Geri Dön

Divân-ı Hikmet'in dil incelemesi -Kökşetav nüshası- (Metin –gramer- dizin)

Language analysis of Divân-i Hikmet -Kokshetaw copy- (Text -grammar- index)

  1. Tez No: 628507
  2. Yazar: SENBEK UTEBEKOV
  3. Danışmanlar: PROF. ALİ AKAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet, Kökşetav Nüshası, Dil Özellikleri, Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet, Kokshetaw Copy, Language Properties
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 676

Özet

Son dönemlerdeki araştırmalara göre, Hoca Ahmed Yesevî'nin elimize ulaşan dört eseri vardır. Türk tasavvufunun adap ve kurallarını öğreten bu eserlerden Türk dünyasında en meşhür olanı Divân-ı Hikmet'tir. Fakat Türk kültürü, edebiyatı ve dilinin gelişmesine büyük bir katkısı olan bu eserin dil özelliklerini her yönüyle inceleyen bir çalışma kaleme alınmamıştır. Bu çalışmada, bulunduğu yerden dolayı Kökşetav nüshası olarak adlandırdığımız Divân-ı Hikmet'in bir el yazması dil özellikleri bakımından incelenmiştir. Çalışmamız, Giriş, İnceleme, Metin ve Dizin bölümlerinden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde; Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet ve Divân-ı Hikmet'in Kökşetav nüshası'yla ilgili çeşitli konular yer almaktadır. İnceleme bölümünde, eserin yazım, ses ve şekil özellikleri ele alınmıştır. Metin bölümünde Çağatay Türkçesinin özelliklerini taşıyan el yazmanın trapkripsyonu verilmiştir. Dizinde ise, eserde geçen kelimelerin kullanım şekilleri ve anlamları verilmiştir. Sonuç kısmında da çalışmamızın tüm aşamalarındaki bilgilerin kısa bir özeti yapılmış, eserin kendine özgü dil özellikleri tespit edilmiş ve eserin söz varlığı hakkında sayısal verilere yer verilmiştir. Tezin en son kısmında çalışmamızın esasını oluşturan metnin aslı eklenmiştir.

Özet (Çeviri)

According to recent research, Hodja Ahmed Yesevî has four works that have survived up to now. Divân-ı Hikmet is one of these works that teach the convenance and rules of Turkish Sufism and that is the most famous in the Turkic world. However, a study examining the language properties of this work, which has a great contribution to the development of Turkish culture, literature and language, has not been written. In the current study, a manuscript of Divân-ı Hikmet, which we call Kokshetaw copy due to its location, was examined in terms of language features. Our study consists of Introduction, Analysis, Text and Index sections. In the introduction, there are various topics related to Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet and Divan-ı Hikmet's Kokshetaw copy. In the analysis section, spelling, phonemic and morphological properties of the work are discussed. In the text section, the transcription of the manuscript, which has the characteristics of Chagatai Turkish, is given. In the index section, the usages and meanings of the words in the work are given. In the conclusion section, a brief summary of the information at all stages of our study is made, specific language properties of the work are presented and numerical data about the vocabulary of the work are included. In the last part of the thesis, the original text of our study is added.

Benzer Tezler

  1. 'Dîvân-ı Hikmet' (Özbekıstan yazma nüshası) İnceleme, metin, sözlük

    'Divan-i Hikmat' (Manuscript copy of Uzbekistan) Text, research, dictionary

    MOHAMMAD ZAHIR JOYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıKarabük Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SAIDBEK BOLTABAYEV

  2. Murtezâkulu Han Zafer Divanı (Giriş-inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)

    Divan of Murtezâkulu Han Zafer (Introduction-analyzing-text-index-facsimile)

    ŞAHİN YILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEYSİ SEVİNÇLİ

  3. 18.yüzyıl şairi Rıfki ve Divanı (tenkitli metin ve inceleme)

    18th century poet Rifkî and Divân (critical text and analysis)

    İREM SÖNMEZ DEĞİRMENCİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSRAFİL BABACAN

  4. Anlambilim açısından Dîvân-ı Hikmet

    The resarch of Dîvân-i Hikmet in terms of semantics

    FATMA GÖKBAYRAK KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT HUNUTLU

  5. Uşşâkî'nin Yenbû-ı Hikmet adlı eseri (inceleme-metin)

    Uşşâkî's work entitled Yenbû-i Hikmet (Analysis-text)

    KÜBRA YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ

  6. Türk felsefesinin oluşum sürecinde Kaşgarlı Mahmut ve Dîvânu Lugâti't-Türk adlı eserinin yeri -Felsefeyi Anadolu'da yurtlandırmak bağlamında bir inceleme-

    The place of Kaşgarlı Mahmud and Divânu Lugâti't-Türk in the formation process of Turkish philosophy -A review of housing philosophy in Anatolia-

    NALAN EMEKTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    FelsefeHitit Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEVLÜT UYANIK