Mecelle mukaddimesinde yer alan ispat vasıtalarıyla ilgili kaideler
The legal maxims (Qawaid) related to the means of evidence in the introduction (Muqaddima) of majalla
- Tez No: 636516
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM ÖNDER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
İslam hukukunun bir ilim olarak teşekkül etmesinden günümüze kadar, ele aldığı konuları temelde usul ve fürû olmak üzere iki şekilde nakletmiş olmasıyla birlikte zamanla şerh, hâşiye, muhtasar, fetâvâ, eşbâh ve'n-nezâir ve kavâid gibi mevzuları, yöntemleri ve hedefleri itibariyle birbirinden farklı alt dalları olmuştur. Bu alt dallardan biri olan kavâid edebiyatı hicrî IV. asırla birlikte sistemleşmeye başlamış ve bu alanda hicrî XIII. asra kadar birçok telif ortaya çıkmıştır. Hicrî XIII. asrın sonlarına doğru ise fıkıh kaideleri kanunlaştırılarak Osmanlı mahkemelerinde uygulanmak üzere Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye oluşturulmaya başlanmıştır. Kavâid-i fıkhiyyeyi, bu alanda yazılmış eserlerden farklı bir sistematikle derleyen Mecelle, sonrasında telif edilen eserlere de yön vermiştir. Bu çalışmada, genel olarak Mecelle mukaddimesinde yer alan ispat vasıtalarıyla alakalı kaideler incelenerek, bir kanun metni olan Mecelle'nin bu konuyu nasıl ele aldığı hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda giriş kısmında öncelikle veciz bir şekilde kavâid-i fıkhiyye ilminin kavramsal çerçevesiyle ilgili malumat verildikten sonra, bu ilim açısından oldukça önem arz etmesi ve söz konusu araştırmayla da yakından bağlantılı olması hasebiyle Mecelle'nin tarihsel gelişimi ve genel özelliklerinden kısaca bahsedilmiştir. Ardından daha sonra anlatılacakların daha iyi anlaşılması amacıyla ispat vasıtaları özet bir şekilde anlatılmıştır. İspat vasıtalarıyla ilgili Mecelle mukaddimesinde tespit edilen kaidelerde beyyine, ikrar ve yemin delillerinin bizzat lafız olarak zikredilmesi sebebiyle, bu çalışmada mevzu bahis olan üç delil üzerinde durulmuştur. İki bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümü, genelde İslam hukukunda özelde ise Mecelle'de geniş bir şekilde ele alınması hasebiyle ispat vasıtalarından beyyine deliline ayrılmıştır. Bu bölümde beyyine delilinin muhtevası ile ilgili görüşler ve Mecelle küllî kaidelerinde beyyine delilinin hangi açılardan ele alındığı hakkında bilgi verildikten sonra beyyineler arasında teâruz ve tercih konusu izah edilmeye çalışılmıştır. İspat vasıtalarından ikrar ve yemin delillerinin beyan edildiği diğer bölümde ise Mecelle'de bu iki delille ilgili anlatılanlar incelenerek ilk olarak ikrarın mahiyeti, şartları, etkisi, bağlayıcılığı ve hükümsüzlüğü hususları açıklandıktan sonra yeminin tanımı, şartları, şekli, yemin teklif edilen taraf, yeminden nükûl gibi meselelere değinilmiştir. Mecelle küllî kaidelerinde ispat vasıtalarından beyyine, ikrar ve yemin delillerinin izah edilmeye çalışıldığı bu araştırmada ekseriyetle Mecelle ve şerhlerinden istifade edilmiş olsa da yeri geldikçe mezheplerin görüşlerine de değinildiği için klasik fürû-i fıkıh eserlerine de başvurulmuştur. Aynı zamanda gerek kavaid-i fıkhiyye ilmiyle ilgili genel bilgileri gerekse söz konusu kaidelerle alakalı bir takım ayrıntıları beyan edebilme amacıyla kavâid-i fıkhiyye alanında telif edilmiş eserlerden de faydalanılmıştır.
