spatial organization and morphological characteristics of universities demonstrate the extent and type of their interaction. The extent of this influence can vary depending on the type of interaction that is formed between two domains and the physical features and morphological characteristics of the university campuses. In this sense, this research argues that the physical features and morphological characteristics of the university campus and its urban outreach activities influence the sustainability and liveability of the campus space and surrounding urban space. For this purpose, this research provides a theoretical framework to evaluate the impact of physical attributes and morphological characteristics of campus form and the university's outreach activities on sustainability and liveability dimensions. In this respect, a methodological framework is proposed which encompasses two cycles: hypothesizing cycle and theorizing cycle. Hypothesizing cycle follows a qualitative approach for hypothesis making and conceptualizing the research object. Considering universities' insertion within surrounding urban context and their morphological attributes, six typologies of university campuses are identified. Following a comprehensive literature review, the theorizing cycle encompasses a content analysis of forty university campus masterplans and investigating the university campus design principles. This approach makes it possible to understand and incorporate the perspectives of both campus design practitioners and academic scholars about the most important campus planning strategies and principles. Based on the developed methodological approach, a set of criteria has been developed that assess the sustainability and liveability of university campuses. The multi-criteria set comprises nine main criteria and twenty-eight sub-criteria. The criteria include liveability, legibility, cohesion, compactness, walkability, accessibility, connectivity, integration, and sustainability. The defined set of criteria addresses spatial and morphological attributes of a campus setting such as campus spatial organization, greenness, compactness, density, legibility, whereas including the dimensions regarding the urban outreach activities of the university which is related to campus physical space such as shared facilities, provided services, and sustainability incentives. The developed set of criteria can be used to assess the performance of different types of university campuses. It can be utilized for the existing university campuses and the campus redevelopment projects as well as newly constructed campuses. To assess the performance of campus regarding each sub-criterion, a“Histology Atlas of Campus Form”has been developed which makes it possible to evaluate the campus spatial maps and score them for each criterion in a base of three-point Likert scale. Acquiring these criteria facilitates the comparisons between campus spatial organizations and makes it possible to generalize the findings. In this research, a multiple case study analysis has been conducted and the set of criteria has been applied to fifteen university campuses which have been selected among the best representatives of their typologies as case studies for the defined six university campus typologies. To do so, a morphological approach has been obtained and an in-depth study has been implemented through which the university campus history, development processes, and third-mission activities have been analyzed. Then, a spatial analysis has been applied to each university campus and analytical maps have been produced. Then, the analytical maps have been assessed according the set of criteria and the Histology Atlas of Campus Form. The case study analysis makes it possible to have a better understanding of how each campus typology performs regarding the defined set of criteria in terms of sustainability and liveability aspects. Based on the produced campus analytical maps,“A Campus Form Morphological Atlas”has been developed. The Campus Form Morphological Atlas is a model to illustrate the performance of various morphological dimensions of the university setting, concerning the campus typology. Indeed, the developed set of criteria and the proposed campus typologies make it possible to propose a well-performing university campus model. This university campus model can assist university campus designers, decision-makers, and university authorities to better understand the relationship between the campus typology and campus form with the associated sustainability and liveability outcomes. It also provides an opportunity to explore the relationship between campus form and the mission and vision of the university.
Benzer Tezler
- Morfolojîya kurmancî ya devera Xerzan
Garzan yöresi kurmancisinin morfolojisi
AYHAN YILDIZ
Doktora
Kürtçe
2023
DilbilimBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ZAHİR ERTEKİN
- Doğal dil işleme teknikleri kullanılarak türkçe mobil asistan yazılımı geliştirilmesi
Development of a turkish mobile assistant software using natural language processing techniques
GÖKHAN ÇELİKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. GÜLŞEN ERYİĞİT
- Poli(organofosfazen) içeren karbon nanotüp nanokompozitlerinin hazırlanması ve özelliklerinin belirlenmesi
Preperation of poly(organophosphazene) containing carbon nanotube nanocomposites and investigation of their properties
ELİF OKUTAN
- Apis mellifera L. (Insecta: Hymenoptera) ve Pardosa agricola Thorell, 1856 (Araneae: Lycosidae) türlerinde zehir bezlerinin morfolojik yapısı
Morphological structure of venom glands of the species Apis mellifera L. (Insecta: Hymenoptera) and Pardosa agricolathorell,1856 (Araneae: Lycosidae)
ZİAD A. ABDLRAHEM ABDALLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiKastamonu ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER SANCAK
- Maksillomandibuler asimetri hastalarında ortognatik cerrahi sonrası kondil morfolojisi değişikliklerinin üç boyutlu değerlendirilmesi
Three dimensional evaluation of mandibular condyle morphology changes after ortognathic surgery in patients with maxillomandibular asymmetry
MUSTAFA BURAK KİRİŞCİ
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2022
Diş HekimliğiHacettepe ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE TOSUN