Bipolar bozukluk tanılı hastalar ve bakım verenlerinde psikolojik dayanıklılık, travma sonrası büyüme, bakım veren yükü ve ilişkili faktörlerin incelenmesi
Research of psychological resistance, post-traumatic growth, caregiver burden and related factors in patients with bipolar disorder and caregivers
- Tez No: 626813
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESLİHAN AKKİŞİ KUMSAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: bipolar bozukluk, bakım verenler, travma sonrası büyüme, psikolojik dayanıklılık, bipolar disorder, caregivers, post-traumatic growth, psychological resilience
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Amaç: Kronik ruhsal hastalıkları deneyimlemekle ilişkili olarak gerek hastaların gerekse bakım verme eylemi esnasında bakım verenlerin yaşadıkları olumsuz değişiklere odaklanılsa da yüksek düzey stres içeren, travmatik deneyimlerden sonra gelişme fenomeni konusuna ilgi artmaktadır. Bu değişiklikler literatürde son zamanlarda daha çok ele alınan travma sonrası büyüme kavramı ile uyumludur. Bu çalışmada da bipolar hastalarının ve bakım verenlerindeki travma sonrası büyüme ve psikolojik dayanıklılık kavramı, kendisiyle ilişkili olduğu öne sürülen değişkenler ve birbiri ilişkisi bağlamında incelenmiştir. Yöntem: Çalışma etik kurul onayı alındıktan sonra İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniklerine Temmuz 2019-Aralık 2019 tarihleri arasında ayaktan başvuran, daha önce bipolar bozukluk tanısı almış olan hastalar ile bakım verenleri arasından dâhil edilme kriterlerini karşılayan ardışık 49 hasta ve bakım vereni ile bipolar bozukluk tanısı olmayan hasta grubuyla cinsiyet, yaş ve eğitim durumu açısından eşleştirilmiş 49 sağlıklı gönüllü üzerinde gerçekleştirilmiştir. Hasta ve bakım vereni ile ayrı ayrı görüşülmüştür. Hastalara klinik remisyonu değerlendirmek amaçlı Young Mani ve Ham-D ölçekleri uygulanmıştır. Değerlendirme sonucuna göre ötimik dönemde olan hastalar çalışmaya dahil edilmiş hastalara yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği (PDÖ) ve travma sonrası büyüme ölçeği (TSBÖ) uygulanmıştır. Hastaların bakım verenlerine sosyodemografik veri formu doldurması istenmiş ve ek psikiyatrik tanılar açısından SCID-5, travma sonrası büyüme ölçeği, bakım veren yükü ölçeği (BYÖ) ve psikolojik dayanıklılık ölçeği uygulanmıştır. Çalışma hakkında bilgilendirilen ve onam formunu imzalamayı kabul eden yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi bakımından eşleştirilmiş sağlıklı gönüllülerden sosyodemografik veri formu doldurması istenmiş ve psikolojik dayanıklılık ölçeği uygulanmıştır. Travma sonrası büyüme ile psikolojik dayanıklılık derecesi ve hasta ile bakım verenle ilgili değişkenler arasındaki ilişki istatistiksel yöntemler aracılığıyla irdelendi. Bulgular: Hastaların TSB toplam puanı, ölçekten alınabilecek en yüksek puanın %57,7'si bakım verenlerin ise TSB toplam puanı, ölçekten alınabilecek en yüksek puanın %61,3'ü olup literatür ele alındığında hastaların ve bakım verenlerin orta-yüksek derecede travma sonrası büyüme yaşadıkları görüldü. Bakım verenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin hasta ve sağlıklı kontrollerden yüksek olduğu saptanmıştır. Oluşturulan modelde travma sonrası büyümenin miktarıyla hastanın yaş değişkeninin, bakım verenlerde ise yaş, eğitim durumu ve hastanın geçirdiği toplam atak sayısının travma sonrası büyümenin alt faktörleri ile anlamlı ilişkide oldukları gözlenmiştir. Psikolojik dayanıklılık ile travma sonrası büyümenin alt faktörleri arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Çalışmamızda bakım veren yükü hafif derecede saptanmış olup toplam TSB ile ilişkili bulunmamış, ancak başkalarıyla ilişkide değişim ile sinirlilik ve kısıtlanmışlık alt ölçeğinin negatif korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Sonuç: Literatür ele alındığında travma sonrası büyümeyi değerlendiren çalışmalarda, sonucu etkileyen faktörlerle ilgili bulgular çelişkilidir. Ancak çalışmanın sonuçları hasta ve bakım verenlerde olumsuz yaşam deneyimi olan hastalığın kişilere pozitif yönde katkısı olduğu bulgusu ile uyumludur. Travma sonrası büyümeyi etkileyen etmenlerin bilinmesi klinik pratiğimizde hastalar ve bakım verenlerine yaklaşımda önemli katkılar sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
