Kurumsal risk yönetiminin Türk kamu mali yönetiminde uygulanması ve uygulamaya etki eden faktörlerin araştırılması: Kamu üniversiteleri örneği
Application of corporate risk management in Turkish public financial management and research on factors affecting application: The case of public universities
- Tez No: 619318
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ATTİLA ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Risk, belirsizlik, risk yönetimi, kurumsal risk yönetimi, iç kontrol, stratejik yönetim, kamu mali yönetimi, Risk, Uncertainty, Risk Management, Corporate Risk Management, Internal Control, Strategic Management, Public Financial Management
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Dünya ve Türkiye'de kurumsal risk yönetimine olan ilginin her geçen gün artmasına rağmen literatür incelendiğinde; bu konudaki teorik ve ampirik çalışmaların daha çok özel sektöre yönelik olduğu, buna karşın kurumsal risk yönetim sisteminin özellikle kamu kesiminde uygulanması ve uygulamaya etki eden faktörlerin uygulama seviyesine etkisinin araştırılmasına dair teorik ve ampirik çalışmaların yetersiz olduğu anlaşılmıştır. Teorik ve ampirik bir araştırma niteliğinde olan bu çalışma ile Türkiye kamu üniversiteleri örneğinde kurumsal risk yönetimi uygulamasının seviyesi, bu seviyeye etki eden faktörler ve etki derecelerinin araştırılması ve kurumsal risk yönetiminin kamu idarelerinde uygulanma seviyesinin artırılabilmesine yönelik önerilerde bulunularak literatürdeki boşluğun giderilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi olarak; Türk kamu mali yönetim sistemi içerisinde önemli bir büyüklükteki kamu kaynağını kullanan, aynı zamanda kurumsal yapısı, hizmet alanı ve hizmet ettiği kesimin diğer kamu idarelerinden farklı olması nedeniyle 2019 yılı Aralık ayı itibariyle Türkiye' deki toplam 129 kamu üniversitesinin tamamı seçilmiştir. Çalışmanın literatürü kapsamında, risk kavramının çerçevesi ve iktisat teorisindeki karşılığı ele alınarak, kurumsal risk yönetiminin teorisi, kurumsal risk yönetimi standart ve normları ile bunlar arasındaki temel farklılıklara yer verilmiş, kurumsal risk yönetiminin kurumsal yönetişimle ilişkisi çerçevesinde kuruma yarattığı katma değer ele alınmış, kurumsal risk yönetiminin stratejik plan ve iç kontrol sistemi ile olan bağı, kurumsal risk yönetim modeli, bu model kapsamındaki rol ve sorumluluklar ve uygulanma metodolojine değinilmiştir. Sonrasında, Dünya'da ve Türkiye'deki kamu mali yönetimi yaklaşımındaki değişime bağlı olarak kurumsal risk yönetiminin daha çok gündeme gelmesinin arka planının ne olduğu anlatılmış, bu bağlamda kurumsal risk yönetiminin Türk kamu mali yönetim sistemine yansıma(ma)ları ele alınmıştır. Çalışmanın analiz kısmında ise bu çalışmanın kamu üniversiteleri nezdinde yapılmasının arka planında yatan gerekçelerin neler olduğundan bahsedilerek, yeni yükseköğretim yaklaşımı bağlamında kalite güvence sistemi ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca uygulanması öngörülen kurumsal risk yönetimi arasındaki ilişki ve etkileşim ortaya konulmuş, bu bağlamda da kamu üniversiteleri örneğinde KRY uygulamasının seviyesi, bu seviyeye etki eden faktörler ve etki derecelerini belirleyen hipotezler geliştirmiştir. Geliştirilen hipotezlerin test edilmesi amacıyla yöntem olarak saha araştırmasının yapılması tercih edilmiş, bunun için de veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır Anket çalışması;“SurveyMonkey”uygulaması kullanılmak suretiyle 129 kamu üniversitesinin tamamında olmak üzere, KRY'nin uygulanmasında rol ve sorumlukları olan kurum içi aktörler olarak tanımlanan üniversite üst yönetimi (rektör, (1) rektör yardımcısı, genel sekreter), harcama birimin yöneticilerinden (akademik ve idari birim yöneticileri) birer kişi, iç denetim birimi yöneticisi ve en fazla (2) kurum çalışanının katılımı ile yapılmıştır. Çalışmanın uygulama bölümünde geliştirilen hipotezlerin test edilebilmesi için, elde edilen bulgular SPSS 20.0 istatistik paket programı kullanılarak güvenilirlik analizi, frekans analizi, çapraz tablo analizi, faktör analizi ve korelasyon analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; kamu üniversitelerinde kurum risk yönetimi uygulamasının temelini teşkil eden kurumsal risk kültürü ile kurumsal risk yönetiminin uygulanma düzeyinin düşük olduğu şeklinde geliştirilen hipotezlerin sonuçlarının, beklenenin aksine yüksek çıktığı, bu durumun ise anket çalışmasına katılan kurum içi aktörlerin sayısal dağılımları itibariyle harcama birimi yöneticileri ile çalışanların sayılarının diğer kurum içi aktörlere nazaran daha fazla olmasından ve bu iki grubun kurumsal risk yönetimine ilişkin farkındalıklarının, üst yönetim, strateji geliştirme dairesi başkanı ve iç denetçiye göre farklı olmasından kaynaklandığı, geliştirilen diğer hipotezler kapsamında da kurumsal risk yönetimi uygulamasını belirleyen faktörlerin etki derecelerinin birbirinden farklı olduğu, kurumsal risk yönetimi uygulamasında kurum içi aktörlerin kurum dışı aktörlere göre daha etkili olduğu, kurum içi aktörlerin kamuda ve üniversitedeki çalışma sürelerinin kurumsal risk yönetimine dair farkındalık seviyesinde etkili olmadığı anlaşılmış, kurumsal risk yönetiminin uygulanma gerekçesinin ise birincil olarak yasal zorunluklardan kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The interest in enterprise risk management in the world and Turkey is increasing every day. However, when the literature is examined; theoretical and empirical studies on this subject are mostly related to the private sector. On the other hand, it is understood that the theoretical and empirical studies about the application of the corporate risk management