Türk edebiyatında Mavi Anadolu hümanizmi
Blue Anatolian humanism in Turkish literature
- Tez No: 628484
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYİTBATTAL UĞURLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 304
Özet
Bu çalışmada, Türk edebiyatında 1940-1950 yıllarında etkin olup 1970'lere kadar etkilerini sürdüren Mavi Anadolu Hümanizmi (MAH) konu edilmiştir. Bu grup edebiyat tarihlerinde göz ardı edilse de Türk edebiyatında 1940'lı yılların resmî ideolojisi olan hümanizm ve Anadoluculuk perspektifi doğrultusunda ortaya çıkıp dönemin kültür ve sanat politikalarını etkilemiştir. Bu grubun temel savı, Cumhuriyetin erken döneminde ortaya çıkan ulus-devlet kapsamındaki Türk milliyetçiliğine alternatif kültürel bir kimlik önerisi sunmaktır. Bu anlamda günümüzde Anadolu topraklarında yaşayan Türk ulusunun kökleri, kültürü ve tarihi eski Anadolu uygarlıklarının tarihiyle açıklanmaya çalışılır. Bu grubun ılımlı kültürel milliyetçi önerisinde zamansal uzam olarak boşluklar oluşsa da tarihsel bir süreklilik bağlamında başarılı olmuştur. Edebiyat tarihlerine alınmama nedenlerinin içinde öne çıkan düşünce, resmî ideolojiyle olan bağları ve savundukları düşüncenin teorik ve yöntem olarak zayıf olmasındandır. Fakat bunun yanı sıra bu grubun üyeleri, eğitim-öğretim, çevri ve sanattaki yenilikleriyle başarı sağlamışlardır. Bu faaliyetler onların edebi çerçevede değerlendirmelerini öngörür. Bu çalışmada Mavi Anadolu Hümanizmi; Giriş ve Sonuç'tan ayrı üç ana bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde, bu grubun arka planında yer alan“Tarihsel Kaynaklar”adı altında“Türkçülük”,“Halkçılık”,“Anadolucu Edebiyat”,“Akdenizlilik ve Nev-Yunanilik”;“Düşünsel Kaynaklar”adı altında ise“Türk Tarih Tezi”,“Türk Rönesans'ı”,“Türk Hümanizmi”;“Cumhuriyetin Kültürel Faaliyetleri”adı altında“Batı İle İlişkiler”,“Halkevleri”ve“Klasiklerin Çevrisi”ele alınmıştır. İkinci bölümde“Mavi Anadolu Hümanizmi”adı altında“Ortaya Çıkışı”,“İlk Temsilcileri”,“Halikarnas Balıkçısı”,“Sabahattin Eyüboğlu”,“Azra Erhat”,“Vedat Günyol”,“Sonraki Temsilcileri”,“Melih Cevdet Anday”,“Bedri Rahmi Eyüboğlu”,“İsmet Zeki Eyüboğlu”,“Yansımalar”ve“Eleştiriler”adı altında ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise bu grubun asıl temsilcileri olan Halikarnas Balıkçısı (1890-1973), Sabahattin Eyüboğlu (1908-1973), Azra Erhat (1915-1982) ve Vedat Günyol (1911-2004) adlı yazarlar, Mavi Anadolu Hümanizmi perspektifiyle“Köken ve Kimlik”,“Uygarlık Düşüncesi”,“Tarih Tasarımı”,“Anadolu Kültürüne Dair”ve“Sanatsal Düşünceler”başlıkları adı altında karşılaştırılmıştır. Bu çalışmayla Mavi Anadolu Hümanizmi grubu dönemin süreli yayınları, edebiyat tarihleri ve temsilcilerinin bütün eserleri doğrultusunda incelenip gerekli kanılara varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, Mavi Anadolu Hümanizmi (MAH) (Blue Anatolian Humanism), which was effective between 1940-1950 in Turkish literature and whose effect continued until 1970, was studied. Although this group was ignored in the history of literature, it emerged in line with the perspective of Humanism, which was the official ideology of the 1940s, and Anatolianism and influenced the culture and art policies of the period. The main argument of this group is to propose an alternative cultural identity to Turkish nationalism within the scope of the nation-state that emerged in the early Republic. In this sense, the roots, culture and history of the Turkish nation that lives in Anatolian lands are attempted to be explained by the history of ancient Anatolian civilizations. Although there were some gaps as temporal space in this group's moderate cultural nationalist proposal, it was