Objective: Although focusing on the negative changes experienced by both patients and caregivers during the caregiving action in relation to experiencing chronic mental illnesses, there is an increasing interest in the phenomenon of development after traumatic experiences with high levels of stress. These changes are in line with the concept of posttraumatic growth, which has been discussed more recently in the literature. In this study, the concept of posttraumatic growth and psychological resilience in bipolar patients and caregivers has been examined in the context of the variables that are claimed to be related to it and their relationship. Method: After the approval of the study ethics committee, 49 patients and caregivers who met the criteria of inclusion among the patients who were diagnosed with bipolar disorder and caregivers who applied to the outpatient clinics of Istanbul Erenköy Mental and Neurological Diseases Training and Research Hospital between July 2019 and December 2019. It was performed on 49 healthy volunteers paired with a group of patients without a diagnosis of gender, age, and educational background. The patient and her/his relative were interviewed separately. Young Mani and Ham-D scales were applied to patients to evaluate clinical remission. According to the results of the evaluation, patients in the euthymic period were included in the study, and the psychological resilience scale and post-traumatic growth scale were administered to adults. Patients were asked to fill in a sociodemographic data form for their caregivers, and SCID-5 for additional psychiatric diagnoses, post-traumatic growth scale, caregiver burden scale and psychological resilience scale were applied. Healthy volunteers who were informed about the study and agreed to sign the consent form were asked to fill in a socio-demographic data form and a psychological resilience scale was applied. The relationship between post traumatic growth and psychological resilience and patient and caregiver variables was examined through statistical methods. Results: Post traumatic growth total score of the patients, 57.7% of the highest score that can be obtained from the scale, post traumatic growth total score of the caregivers, 61.3% of the highest score that can be obtained from the scale, and considering the literature it was seen patients and caregivers experienced moderate to high post-traumatic growth. It was determined that the level of psychological resilience of caregivers was higher than the patient and healthy controls. In the model created, it was observed that the amount of posttraumatic growth and the age variable of the patient and age, educational status of caregiver, the total number of attacks experienced by the patient in the caregivers were significantly correlated with the sub-factors of posttraumatic growth. A positive correlation was found between subscales of psychological resilience and post-traumatic growth. In our study, the caregiver burden was found to be mild and not found to be associated with post traumatic growth total score, but it was found that the scale of change and irritability and constraint in the relationship with others showed negative correlation. Conclusion: Considering the literature, the findings regarding the factors affecting the outcome are contradictory in studies evaluating post-traumatic growth. However, the results of the study are in line with the finding that the disease, which has negative life experience in patients and caregivers, positively contributes to individuals. Knowing the factors affecting post-traumatic growth can make a significant contribution to the approach to patients and caregivers in our clinical practice.
Benzer Tezler
- Bipolar bozukluk hastalarında ve ailelerinde psikolojik dayanıklılık ve ilişkili faktörler
Psychological resilience and related factors in bipolar disorder patients and their families
MERVE ZEREN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZLEM ORHAN
- Bipolar bozuklukta aile yükü aile işlevleri ve başa çıkma tutumları arasındaki ilişki
Evaluation of the relationship between family burden, family functioning and coping strategies in bipolar disorder
BETÜL EKŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERT AKCANBAŞ
- Şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarına bakım verenlerin yük, depresyon ve anksiyete düzeylerinin sosyodemografik özellikler ve hastalık şiddeti yönünden karşılaştırılması
A comparative study of burden, depression and anxiety level in the caregivers of the schizophrenia and bipolar disorder patients with respect to the sociodemographic data and severity of the disease
FATMA BARLAS
- Psikotik bozukluk tanısı almış hastaların bakım veren akrabalarında duygu dışavurumunun işlem belleğiyle ilişkisi
The relationship between working memory and expressed emotion in the related caregivers of psychotic patients
PINAR ERASLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM ŞAHİN CANKURTARAN
- Bipolar affektif bozukluğu olan hastalara bakım verenlerde travma sonrası gelişim ve ilişkili etmenler
Posttraumatic growth in caregivers of bipolar affective disorder patients and related factors
ALİ HAYDAR KÜÇÜKTÜFEKÇİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriSağlık BakanlığıPsikiyatri Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZLEM DEVRİM BALABAN
UZMAN NEZİH ERDAMLAR