Geri Dön

Türkçede Canterbury Hikâyeleri: Çeviri sosyolojisi çerçevesinde bir bakış

Cantebury Tales in Turkish: A look within the framework of sociology of translation

PDF İndir

  1. Tez No: 630578
  2. Yazar: DİDAR ZEYNEP BATUMLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE BOGENÇ DEMİREL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Çeviri sosyolojisi, habitus, alan, simgesel sermaye, doxa, Canterbury Hikâyeleri, Geoffrey Chaucer, Pierre Bourdieu, sociology of translation, habitus, field, symbolic capital, doxa, Canterbury Tales, Geoffrey Chaucer, Pierre Bourdieu
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fransızca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 255

Özet

Çeviri sosyolojisi, çeviri olgusunu salt metinsel-dilsel boyutuyla değil, metin-dışı boyutuyla da inceler ve çeviriyi, toplumsal bir eyleyici olarak çevirmenin bir ürünü olarak görür. Son yıllarda, sosyolojik dönemece giren çeviribilimde, çeviri sosyolojisi alanında araştırma yapan araştırmacılar, Fransız sosyolog Pierre Bourdieu sosyolojisinin temel kavramları olan“habitus”,“alan”,“simgesel sermaye”ve“doxa”gibi kavramlarından sıklıkla faydalanmaktadırlar. Bourdieu sosyolojisinin anahtar kavramı olan ve“yapılandırıcı bir yapı”olarak tanımlanan ve kişisel tarihin bir ürünü olan habitus, toplumsal eyleyicilerin konuşma ve yazma üsluplarında kendini ortaya koymaktadır. Bir yazma biçimi olan çeviri edimi, özünde habitus-güdümlü bir nitelik arz eder. Çevirmen, sosyal habitusunun rafine edilmiş hâli olan, özel bir habitus türü olan çevirmen habitusuna uygun olarak çeviri yapar. Çeviri sosyolojisinde kullanılan bir başka Bourdieu kavramı olan ve habitusla yakından ilişkili olan simgesel sermaye ise bir alandaki eyleyicilerin, prestij, duruş, ün, tanınırlık gibi özelliklerine işaret etmektedir. Kendine ait kuralları olan bir mücadele ve rekabet yeri olarak nitelenen alan bir diğer kullanışlı kavramdır. Tüm alanlarda olduğu gibi, çeviri edebiyat alanında da farklı toplumsal eyleyiciler simgesel sermayeleri doğrultusunda rekabet etmektedirler ve alanda tahakküm olduğu kadar mücadele de vardır; eyleyiciler alanın kurallarına uymayı tercih edebilecekleri gibi, alanın kurallarına uymamayı da tercih edebilirler. Bir diğer Bourdieu kavramı olan doxa ise belli bir alanda sorgulanmadan kabul edilen kurallar bütününe işaret etmektedir. Toplumsal eyleyiciler doxa'ya uygun hareket edebilecekleri gibi, doxa'yı sorgulayıp ona karşı duruş da geliştirebilirler. İngiliz Edebiyatı'nın en önemli şair ve yazarları arasında yer alan, aynı zamanda önemli bir çevirmen olan Geoffrey Chaucer'ın en önemli eserleri arasında gösterilen, klasik bir eser olarak çeşitli dillere çevrilip çeşitli sanat dallarına uyarlanan Canterbury Hikâyeleri adlı eserinin ülkemizdeki dolaşımı Cumhuriyet döneminde başlamıştır. Halide Edip Adıvar, Vahit Turhan, Burçin Erol, Berna Seden ve Sibel Alaş tarafından farklı formlarda ve kısmi çevirileri yapılan eserin, şiir formundaki tam metin çevirisi ilk kez akademisyen çevirmen ve şair Nazmi Ağıl tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, Canterbury Hikâyeleri çevirileri, çeviri sosyolojisi çerçevesinde, makro ve mikro düzeyde, metnin iç ve dış boyutlarıyla ve çevirmenler, birer toplumsal eyleyici olarak, Bourdieu'nun habitus, alan, sermaye ve doxa kavramlarından faydalanılarak incelenecektir.

Özet (Çeviri)

Sociology of translation studies the act of translation not only within a linguistic-textual perspective but also within an extra-textual perspective and sees translation as a product of the translator as a sociological agent. The scholars who do research in the field of translation sociology after the sociological turn in translation studies frequently make use of the Bourdieusian concepts“habitus”,“field”,“symbolic capital”and“doxa”. Habitus which is the key concept of Bourdieu sociology and which can be defined as“the structuring structure”and which can be seen as the product of personal history manifests itself in the speaking and writing styles of the sociological agents. The act of translation as a writing form is basically a habitus-oriented activitiy. The translator translates according to his/her translator's habitus and which is the refined form of social habitus. Symbolic capital which is another useful Bourdieusian concept used in translation sociology and which is closely connected to the concept of habitus refers to the prestige, fame and stance of the sociological agents. Field which can be defined as a place of struggle and competition with its own rules is another useful concept. As in every field, in the field of translated literature, different sociological agents with different levels of symbolic capital compete with each other and although there is domination within the field, there is also struggle as well; the agents may choose to defy the rules of the field as well as choosing to obey them. Doxa, which is another Bourdieusian concept, stands for the set of rules that are accepted without questioning. Social agents may act according to the doxa or they may question and stand against it. Canterbury Tales is one of the most important works of Geoffrey Chaucer who is considered as one of the most important poets and writers of English Literature. The circulation of Canterbury Tales, which is considered an important classical work and which has been translated to many different languages and adapted to different forms of art, started in the Republic Period. Although it has been translated into Turkish by Halide Edip Adıvar, Vahit Turhan, Burçin Erol, Berna Seden and Sibel Alaş in different forms and partially, the full translation in verse form has been done by the poet, academic and translator Nazmi Ağıl for the first time. This thesis aims to examine the translations of Canterbury Tales in macro and micro levels, both with textual and extra-textual aspects and the translators as sociological agents within the framework of translation sociology by the using the concepts habitus, field, symbolic capital and doxa.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    81822

    An Analysis of complaints in terms of politeness in Turkish

    Türkçede şikayetlerin kibarlık bağlamında incelenmesi

    SUHAN AKINCI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NALAN BÜYÜKKANTARCIOĞLU

  2. Tez No

    768440

    Türkçede ol- fiili

    The verb ol- in Turkish

    MEHMET UZUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUNA YÜCEOL ÖZEZEN

  3. Tez No

    771635

    The semantics of the nominalizer –(y)iş: Dimensions of factivity and manner

    -(y)ış adlaştırıcısının anlambilimsel yapısı: Olgusallık ve tarz boyutları

    EKİNSU ÖZKAZANÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖZGE

  4. Tez No

    777306

    Türkçede katkısız eylem yapıları

    Light verb constructions in Turkish

    MERVE KARGALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN

  5. Tez No

    796005

    Türkçede parçacıl (partitive) yapılar

    Partitive construction in Turkish

    NORAN HAMZAH KHALEEL KAHIYAH

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN

Geri Dön