Anlambilim ışığında Türkçe ve Almanca'da karşılaşılan anlam sorunu ile ilgili değerlendirme
Auswertung der bedeutungs problematik im Deutschen und im Türkischen im rahmen der semantik
- Tez No: 62616
- Danışmanlar: DOÇ.DR. İBRAHİM İLKHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
“Anlambilim ışığında Türkçe ve Almanca'da karşılaşılan anlam sorunu ile ilgili değerlendirme”konulu yüksek lisans çalışmasında belirli sözcüklerin kültürel boyutu incelenmeye çalışılmıştır. Dil'in anlam boyutu kapsamlı ve değişken olduğundan, çalışmada anlamı etkileyen kültürel faktörler üzerinde durulmuştur. Çalışma, anlam bilimini kuramsal açıdan inceleyen ve uygulamaya yönelik araştırma raporu içeren iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, anlam bilimine ve sözcük araştırmalarına ilişkin genel bir bakış sunulmaya çalışılmıştır. Bu bölümde kavram olarak“anlam”m, çeşitli anlambilimsel yöntenılerinin ve anlam boyutlarının ele alınması amaçlanmıştır. Sözcüklerin, yalnızca sözlük anlamlan değil, aynı zamanda değişik bileşenlerden oluşan, bilişsel ve kültürel sürecin bir birimi olarak ele alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünü uygulamaya yönelik araştırma raporu oluşturmaktadır. Burada Almanca ve Türkçe'deki kültürel farklılıkların ve benzerliklerin sözcük düzleminde karşılaştırmak olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bölümde ilk olarak, kullanılan yöntemin tanımlanması, incelenecek sözcüklerin belirlenmesi ve bu yönteme tabi tutulan deneklerle ilgili bilgiler ve elde edilen sonuçların değerlendirmesi yer almaktadır. Söz konusu ampirik bölümde, hayatın çeşitli alanlarından rastgele seçilen kahve/Kaffee, politika/Politik, asker/Soldat gibi sözcükler Türk ve Alman üniversite öğrencilerine verilerek, bu sözcüklerin onlarda neler çağrıştırdığım yazmaları istenmiştir. Bu anket sonucunda bağlam dışı verilen sözcüklerin de kültürel içeriğinin saptanabilirliği ortaya çıkmıştır. Çünkü çağrışımsal anlam, yalnızca öznel olam değil, aynı zamanda belli bir toplumun değer ve normlarını da yansıtmaktadır. Böylelikle sözcüklerin düz ve yan anlamlanmn yanısıra, kültürel değerleri taşıyan bir başka boyutunun da olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır. Anlambilim ışığında yapılan bu çalışmayla hem kendi ana dilimize, hemde amaç dile yansıyan kültürel içeriklerin bilinçli olarak edinilmesine katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis of which subjekt is“The evaluation related with the meaning problems which are encountered within Turkish and German in the light of semantics”, the cultural dimension of certain words is examined. Due to the fact that the meaning dimension of language is comprehensive and variable, the cultural factors effecting meaning are handled. The thesis consists of two chapters examining semantics from the standpoints of theory and the research report oriented to application. In the first chapter, a general outlook in terms of semantics and the dimensions of meanings. The necessity of examining words not only with their lexikal meanings but also with units of the cognitive and cultural processes which consist of dissimilar components. The second chapter comprises the research report which is oriented to application. The aim of the second chapter is to scrutinize the cultural similarities and differences in German and Turkish in the context of vocabulary. The definition of the method, determination of the words to be examined and data about the subjects and the results take part in the second chapter as well. In the empirical part, words like kahve/Kaffee (coffee), politika/Politik (politics), asker/Soldat (soldier) taken from dairy life randomly are given to the Turkish and German students who are then asked to write down what is associated in their minds. The result of the questionnaire reveals that the cultural content of words which are given out of context can be determined. Because, associative meaning reflects not only the subjectivity but also values and norms of a specific society. Therefore, apart from the denotative and connotative meanings of the words, another dimension which contains cultural values is also emphasized. With this study which was done in the light of semantics, it is aimed at making contributions in acquiring cultural contents consciously, which are reflected to both native and target languages.
Benzer Tezler
- Die Fachsprache der sicherhaitskrafte im Deutschen und Türkischen
Güvenlik güçlerinin Türkçede ve Almancada kullandıkları mesleki terimler
MUSTAFA CİHANGİR TARAKÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Almanca
2000
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAT ÜLNER
- Dokuz Eylül Üniversitesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı ile Ege Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı öğrencilerinin kendi anabilim dallarına ve Almancaya yönelik tutumları konusunda karşılaştırmalı bir ..
Başlık çevirisi yok
FULYA KOYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIZA ENVER TAHİR
- 1990-1992 ve 1996 yıllarında Türk basınında Alman imajı: Karşılaştırmalı bir içerik analizi
The Images of Germany in Turkish press in 1990-1992 and 1996 by content analysis
AYNUR ÖRNEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
GazetecilikAnadolu ÜniversitesiBasın ve Yayın Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN GÖKÇE
- Seddülbahir Kıyı Muharebeleri (25 Nisan 1915)
Seddülbahir Coastal Battles 25 April 1915
SELÇUK İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAskeri Tarih Araştırmaları Anabilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ BORLAT