Yöneticilerin paternalist liderlik özellikleri ile okulların etkililiği arasındaki ilişki (Kahramanmaraş ili örneği)
The relationship between the administrators' paternalistic leadership characteristics and the effectiveness of schools (Kahramanmaraş sample)
- Tez No: 628337
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AKİF KÖSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okul Müdürü, Paternalist Liderlik, Etkili Okul, School Administrator, Paternalistic Leadership, Effective School
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu araştırmada okul müdürlerinin paternalist liderlik özellikleri ile okulların etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın evrenini, 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılında Kahramanmaraş ili merkez ilçelerinde (Onikişubat, Dulkadiroğlu) bulunan kamu anaokulu, ilkokulu, ortaokulu ve liselerinde görev yapan öğretmenler; örneklemini ise evren içerisinden küme örnekleme yöntemiyle seçilen okullardan seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 370 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla Saylık ve Aydın (2019) tarafından geliştirilen“Paternalist Liderlik Ölçeği”, Uğurlu ve Abdurrezzak (2015) tarafından geliştirilen“Etkili Okul Ölçeği”ve araştırmacı tarafından geliştirilen“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Veri analizi için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri belirlenmiş, değişkenlere ilişkin alınan puanların demografik değişkenler bakımından farklılaşma durumunu belirlemede t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testi ve Kruskal Wallis testi, anlamlı bulunan F değerinde fark olan grupları belirlemede ise Scheffe, LSD ve Tamhane's testlerinden yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi, paternalist liderliğin okul etkililiğini ne düzeyde yordadığı¬nı belirlemek için de regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin, okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışlarını orta düzeyde algıladıkları; paternalist liderliğin alt boyutları olan“aile havası”ve“otoriterlik”boyutlarına ilişkin görüşlerinin yüksek,“müdahalecilik”ve“yetersiz görme”boyutlarına ilişkin görüşlerinin ise düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin, okul müdürlerinin paternalist liderlik özelliklerine ilişkin görüşlerinin cinsiyet, eğitim durumu, branş, kıdem durumu, görevli olduğu okul türü ve kurumdaki öğretmen sayısı değişkenleri bakımından anlamlı şekilde farklılaştığı ancak medeni durum değişkeni bakımından anlamlı farklılığın olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Öğretmenlerin, etkili okula ilişkin görüşlerinin ise yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin, etkili okulun alt boyutlarına ilişkin görüşlerinin medeni durum, branş, kıdem durumu, görevli olduğu okul türü ve kurumdaki öğretmen sayısı değişkenleri bakımından anlamlı fark gösterdiği ancak cinsiyet ve eğitim durumu değişkenleri bakımından anlamlı fark göstermediği görülmüştür. Araştırmanın bir diğer sonucu olarak okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışlarının okulların etkililiği ile pozitif ve orta düzeyde, paternalist liderliğin alt boyutları olan“aile havası”,“hayırseverlik”,“otoriterlik”boyutlarının okulların etkililiği ile pozitif; müdahalecilik ve yetersiz görmenin ise negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca paternalist liderliğin alt boyutlarından sadece“aile havası”,“hayırseverlik”ve“otoriterlik”boyutlarının okulların etkililiği üzerinde anlamlı birer yordayıcı oldukları tespit edilmiştir. Araştırma sonunda öğretmenlerin, eğitim durumu yükseldikçe okul müdürlerinin paternalist liderlik özelliklerine ilşkin algılarının azalmasının nedenlerini belirlemeye yönelik çalışmalar yapılabileceği şeklinde öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between school administrators' paternalisticleadership characteristics and the effectiveness of schools. Having a relational survey model, the population of the study consisted of teachers working at public kindergarten, primary school, secondary school and high schools located in the central districts of Kahramanmaraş province (Onikişubat, Dulkadiroğlu) during the 2019-2020 academic year. The sample held a total of 370 teachers who were selected by the random sampling method from the schools selected by cluster sampling method. The study employed“Paternalistic Leadership Scale”developed by Saylıkand Aydın (2019),“Effective School Scale”developed by Uğurlu andAbdurrezzak (2015) and“Personal Information Form”developed by the