successful in the context of a historical continuity. The prominent idea among the reasons why the group was not included in the literary history is that the ties of the group with the official ideology and the thought that the group defended was weak in theory and method. However, the members of this group became successful with their innovations in education, translation and the arts. These activities propose this group to be within the literary framework. In this study, Mavi Anadolu Hümanizmi (Blue Anatolian Humanism) is discussed in three main sections, excluding from Introduction and Conclusion. In the first part,“Türkçülük (Turkism)”,“Halkçılık (Populism)”,“Anadolucu Edebiyat (Anatolian Literature)”, and“Akdenizlilik ve Nev-Yunanilik (Mediterraneanism and Nev-Greekism)”is discussed under the name of“Historical Sources”being located in the background of this group.“Türk Tarih Tezi (Turkish History Thesis)”,“Türk Rönesansı (Turkish Renaissance)”and“Türk Hümanizmi (Turkish Humanism)”is discussed under the name of“Intellectual Resources”;“Batı İle İlişkiler (Relations with the West)”,“Halkevleri (Community Centres)”and“Klasiklerin Çevirisi (Translation of the Classics)”is discussed under the name of“Cumhuriyetin Kültürel Faaliyetleri (Cultural Activities of the Republic)”. In the second part,“Ortaya Çıkışı (Emergence)”,“İlk Temsilcileri (First Representatives)”,“Halikarnas Balıkçısı”,“Sabahattin Eyüboğlu”,“Azra Erhat”,“Vedat Günyol”were discussed under the name of Mavi Anadolu Hümanizmi (Blue Anatolian Humanism)“; and ”Sonraki Temsilcileri (Next Representatives)“, ”Melih Cevdet Anday“,”Bedri Rahmi Eyüboğlu“, ”İsmet Zeki Eyüboğlu“ were discussed under the name of ”Yansımalar“ ve ”Eleştiriler“ (Reflections”and“Criticisms)”. In the third part, the original representatives of this group, the the writers Halikarnas Balıkçısı (1890-1973), Sabahattin Eyüboğlu (1908-1973), Azra Erhat (1915-1982) and Vedat Günyol (1911-2004) were compared from the perspective of Blue Anatolian Humanism under the titles“Köken ve Kimlik (Origin and Identity)”,“Uygarlık Düşüncesi (Civilization Idea)”,“Tarih Tasarımı (Design of History)”,“Anadolu Kültürüne Dair (About Anatolian Culture)”ve“Sanatsal Düşünceler(Artistic Thoughts)”. With this study, the group Mavi Anadolu Hümanizmi (the Blue Anatolian Humanism group) was analyzed in line with the periodical publications, literary dates and all the works of its representatives, and necessary opinions were reached.
Benzer Tezler
- Anadoluculuk hareketi ve Türk edebiyatına etkileri
Movement of Anadoluculuk and its effects on Turkish literature
ÜMMÜHAN BİLGİN TOPÇU
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALEMDAR YALÇIN
- Demirtaş Ceyhun'un öykü ve romanlarında yapı ve izlek
Structure and theme in Demirtaş Ceyhun's stories and novels
ÖMER APUHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAYLAN ABİÇ
DR. GÜRHAN ÇOPUR
- Çerkes ve Karaçay-Malkar dil ve edebiyatları arasındaki etkileşimler
The interactions between Circassian and Karachay-Malkar languages & literatures
AHMET MAVİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimDüzce ÜniversitesiKafkas Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHMİ ALTIN
- Türk dünyasında inanç turizmi: Ahmed Yesevi Türbesi ve Türkistan örneği
Faith tourism in the Turkish world: The tomb of Ahmed Yesevi and the case of Türkistan
GULDANA BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmEge ÜniversitesiTurizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP ÖZDÖL KUTLU
- Dilaver Cebeci şiirinde estetik
Aesthetics in Dilaver Cebeci's poem
ABDULNASİR KIMIŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE HİLAL KALKANDELEN