Geri Dön

Yabancı dil olarak Türkçede çokanlamlı eylemlerin bağlam temelli öğretimi

Contextualized teaching of polysemous verbs in Turkish as a foreign language

  1. Tez No: 636595
  2. Yazar: DENİZ EKİN YAVAŞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA UZDU YILDIZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 173

Özet

Çokanlamlılık bağlamla yakından ilişkili bir olgudur. Sözcüklerin farklı anlamları bağlamsal olarak farklı dağılımlar göstermektedir. Bu durum özellikle eylemler için geçerlidir, eylemler farklı anlamlarında farklı istem özellikleri gösterebilmektedir. Bu farklılıklar; eylemlerin gerektirdikleri zorunlu üyelerin sayısı, dilbilgisel işlevleri, anlambilimsel rolleri, anlamsal özellikleri ve alabileceği seçimlik üyelerin dilbilgisel işlevleri, anlambilimsel rolleri ve anlamsal özellikleri açısından görülmektedir. Yabancı dilde sözcük öğretimi ve çokanlamlılık ilişkisi açısından ise bağlam önemlidir çünkü sözcüklerin farklı kullanım ve anlamları ancak bu sözcüklerle farklı bağlamlarda karşılaşılarak öğrenilebilir. Bu tezde, yabancı dil olarak Türkçede eylemlerin farklı anlamlarının bağlam temelli öğretimi için eylemlerin farklı anlamlarında sahip oldukları istem özelliklerinden yola çıkarak örnek bağlamların oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçla bu çalışma için Türkçede yüksek sıklıktaki ve en çok anlama sahip 9 eylem seçilmiştir; al-, gel-, çık-, çalış-, geç-, kal-, aç-, dur-, bırak-. Bu eylemler ilk aşamada farklı anlamlarında sahip oldukları istem özellikleri açısından çözümlenmiş ve anlamlar arasında istem özellikleri açısından farklılaşmalar belirlenmiştir. İkinci aşamada ise eylemlerin farklı anlamlarında sahip oldukları istem özelliklerinden yola çıkarak bu anlamların bağlam temelli öğretiminde kullanılmak üzere örnek bağlamlar oluşturulmuştur.

Özet (Çeviri)

Polysemy is a phenomenon that is closely related to context. Words show distributional differences in their different senses. This is apparent, in particular, in verbs, as verbs can have different valence structures in their different senses. Differences in valence structure can be seen in the number, grammatical function, semantic role and semantic properties of the obligatory and optional arguments that verbs can take. In relation to foreign language vocabulary teaching and polysemy, context is important because learning different senses and usages of words can only be achieved through encountering words in different contexts. The aim of this thesis is to create sentence contexts for different senses of verbs with respect to their differences in valence structure for the purpose of contextualized teaching of senses of polysemous verbs in Turkish as a foreign language. Verbs that are highly frequent and have the most number of senses in Turkish were selected for this study; al-, gel-, çık-, çalış-, geç-, kal-, aç-, dur-, bırak-. First, valence properties of the verbs in their different senses were analyzed and differences in valence structure were determined among senses. Then, sentence contexts were created with respect to the valence structure that these verbs have in their different senses for the purpose of contextualized teaching of verb senses.

Benzer Tezler

  1. Türkçedeki çok anlamlı sözcüklere ilişkin anlam bilimsel bir değerlendirme: Çok anlamlı sözcüklerin öğretimine yönelik bir gözlem

    A semantic assessment of polysemic words in Turkish

    YEŞİM BAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DR. MEHMET HENGİRMEN

  2. Kontrastive analyse der valenz Deutscher und Türkischer substantive

    Almanca ve Türkçedeki adların birleşim değeri açısından karşılaştırmalı çözümlenmesi

    NURCAN İŞBECEREN

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    2019

    Alman Dili ve EdebiyatıÇukurova Üniversitesi

    Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAHİR BALCI

  3. Türkçe ve Japoncada durum belirteçler (çokanlamlı durum belirteçleri)

    Adverbs in Turkish and Japanese (polysemous condition adverbs)

    ÖZLEM DURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYSE NUR TEKMEN

  4. Ambiguïtés linguistiques en langue Françaıse et Turque

    Fransizca'da ve Türkçe'de anlam bozukluğu

    SAIDA AZYZ

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2021

    DilbilimFırat Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULHALİM AYDIN

  5. Interferenzfehler beim erlernen des Deutschen als zweitfremdsprache für daf-studenten mit Turkischer muttersprache (Eine empirische untersuchung im mündlichen und schriftlichen bEreich: Am beispiel an der Anadolu Universität)

    Anadili Türkçe olan ve Almanca öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin ikinci yabancı dil Almancayı öğrenirken yaptıkları aktarım hataları (Sözlü ve yazılı alanda yapılan uygulamalı bir araştırma: Anadolu Üniversitesi örneği)

    AYŞE ADIYAMAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYHAN BAYRAK