researcher. Arithmetic mean and standard deviation values were determined, t-Test, One-Way Variance Analysis (ANOVA) test and Kruskal Wallis test in determining demographic variables, and Scheffe, LSD and Tamhane's tests in determining groups that differ significantly were used during data analysis.Correlation analysis was used to determine the relationship between variables, and regression analysis to identify the extent to which paternalistic leadership predicted school effectiveness. The findings revealed that teachers perceived school administrators' paternalistic leadership behaviours at a medium level and that their views were identified to be at a high level in terms the dimensions of paternalistic leadership such as“family atmosphere”and“authoritarianism”and a low level in terms of“interventionism”and“poor vision”. A statistically significant difference was determined across teachers' views regarding school administrators' paternalistic leadership characteristics in terms of their gender, gender, educational status, branch, seniority, the type of school they work, and the number of teachers in the institution; however, no significant difference was identified acrosstheir marital status.The findings also suggested that teachers' views on effective school were at a high level. The teachers' views on the dimensions of the effective school significantly differed across their marital status, branch, seniority, the type of school they work and the number of teachers in the institution, but no significant difference was observed in terms of gender and educational status. Besides, a positive and medium level relationship was found between the school administrators' paternalistic leadership behaviours and the effectiveness of the schools; moreover, there is positive and medium level relation between the dimensions of“family atmosphere”,“philanthropy”and“authoritarianism”and the effectiveness of the schools, while a negative and significant relationship was determined between interventionism, poor vision and the effectiveness of the schools. In addition, only the“family atmosphere”,“philanthropy”and“authoritarianism”dimensions, the dimensions of paternalistic leadership, were found to be significant predictors of the effectiveness of schools. Based on the findings, various recommendations were provided. Studies may be conducted to determine the reasons for the decrease in teachers' perceptions towards school administrators' paternalistic leadership characteristics as their education level increases.
Benzer Tezler
- Yöneticilerin paternalist liderlik davranışlarının çalışanların işletme ile ilgili algıları üzerine etkileri: Tekstil sektöründe bir araştırma
The effects of paternalist leadership behaviors of managers on employees business perceptions: A study in the textile industry
ŞÜKRÜ ABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA KARATEPE
- Kamu kurumlarında liderlik tarzlarının lider etkinliği üzerine etkisi ve bir uygulama
The effects of leadership styles on the leader effiency in the public organizations and a practice
CENGİZ AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İşletmeGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsüİşletme Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ERCAN ERGÜN
- Liderlik tarzlarının, örgütsel vatandaşlık davranışı, çalışanların iş performansı ve duygusal zeka üzerindeki etkileri: Özel bir bankanın Çukurova bölgesi çalışanları üzerine bir araştırma
The effects of leadership styles on employees' performance, emotional intelligence and organizational citizienship behaviour and a study on employees working in a private bank in Cukurova region
TİMUÇİN ULUHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BankacılıkÇukurova Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL CAN KILIÇ
- Toward a linkage between leadership competencies, paternalistic leadership styles and cultural assumptions on leader-member exchange perceptions of managers
Yöneticilerin bireysel yetkinliklerinin liderlik tarzları ve lider üye etkileşimine verdikleri önem üzerindeki etkileri ve bu etkileşimde kültürel varsayımların rolü
SEZER CİHAN ÇALIŞKAN
- The mediating effect of organizational justice: Moderating roles of sense of coherence and job complexity on the relationship between servant leadership and work engagement
Hizmetkar yöneticilik ile işe kapılma değişkenleri arasındaki ilişkide, örgütsel adaletin ara değişken olarak etkisi; tutarlılık anlayışı ve işin karmaşıklık düzeyinin şartlı değişken olarak rolleri
ZEYNEP HALE ÖNER
