Tip 1 Diyabetli adölesanların izleminde bilgi, motivasyon ve davranış becerileri modelinin kullanımının metabolik kontrol üzerine etkisinin incelenmesi
The effects of information–motivation–behavioral skills model on metabolic control in the follow-up of adolescents with Type 1 Diabetes
- Tez No: 624002
- Danışmanlar: PROF. DR. HİCRAN ÇAVUŞOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Hemşirelik, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Endocrinology and Metabolic Diseases, Nursing, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: tip 1 diyabet, adölesan, bilgi motivasyon davranış becerileri modeli, diyabet hemşiresi, type 1 diabetes, adolescent, information motivation behavioral skills model, diabetes nurse
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Bu araştırma, glisemik kontrolü kötü olan tip 1 diyabetli adölesanlara, hemşire tarafından ev ziyaretleri sırasında verilen Bilgi, Motivasyon ve Davranış Becerileri modeline dayalı girişimlerin, adölesanların diyabet ile ilgili bilgi düzeylerine, bireysel ve sosyal motivasyon düzeylerine, davranış becerilerine ve HbA1C düzeylerine etkisini değerlendirmek amacıyla, randomize kontrollü olarak yapılmıştır. Araştırma, Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Endokrin Polikliniği'nde Ekim 2018-Ağustos 2019 tarihleri arasında uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini 25 çalışma ve 25 kontrol grubu olmak üzere 50 tip 1 diyabetli adölesan oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Sosyodemografik Bilgi Formu, Diyabete İlişkin Bilgi Değerlendirme Formu, Çocuğun Kendi Hastalığına Yönelik Tutumu Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Tip 1 Diyabetli Adölesanlarda Diyabet Yönetimi Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçekler, araştırmanın başında ve altı ay sonra uygulanmıştır. Ayrıca, çalışmanın başında, üçüncü ve altıncı aylarda HBA1C düzeyi değerlendirilmiştir. Çalışma grubundaki her adölesana altı ay boyunca toplam sekiz ev ziyareti ve beş telefon görüşmesi yapılmıştır. Ev ziyaretlerinde adölesanlara Bilgi, Motivasyon ve Davranış Becerilerimodeli kapsamında bilgi, bireysel ve sosyal motivasyon ve davranış becerilerinin geliştirilmesine yönelik girişimler uygulanmıştır. Müdahale sonunda kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, çalışma grubundaki adölesanların, bilgi düzeyleri (p˂0,001), bireysel motivasyon düzeyleri (p=0,001), sosyal motivasyon düzeyleri (p=0,004) davranış becerileri (p˂0,001) gelişmiştir. Ayrıca üçüncü (p˂0,001) ve altıncı aylarda (p˂0,001) HBA1C düzeyleri anlamlı derecede düşüş göstermiştir. Bu bulgular doğrultusunda, tip 1 diyabetli adölesanlara bakım veren diyabet hemşirelerine Bilgi, Motivasyon ve Davranış Becerileri modeli temelli girişimleri uygulamaları önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to evaluate the effects of information–motivation–behavioral skills model interventions given by nurses during home visits on the knowledge levels, individual and social motivation levels, behavioral skills and HbA1C levels of adolescents with poor glycemic control. The study was conducted as a randomized controlled study. This study was conducted in the Pediatric Endocrine Polyclinic of Ankara Children's Hospital Hematology and Oncology Training and Research Hospital between October 2018 and August 2019. The sample of the study consisted of 50 type 1 diabetic adolescents, 25 study groups and 25 control groups. Socio-Demographic Form, Diabetes Information Evaluation Form, The Child Attitude Toward Illness Scale, The Multidimensional Scale of Perceived Social Support, the Diabetes Management Self-Efficacy Scale were utilized in data collection. The scales were administered at the beginning of the study and six months later. In addition, at the beginning of the study, HBA1C levels of adolescents were evaluated in the third and sixth months. Eight home visits and five phone calls were made to each adolescent in the study group.Interventions to improve the information–motivation–behavioral skills model-based knowledge, individual and social motivation and behavioral skills were applied to adolescents during their home visits. As a result of information–motivation–behavioral skills model-based interventions, knowledge levels (p ˂ 0.001), individual motivation levels (p = 0.001), social motivation levels (p = 0.004) and behavioral skills (p˂0,001) of adolescents in the study group developed. In addition, HBA1C levels decreased significantly in the third (p˂0,001) and sixth months (p˂0,001). Based on these findings, it was suggested that diabetes nurses who care for adolescents with type 1 diabetes should apply information–motivation–behavioral skills model-based interventions.
Benzer Tezler
- Tip 1 diyabetli adolesanlarda web tabanlı egzersiz eğitiminin etkinliği
The efficiency of web based exercise training in adolesans with TYPE 1 diabetes
SELTAP GÜLCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDüzce ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVDA ARSLAN
PROF. DR. İLKNUR ARSLANOĞLU
- Tele-hemşirelik uygulamasının tip 1 diyabetli adölesanların metabolik kontrolü, özyeterliği, yaşam kalitesi ve kaygı düzeyine etkisi
The effect of tele-nursing application on metabolic control, self-efficacy, quality of life and anxiety level of adolescents with type 1 diabetes
EMEL AVÇİN
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYFER AÇIKGÖZ
- İmmün nedenli tip 1 diyabetli çocuk ve adölesanlarda eşlik eden diğer otoimmün hastalıkların sıklığının saptanması, otoimmun hastalığı olan ve olmayan diyabetlilerin kemik mineral yoğunluğunun karşılaştırılması
Determination of the frequency of other autoimmune diseases in children and adolescents with immune mediated TYPE 1 diabetes and comparison of bone mineral density of diabetic patients with and without autoimmune disease
MELEK YAMAN ORTAKÖYLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER ALİKAŞİFOĞLU
- Vasküler komplikasyon riski taşıyan adolesalarda homosistein düzeyi ve endotel fonksiyon göstergeleri
Serum homocysteine levels and markers of endothelial function in adolescents with risk vascular complication
MUSTAFA ERKOÇOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2007
HematolojiHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZEYNEP ALEV ÖZÖN
- Tip 1 diyabetli çocuk ve adolesanlarda çölyak hastalığı taramalarında seropozitivite, HLA ilişkisi ve gerçek çölyak hastalığı sıklığının araştırılması
Investigation of seropositivity, hla relationship and real cheli̇ac disease frequency at children and adolescents with type1 diabetes
CEYDA AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HEVES KIRMIZIBEKMEZ
UZMAN NELGİN GERENLİ