Uygur harfli Oğuz Kağan destanındaki mecaz ve deyimlerin Kırgız Türkçesindeki durumu
Metaphor and phraseologies in the epic of Oghuz Khagan and their meaning into Kyrgyz language
- Tez No: 633135
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Oğuz Kağan Destanı en eski Türk boylarının ortak zenginliğidir. Destanın en eski versiyonu XIII-XIV. yüzyılda şimdiki Moğolistan'ın çerçevesinde yaşayan Türk boylarının birinden yazılmış olabilir fikri de günümüze kadar sürdürülmektedir. Böyle bir fikirlerin sürdürülmesi de günümüze kadar hala bazı problemlerin var olmasından haber vermektedir. Aldığımız konu üzerinde çalışmış olan Türkolog ve oryantalist Paul Pelliot, Oğuz Kağan metnin birçok meselelerinin Kırgız Türkçesi üzerinden çözümlenebileceğini söylemiştir. Bu görüşü daha sonra A.M. Şerbak, K.Ömüraliyev, G. Cumakunova gibi Kırgızcaya hâkim araştırmacılar tarafından teyit edilmiştir. Böyle bir sonuca varmak için birçok önemli olan hususlar dikkate alınmıştır: 1. Tarihi kaynaklarda Kırgızların Uygurlar ile aynı yazıyı kullandıkları; 2. Türk Dilli halklar arasından Kıgızların en eski ve çok varyantlı epik geleneğe sahip olması. Kıgızlarda günümüze kadar güncel olan Manas destanı ile Oğuz Kağan destanı arasındaki benzerliklerin olması; 3. Kırgızlar'ın gelenek ve göreneklerinde günümüze kadar var olan Tanrıcılığın (Göktanrıcılık) var olması. Çünkü Oğuz Kağan Destanında Göktanrıcılık unsuru bilinmektedir. Çalışmanın amacı Oğuz Kağan Destanındaki mecaz ve deyimleri tespit etmek ve dilsel açıdan genel değerlendirme yapmak ve yapısal, anlamsal farklılılıktardan doğan bazı sorunlara Kırgız Türkçesi ışığında açıklık getirmeye çalışmaktır. Kültürün tarihi gelişmesine bakarsak: düşünce sistemi, dil, hak ve anlayışı, ahlak, bireylerin kendi davranışları ve toplum içindeki bağının güçlendirilmesidir. Bu bağlamda her toplumun kendine göre özgü kültürü ve dili vardır ve aynı anda dil ise toplumun temsilcisidir.
Özet (Çeviri)
Oghuz Khagan Epic is the common wealth of the oldest Turkish tribes. The oldest version of the epic being XIII-XIV. The idea that it could have been written from one of the Turkish tribes living within the framework of the present Mongolia in the 19th century has been maintained till date. Sustaining such ideas also informs that some problems still exist. The Turkologist and orientalist Paul Pelliot, who worked on the subject we received, said that many issues of Oguz Kagan can be resolved through Kyrgyz language. This view was later published by A.M. Sherbak. It was confirmed by researchers from Kyrgyzstan, such as K. Omuraliyev, G. Cumakunova. Many important points were taken into account to achieve such a conclusion: 1. In the historical sources, the Kyrgyzs used the same article as the Uighurs; 2. The fact that Kyrgyzs have the oldest and multi-variant epic tradition among Turkish-language peoples. The similarities between the Manas epic and the Oghuz Khagan epic, which are up to date in the Kyrgyzs; 3. The existence of Godness (Göktanrıcılık or paganizm), which has existed in the traditions and customs of the Kyrgyzs until today. Because the element of paganizm (Göktanrıcılık) is known in the epic of Oghuz Khagan. The aim of the study is to identify the metaphors and phrases in the Epic of Oghuz Khagan and make a general assessment linguistically and to try clarifying some problems arising from structural, semantic differences in the light of Kyrgyz language. If we look at the historical development of culture: thought system, language, right and understanding, morality, individuals' own behavior and strengthening the bond in society. In this context, every society has its own culture and language and at the same time language is the representative of the society.
Benzer Tezler
- Uygur harfli Oğuz Kağan Destanı ile Altay Türklerinin Ak Tayçı Destanındaki 'ağaç' ve 'evlilik' motifleri ile bu motiflerin Orta Doğu mitolojilerindeki benzer motiflerle karşılaştırılması
The 'tree' and the 'marriage' motifs in the epic of Oghuz Khagan with Uyghur script and Altai Turks' Epic of Ak Tayçı and comparison of these motifs with similar motifs in Middle East mythologies
ZİYA DURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Uygur harfli Oğuz Kağan Destanı'nın gramer incelemesi: Giriş-inceleme-metin- notlar-sözlük-dizin
Grammatical dissection of Oguz Kagan Epic with Uighur alphabet: Introduction-dissection-text-notes-lexicon-index
KUBAN SEÇKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET HAZAR
- Oğuznamelere göre Türk toplumunda kadın
The woman in Turkish society in reference to Oğuznames
SAMET ALIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAHATTİN DÖGÜŞ
- Buhara Yahud Maveraünnehr Tarihi 'Özbek Türkçesi' (transkripsiyon-dil özellikleri-sözlük)
Başlık çevirisi yok
MEHMET HAZAR
- Geç Dönem Çağatay Türkçesi ile yazılmış bir hikâye güldestesi (İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
An anthology of stories written in Late Chagatai Turkish (Analysis-text-index-facsimile)
ESRA GEÇER USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ZENGİN