system especially in the public sector and the effect of the factors affecting on the application level are insufficient. Within the scope of this study, the level of corporate risk management practice, the factors that affect this level and the degree of influence are investigated and recommendations are made to increase the level of implementation of corporate risk management in public administrations in case of Turkish public universites. This study, which is a theoretical and empirical research, aims to eliminate the gap in the literature. As the sample of the research; all public universities were selected. There are 129 public universites in Turkey as of December 2019. These universities are important due to using a significant amount of public resources in the Turkish public financial management system, but also because of their institutional structure, service area and sector they are different from other public administrations. The framework of the concept of risk and its equivalence in economic theory are discussed, the theory of enterprise risk management, corporate risk management standards and norms and the main differences between them are given in the literatüre review. In addition the added value created by the corporate risk management within the framework of the relationship with corporate governance, the relationship between corporate risk management and strategic planning and internal control system, corporate risk management model and role, responsibilities and implementation methodology within this model have been mentioned. Then, the corporate risk management approach, depending on the change in public financial management in the world and Turkey has been described as the background of what is to come on the agenda more frequently. In this context, the (not) reflections and of corporate risk management on Turkish public financial management system are discussed. In the analysis part of the study, the reasons behind the selection of public universities as a sample are mentioned. In the context of the new higher education approach, the relationship and interaction between the quality assurance system and the corporate risk management envisaged to be implemented in accordance with the Public Financial Management and Control Law No. 5018 are presented. In this context, in the case of public universities, the level of KRY implementation, the factors affecting this level and the hypotheses that determine the degree of influence have developed. In order to test the hypotheses developed, it was preferred to conduct field research as a method and for this purpose, questionnaire technique was used as a data collection tool. The survey study was conducted in all 129 public universities using the“SurveyMonkey”application. Survey was conducted with university senior management (1) (rector, vice-rector, general secretary), one of the managers of the spending unit (academic and administrative unit managers), internal audit unit manager and maximum (2) employees who are defined as in-house actors with roles and responsibilities in the implementation of KRY In order to test the hypotheses developed in the application part of the study, the findings were analyzed by using SPSS 20.0 statistical package program with reliability analysis, frequency analysis, cross table analysis, factor analysis and correlation analysis. As a result of the analysis; on the contrary of expectations, the results of the hypothesis developed that the level of implementation of corporate risk management and corporate risk culture, which is the basis of corporate risk management practice in public universities, are high. This situation stems from the fact that in terms of the numerical distribution of the in-house actors participating in the survey, the number of spending unit managers and employees is higher than the other in-house actors, and that the awareness of these two groups is different than that of senior management, head of strategy development department and internal auditor. was determined. Within the scope of the other hypotheses developed, it was understood that the effect levels of the factors determining the corporate risk management application were different, that the internal actors were more effective than the external actors in the corporate risk management application and that the working time of the internal actors in the public and university was not effective on the level of awareness about corporate risk management. Furthermore, it has been determined that the main reason for the implementation of corporate risk management is primarily due to legal requirements.
Benzer Tezler
- Enterprise risk management applications at BİST İstanbul on financial companies
Finansal olmayan Borsa İstanbul şirketlerinde kurumsal risk yönetimi uygulamaları
RİZA BOZOKLAR
- Kamu mali yönetiminde iç kontrol, iç denetim ve iç denetim uygulamalarında karşılaşılan sorunlar
Encountered problems of internal control in public financial management, internal audit and internal audit implementations.
YUSUF YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu Yönetimiİstanbul Okan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ GİRAY
- İç denetim ve Türkiye'de büyükşehir belediyelerinin iç denetim uygulamaları üzerine bir araştırma
Internal audit and a research on metropolitan municipalitlies' internal audit practices in Turkey
M. CEMİL ARSLAN
- Türk sigorta sektörünün gelişimi ve fon yaratma kapasitesinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ZUHAL CUMBUL
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Sigortacılıkİstanbul ÜniversitesiPara Banka Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
