A Linguistic study of reguest in Turkish
Türkçe'de rica kavramının dilbilimsel incelenmesi
- Tez No: 63895
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KOCAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 408
Özet
m ÖZET Bu çalışma Sözeylem olarak“Rica”kavramını, gelir, eğitim, meslek, iş yerinde yetki, doğum yeri, cinsiyet ve yaşla ilgili bağımsız değişkenlerin, rica sözcelerini, konuşmaları kullanan kadına, erkeğe, yaşlıya, gence, akranlara ve genel olarak herkese hitabı gösteren bağımlı değişkenlerle birlikte etkileyip etkilemediğini inceleme amacındadır. Bağımlı değişkenler 14 ortam için de aynıydı. Bunlardan bazıları (dört tanesi) ev ortamlarını, diğerleri iş yerleri, okul, dükkanları, taşıtları, lokanta ve yoldaki konuşmaları içeriyordu. Bu çalışmada en gözde, saygın iş türüne ilaveten saygınlığı görece az birçok meslekten de 243 denek kullanılmış, bahsedilen ortamlarda gözlemler yapılıp notlar alındıktan ve ön (pilot) çalışma yapıldıktan sonra deneklere sormacaları verilmiştir. Veriler SPSS (Sosyal Bilim için İstatistik Paket) programıyla incelenip Chi Square'ın 0.05 ten az olup olmadığı saptanmıştır. Eğer bulgu değeri az ise iki değişken de birbirine bağımlı olup aradaki ilişkileri anlamlıdır. Veri çözümlenmesi tablolarına göre gelir ve eğitim en önemli değişkenler olup cinsiyet ve yaş ise daha az önem taşımaktaydı. Diğer değişkenler aralarında dağılım gösteriyordu. Genelde, güçlü, zengin ve yüksek statü (mevki)IV deki konuşmacılara rica edilirken resmi seslenme biçimleri uygulanmaktaydı. Sonuç olarak, rica sözcelerinin kullanıldığı seslenme şekillerinde, genel eğilimin dayanışma ve toplumsal yakınlığı işlevsel açıdan ifade ederek, resmiyetin dışlandığı bir biçimde olduğu gözlenmiştir. Bu arada genelde olumsuz incelik ifadeleri (Negative Politeness) tercih edilmekteyse de kimi durumlarda düz tümceler veya buyrum kipleri yumuşatıcı nicelik belirticileriyle (lütfen, mümkün mü gibi) kullanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study sought to examine the Speech act Request to see if the independent variables income, education, occupation, authority at work, place of birth, gender, and age effected the request utterances by means of the dependent variables showing the realization of the dialogues, i.e. to women, to men, to old, young, peers and everyone. The latter was the same for all the 14 contexts; some of these comprised home contexts (about 4) and others included offices, school, shops, transportations, restaurants and road dialogues. About 243 informants of various occupations, from the most prestigious to the least, were given questionnaires after observations in the mentioned contexts were made and notes taken to make a pilot study. The questions in the authentic study were inferred from the pilot studies. The data was analyzed by SPSS (Statistical Package for Social Science) to see if Chi Square was less than 0.05 to show significance. If it was true, it meant that the two variables were interdependent and their relation was significant. The tabulated results of the data demonstrated that income and education were the most important variables while gender and age were the least crucial. In general the otherVI variables were distributed in between. Requesting favors from the powerful, wealthy, and higher status interlocutors was preferred. Consequently, the inclination was toward informal and relaxed type of address forms in request utterances for solidarity, expressing a lack of social distance and formality functionally. While negative politeness was preferred, some need statements or imperatives with mitigating politeness markers i.e.“lütfen”(please),“mümkün mü?”(is it possible) etc. were used in other relevant contexts.
Benzer Tezler
- Türkiye Türkçesinde isteme anlam birimi: Dilbilgisel ve toplum dilbilimsel bir inceleme
Requestive modality in Turkish: A linguistic and sociolinguistic investigation
SEMA ASLAN DEMİR
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Türkiye Türkçesinde izin ve rica kipliği
Permission and request modality in Turkish
EDA KUTUCU
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİBE YAZICI ERSOY
- Eski Anadolu Türkçesinde istek işlevi
Request function in Old Anatolian Turkish
ÖZGE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİKRİ TURAN
- Rica ediminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler tarafından kullanımları
The uses of request act by learners of Turkish as a foreign language
HATİCE ALTUN ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA YAYLI
- أساليب التنبيه في القرآن الكريم دراسة نحوية وبلاغية
Kur'an-ı Kerim'de tembih metodları (Nahiv ve belağat açısından inceleme)
İSA ELİSA
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GEMİ