Özet (Çeviri)
From the emerging as a science to today, Islamic law transmitted its main topic as usul and furu by the time İslamic law has divided into sub-branches like sharh, hashiyah, mukhtashar, fatwa, ashbah va'n-nazair and qawaid each having different topics, metods and goals. With IV. century of hijra one of the sub-branch qawaid literature started to systematize and whereafter many compilations emerged during the XIII. century of hijra. By the end of the XIII. century legal maxims of fıqh (qawaid fiqhiyya) named Majalla al-Ahkam al-Adliyyah was legalized to implement in Ottoman courts. Majalla systematically compiled the legal maxims of fiqh (qawaid fiqhiyya) and directed new studies on the legal maxims of fiqh (qawaid fiqhiyya). The legal maxims (qawaid) which are in the introduction (Muqaddima) of Majalla, related to the means of evidence, will be examined in this dissertation and also how Majalla as a legal maxims (qawaid) text examined this topic. In this context, we will initially provide conceptual framework of the science of the legal maxims of fiqh (qawaid fiqhiyya) in the introduction (Muqaddima) of the study. Additionally, then since Majalla has a relation with our study and has a huge important for our study, we will shortly provide its historical development and features. Hereafter, the means of evidence were summarized to help a better understanding. Since bayyina, iqrar and oath evidence passes verbally by itself in the legal maxims (qawaid) which are detected in related to the means of evidence in the introduction (Muqaddima) of Majalla, this study will emphasize on aforemention three evidences. Since it is generally tackled in Islamic law and particular in Majalla first part of the research which consists two parts is devoted to bayyina evidences that is one of the means of evidence. The views about content of evidence of bayyina and how proof of bayyina were discussed in Majalla's legal maxims (qawaid) will be given and then subject of contradiction and preference between bayyinas will be tried to explain. Other part which is evidence of iqrar and oath explained in, what is explained in Majalla about these two evidences will be examined and first of all, content, conditions, effect, binding and invalidity of iqrar will be explain and after that definition of oath, its conditions, form, the party whom the oath is offered and nuqul from the oath were touched. In this study we tried to explain Majalla's legal maxims (qawaid) like evidence of bayyina, iqrar and oath, even though we mostly utilized Majalla and its annotation and since we sometimes utilized sects viewes, we apply to works of classic furu el-fiqh. At the same time to be able to explain both general information about legal maxims of fiqh (qawaid fiqhiyya) and in order to explain some details of afforesaid legal maxims (qawaid), books written on legal maxims of fiqh (qawaid fiqhiyya) are used.
Benzer Tezler
- Mecelle'nin külli kaidelerinin medeni usul hukuku açısından incelenmesi
A study on general principles of law in Majalla with respect to law of civil procedure
ZEYNEP ULUER
- Mecelle'nin 'Zarar ve mukâbele bi'z-zarar yoktur (19. madde)' küllî kâidesi ve İslâm hukukunda uygulama örnekleri
The legal maxim by Majalla, 'There is no injury (damage), and injury may not be met by injury (article 19)' and examples of adoption in Islamic law
HABİBE İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKREM KOÇ
- Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye'nin hazırlanmasında yalnız Hanefi mezhebinin esas alınmasının eleştirel analizi
A critical analysis of taking the only Hanafi sect as a basis in the preparation of Mecelle-i Ahkam-ı Adliye
KÜBRA ŞEMİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinArdahan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHA YILMAZ
- Mecelle'nin şerhlerinde örf ve âdetle ilgili hükümler
Provisions concerning customs and customers in Mecelle
BETÜL RÜMEYSA AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİS DEMİR
- Mecelle'de zamanaşımı
Prescription in Mecelle
ZEYNEP EROL PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERDOĞAN