Ortoreksiya ve bozuk yeme tutumlarının beden imgesi, sağlık kaygısı ve obsesif inançlarla ilişkisinin incelenmesi
The investigation of orthorexia and disordered eating attitudes in the relation to body image, health anxiety and obsessive beliefs
- Tez No: 630141
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ortoreksiya, Yeme Tutumu, Sağlık Kaygısı, Beden İmgesi, Obsesif İnançlar, Orthorexia, Eating Attitudes, Health Anxiety, Body Image, Obsessive Beliefs
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Ortoreksiya ve bozuk yeme tutumlarıyla ilgili araştırma sonuçları, klinik gözlemler ve teorik görüşler sağlık kaygısı, beden imgesi ile obsesif inançların bu iki problemli yeme örüntüsüyle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca, görece yeni tanımlanan“ortoreksiyanın”bir yeme bozukluğu türü olarak ele alınıp alınamayacağına yönelik tartışmalar da devam etmektedir. Bu nedenle, ortoreksiyanın kavramsallaştırılmasında, rahatsızlığın bozuk yeme tutumlarıyla olan benzerliklerini ve farklılıklarını ilgili değişkenler bağlamında incelemek önem kazanmaktadır. Buradan hareketle, araştırmanın amacı bozuk yeme tutumu ile ortoreksiyanın ilişkisinin incelenmesi ve her iki örüntüde sağlık kaygısı, beden imgesi ve obsesif inançların rolünün araştırılmasıdır. Bu amaçla, araştırmaya yaşları 18-45 arasında (Ort = 26.01, SS = 6.44) değişen 203 kadın ve 178 erkek gönüllü katılımcı dahil olmuştur. Araştırmadaki verilerinin elde edilmesinde Demografik Bilgi Formu, Yeme Tutum Testi, ORTO-11, Çok Yönlü Beden-Self İlişkileri Ölçeği, Obsesif İnanışlar Ölçeği (OİÖ-44) ve Sağlık Anksiyetesi Ölçeği (Kısa Versiyon) kullanılmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizinin sonuçları, artan sağlık kaygısı, sağlıkla ilgili uğraşlar ve görünüşle ilgili memnuniyetsizliğin hem ortoreksiya hem de bozuk yeme tutumlarını yordadığını göstermektedir. Ek olarak, ortoreksiya ve bozuk yeme tutumları birbirlerindeki artışı açıklamada en büyük payı alırken; obsesif inançlardan aşırı sorumluluk algısı/tehdit beklentisinin yalnızca ortoreksiyanın açıklanmasında rol oynadığı görülmektedir. Ortoreksiya ve bozuk yeme tutumlarının hem kendine özgü yordayıcıları, hem de birbirleriyle olan benzerliklerine dair elde edilen bu sonuçlar, ilgili alanyazın da göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Bu noktada, araştırmanın alanyazına katkıları, gelecek araştırmalar için öneriler ve iki problemli yeme örüntüsünün önlenmesine dair müdahalelere de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Literature findings, clinical observations and theoretical views on orthorexia and disordered eating attitudes emphazies the possible role of health anxiety, body image and obsessive beliefs on these problematic eating patterns. Furthermore, there is ongoing debate about orthorexia that is a relatively new concept to be considered as a subtype of eating disorder or not. Accordingly, in the conceptualisation of orthorexia, it is impotant to highlight the similarities and differences with disordered eating attitudes within the context of the related variables. Building on this idea, the aim of this study was to investigate the relationship between disordered eating attitudes and orthorexia, and additionally, to explore the role of health anxiety, body image, and obsessive beliefs in these eating patterns. Based on this objective, 381 paticipants (203 female and 178 male), aged between 18 and 45 (M = 26.01, SD = 6.44), voluntarily participated in the study. For data collection, participants completed Demographic Information Form, Eating Attitudes Test (EAT-40), ORTO-11, Multidimesional Body-Self Relationship Questionnaire (MBSRQ), Obsessive Beliefs Questionnaire-44 (OBQ-44), and Short Health Anxiety Inventory. The results of the hierarchical regression analysis revealed that increased health anxiety, health-related investment and appearance dissatisfaction predicted both orthorexia and disordered eating attitudes. It was further revealed that, orthorexia and disordered eating attitudes strongly predicted each other, while responsibility/threat estimastion as an obsessive belief was observed only in predicting orthorexia. These results revealing the both uniqe predictors of each pattern and similarities between orthorexia and disordered eating attitudes, were further interpreted by considering the related literature. The contributions of the results to the literature, suggestions for future research, and potential interventions to prevent these problematic eating patterns were also indicated.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde yeme davranışları ve ortoreksiya nervoza ilişkisi
Eating behavior in university students and relationship between orthorexia nervoza
MELTEM SÜMENGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Beslenme ve DiyetetikBahçeşehir ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA MANKAN
- Tip 2 diyabetli bireylerde beslenme durumu ve sağlıklı beslenme takıntısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between nutrition status and healthy nutrition in the TYPE 2 diabeted individuals
BETÜL KAMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiToplum Beslenmesi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN AYAZ
- Sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervoza: Ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ve uyumlu-uyumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi
Healthy orthorexia and orthorexia nervosa: Their relationship with parental psychological control and adaptive-maladaptive perfectionism
BETÜL ASARKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUNTAY ARCAN
- Sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervozayı ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması: Çok boyutlu ortoreksiya ölçeği
A scale development study for measuring healthy orthorexia and orthorexia nervosa: The multidimensional orthorexia scale
KÜBRA TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Rumeli ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Vejetaryen ve omnivor beslenen gruplarda ortoreksiya ve yeme tutumlarının incelenmesi
Examination of orthorexia and eating attitudes in vegetarian and omnivor feeding groups
AYŞE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBEYKOZ ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. EDA ERMAĞAN ÇAĞLAR