Anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kendini eleştirinin aracı rolü
Investigating the role of self criticism in the reltionship between perceived maternal narcissism and psychopathology
- Tez No: 624803
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARZU AYDIN ACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ölçek Geliştirme, Narsisizm, Kendini Eleştiri, Psikopatoloji, Scale Development, Narcissism, Self-criticism, Psychopathology
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışmanın amacı, çocukluk döneminde anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kendini eleştirinin aracı rolünün sınanmasıdır. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında anneden algılanan narsisistik özelliklerin ölçülmesi amacıyla Anneden Algılanan Narsisistik Özellikler Ölçeği geliştirilmiştir. İkinci aşamada ise anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kendini eleştirinin aracı rolü incelenmiştir. Araştırmanın ilk aşamasının katılımcı grubu Mersin ve Adana illerinde ikamet eden ve yaşları 18 ile 56 arası değişen 657 (432'si kadın ve 225'i erkek) katılımcı oluştururken ikinci çalışmanın katılımcı örneklemini ise yaşları 18 ile 60 arasında değişen 332 (212'si kadın ve 122'si erkek) katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında Sosyo-demografik Veri Formu, Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği ve Yetersiz Sınırlar Ölçeğinin Ebeveynleştirme alt ölçeği kullanılmıştır. İkinci Aşamada ise Sosyo-demografik Veri Formu, Kendini Eleştirinin Formları ve Kendini Rahatlatma Ölçeği ile Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır. Ölçek geliştirme aşamasında kuramsal çerçeve dahilinde 85 madde yazılmıştır. Daha sonra 321 katılımcıya uygulanmış ve elde edilen veri setine açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda beş boyutlu (Büyüklenmecilik-Gösterişçilik, Kontrol-Müdahalecilik, Eleştirellik- Suçlayıcılık, Empati Eksikliği ve Ebeveynleştirme - Sömürücülük) ve 35 madddeden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Daha sonra bu yapının geçerliğinin belirlenmesi amacıyla yapı geçerliği ve ölçüt bağıntılı geçerlik sınanmış; güvenirlik analizleri için ise test tekrar test uygulaması yapılıp, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda beş boyutlu yapının anneden algılanan narsisistik özelliklerin ölçülmesinde geçerli ve güvenilir bir araç olduğu görülmüştür. Çalışmanın ikinci aşamasında anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kendini eleştirinin aracı rolü incelenmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi analizleri sonucunda anneden algılanan narsisistik özellikler ile depresyon, anksiyete, olumsuz benlik, somatizasyon ve öfke/saldırganlık arasındaki ilişkide kendini eleştirinin tam aracılık rolü olduğu görülmüştür. Ayrıca kendini eleştirinin her iki alt boyutunun da (Yetersiz Benlik ve Nefret Eden Benlik) bu ilişkide aracılık rolü olduğu sonucuna varılmıştır. Bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of the present study is investigating the mediator role of self criticism in the relationship between perceived maternal narcissism and psychopathology. This study consists of two stages.In the first stage, the Perceived Maternal Narcissism Scale was developed to measure the perceived narcissistic characteristics of mother.In the second stage, the mediating role of self-criticism in the relationship between the narcissistic features perceived from mother and psychopathology was examined.The sample of the first study consisted of 657 participants (432 females and 225 males) aged between 18 and 56 years and the sample of the second study consisted of 332 participants (212 females and 122 males) aged between 18 and 60 years.In the first stage of the study, socio-demographic data form, Perceived Parenting Attitudes Scale-Short Form and Parentification Subscale of the Inadequate Boundaires Scale were used. In the second stage, socio-demographic data form, The Forms of Self‐Criticising/Attacking & Self‐Reassuring Scale and Brief Symptom Inventory were used. During the scale development phase, 85 items were written considering the theoretical framework. Then, 321 participants were applied and exploratory factor analysis was applied to the data set. As a result of the analysis, a structure consisting of five factors (grandiosity-pretentiousness, control-manipulation, criticism-accusation, Empathy Deficiency and parentification-exploitation) and 35 items were obtained. In order to determine the validity of this structure, construct validity and criterion-related validity analyzes were performed. For reliability analysis, test-retest was applied and Cronbach's alpha internal consistency coefficients were calculated. Obtained results show that 5-dimensional structure is a valid and reliable tool for measuring the perceived narcissistic characteristic of mother. In the second stage of the study, the mediating role of self-criticism in the relationship between the perceived narcissistic characteristics of the mother and psychopathology was examined. Results of the structural equation modeling analyzes revealed that self-criticism had mediating role in the relationship between narcissistic characteristics perceived from mother and depression, anxiety, negative self, somatization and anger/aggression. Moreover, it was concluded that both dimensions of Self-criticism (Inadequate Self and Hated Self) had a mediating role in these relationships. The findings were discussed in the light of literature.
Benzer Tezler
- The relationship between perceived maternal narcissism and attitudes toward seeking psychological help : Mediating roles of self-efficacy and self-esteem
Anneden algılanan narsisistik özellikler ile psikolojik yardım aramaya yönelik tutum arasındaki ilişkide öz-yeterlik ve öz-saygının aracı rolünün incelenmesi
ELİF SENA YETİŞGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR DİLEKLER ALDEMİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE IŞIK
- Anneden algılanan narsisistik özellikler, yakınlık korkusu ve ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceived maternal narcissism traits, fear of intimacy and orthorexia nervosa
MELİSSA KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJİ
- Kadınlarda anneden algılanan narsisistik özellikler ile kozmetik cerrahiyi kabul arasında koşulsuz kendini kabulün düzenleyici rolü
The regulatory role of unconditional self-acceptance between perceived maternal narcissism and acceptance of cosmetic surgery in women
BEYZA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYZA NAZ DENİZ
- Borderline kişilik özellikleri ile anneden algılanan narsisistik özellikler arasında mentalizasyonun aracı rolü
The mediating role of mentalization between borderline personality traits and perceived narcissistic traits from the mother
SUHA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL YAVUZER
- Anneden algılanan narsisizm, narsisistik kişilik özellikleri ve partnere ilişkin obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between perceived maternal narcissism, narcissistic personality traits and obsessive-compulsive symptoms in relationships
EZGİ DOĞANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJİ