Rusçada zıt anlamlı deyimler
Phraseological antonyms in Russian language
- Tez No: 634924
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP BAĞLAN ÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 416
Özet
Yaşadığımız evrene, doğaya, topluma ve içsel dünyamıza karşıtlıklar hâkimdir. Zıt anlamlı sözcükler ve deyimler nesnel gerçeklikte var olan bu karşıt olguları yansıtmaktadır. Deyimbilim, Rus dilbiliminde 1940'lı yıllarda bağımsız bir bilim dalı olarak ünlü dilbilimci V. V. Vinogradov'un çalışmalarıyla ortaya çıkan, dilbilgisel yapılarının ve anlamlarının doğasına bakılmaksızın tüm deyimsel yapıları inceleyen bir bilim dalıdır. Geçmişten günümüze kadar deyimbilimle ilgili çok sayıda çalışma yapılmıştır ancak zıtlık bağıntısında bulunan deyimler yeterince araştırılmamıştır. Bu bağlamda çalışmamızın amacı zıtlık kavramının doğasını felsefi açıdan ortaya koymak, Rusçada zıt anlamlı deyimlerin temel kavram ve özelliklerini kuramsal açıdan dildışı ve diliçi etkenleriyle birlikte belirli bir sistem çerçevesinde incelemek ve uygulama bölümünde tespit edilen Rusça zıt anlamlı deyimlerin bir sözlüğünü hazırlamaktır. Tezimizde ayrıca Rusça zıt anlamlı deyimlerin sınıflandırılma girişiminde bulunulmuş olup anlamsal ve biçimsel açıdan üç gruba ayrılmıştır. Çalışmamızda araştırma yöntemleri olarak karşılaştırmalı tarih yöntemi, semantik, etimolojik, morfolojik ve tasvirsel inceleme yöntemleri kullanılmıştır. Tez çalışmamızda deyimler kuramsal açıdan ele alınmakla birlikte zıt anlamlı deyimlerin doğasını ortaya koymak için onun dildışı ve dilsel etkenleri birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre karşıt anlamlılık kavramının temelinde yatan zıtlık olgusunun mantıksal, felsefi ve psikolojik yönleri ortaya çıkarılmış, zıt anlamlı sözcükler dilbilimsel açıdan incelenmiştir. Türkiye'de ilk kez Rus dilinde zıt anlamlı deyim kavramı ve belirleme yöntemleri, zıt anlamlı deyim araştırmalarının tarihsel gelişimi ve bu tür deyimlerin sınıflandırılma çeşitleri çalışmamızda anlatılmıştır. Tez çalışmamızın uygulama bölümünde hazırlanan“Rusça – Türkçe Zıt Anlamlı Deyimler Sözlüğü”bu iki dil çiftinde oluşturulan ilk sözlük girişimidir.
Özet (Çeviri)
Antonyms are everywhere, in nature, in the universe, in communities and in inner self, Human being express themselves with various oppositions. Antonyms and phraseological antonyms reflect these opposite facts that exist in objective reality. Phraseology is a particular mode of expression became branch of science after the works of eminent linguist V. V. Vinogradov, as an independent field of study in Russian linguistics during the 1940s, focusing on idiomatic structures regardless of the nature of their grammatical structures and meanings. Many studies on idioms have been conducted in the course of linguistic studies however, the relationship between idioms and contrast have not been adequately researched. Within this context, the aim of this study is to reveal the nature of the concept of contrast philosophically. By examining linguistic and extralinguistic factors and setting the principals and aspects of phraseological antonyms in Russian theoretically can be seen as further achievements of this study the with a outcome of a phraseological antonyms dictionary in Russian. This study is also attempt to classify Russian phraseological antonyms and had been divided into three groups in terms of semantic and structural. In this study, comparative studies in history, semantic, etymological, morphological and descriptive examinations are involved as research methods. Idioms are considered theoretically and their linguistic and extralinguistic factors are evaluated holistically to reveal the nature of phraseological antonyms. The logical, philosophical and psychological aspects of the opposition are also held to reveal the concept of antonymy. It is the first attempt to provide understanding for the concept phraseological antonyms in Russian and determination methods of it, and to set their historical development and classification of phraseological antonyms in the field of linguistics in Turkey. This study is also considered as the first“Russian - Turkish Dictionary of Phraseological Antonyms”for these two language pairs.
Benzer Tezler
- Rusça'da sözcük yapma yolları
Ways of word formation in Russian
EVREN ÜSTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Batı Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZEYNEP BAĞLAN ÖZER
- Karaçay-Malkarcada 'almak' ve 'vermek' fiillerinin anlamsal alanları
Semantic fields of verbs 'to take' and 'to give' in Karachay-Balkar
ANASTASIIA KRAINIUCHENKO
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEVLÜT ERDEM
- Arapça ve Rusçada hastalık ve ölüm ifade eden örtmeceler
Euphemisms of death and illness in Arabic and Russian
ALSU TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAKKI SUÇİN
- Rus dilinde fiillere getirilen morfemler olan ön eklerin morfo-semantik fonksiyonlarının Türk öğrencisi bakışıyla incelenmesi
Investigation of the morpho-semantic functions of prefixes in the Russian language in the view of Turkish students
MUHAMMED TAŞKESENLİGİL
Doktora
Türkçe
2018
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR DEMİR
- Rusçada biyolojik cinsiyetin dilbilgisel cinsiyete yansımaları: Anlamsal ve biçimsel özellikler
Reflections of biological sex on grammatical gender in Russian: Semantic and formal features
YAĞMUR SÜMERTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Batı Dilleri ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZİBAN TOPBAŞOĞLU ERAY