Geri Dön

Ebû Muhammed El-Yafiî'nin Mu'tezile eleştirisi

Abu Muhammad al-Yafi's criticism of Mu'tazila

  1. Tez No: 640480
  2. Yazar: MEHMET VEYSEL AKARSU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FİKRET SOYAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

İslâm toplumu, inanç gruplarının ekseriyetinin kabul ettiği“îmânın kalbî tasdîke dayanması”nın yanı sıra ilâh tasavvurunu akli delillerle de ispat etme ihtiyacı hissetmiştir. Bu amaç doğrultusunda itikâdî konuların tartışılmaya başlanmasıyla birçok farklı inanç grupları ortaya çıkmıştır. Bu gruplardan Mu'tezile; ilk ortaya çıktığı hicrî II. asrın başlarından itibaren var olduğu dönemlerde ortaya çıkan dinî, siyâsî, tarihî ve ictimâî hadiselerin tesiriyle pek çok kelâmî meseleyi aklî delillerle ele alarak değerlendirince buna karşı koymak üzere Ehl-i sünnet kelâm alimleri de bu meseleleri ele alınca önemli fikir ayrılıkları meydana gelmiştir. Bu yönüyle Mu'tezile ilk itikâdî fırkalardan biri olarak İslâm düşünce geleneğinde önemli bir yer edinmiş ve kelâm ilminin öncüsü olarak kendini farklı bir yere konumlandırmıştır. Sünnî kelâm ekolünün îmân esaslarını“usûl-i selâse”şeklinde belirlemesine karşılık, Mu'tezile ekolü de“usul-i hamse”dediği beş prensiple inanç ve düşüncelerini sistematize etmeye çalışmıştır. Akılcı bir ekol olarak günbegün gelişen i'tizâl düşüncesine karşı eski usul taklit metodunun yeterli olmadığını fark eden vahiy esaslı Sünnî düşünce ekolü, yeni söylemlerle kendini müdafaa etmekle birlikte karşıt argümanların güçlü olmadığını kanıtlama gereği duymuştur. Araştırmamız; Eş'ârî çizgisi üzerinden Ehl-i sünnet düşüncesini savunan Yâfi'î'nin, i'tizâl düşüncesine karşı tenkitlerini konu edinmiştir. Mu'tezile'nin, itikadî konuların anlaşılmasında akıl ve irâdeye tanıdığı mutlak yetkiye karşılık, Yâfi'î'nin itikadî meselelerin anlaşılmasında gerekli bir unsur kabul ettiği insan aklının salt bir şekilde ilâhî kudreti idrak edemeyeceğini savunması araştırmamızın iki ayrı eleştiri odağını oluşturur.

Özet (Çeviri)

The Islamic society felt the need to prove its conception of God with rational proofs in addition to the“belief is based on heartfelt assent”accepted by most belief groups. In line with this purpose, many different belief groups emerged at the beginning of the discussion of theological issues. When Mu'tazila, one of these groups, evaluated many theological issues with rational evidence under the influence of religious, political, historical, and social events that emerged in the periods of its existence from the beginning of the second century of Hijr, significant differences of opinion occurred when Ahl al-Sunnah theological scholars also addressed these issues. In this respect, Mu'tazila, as one of the first theological schools, gained an important place in the tradition of Islamic thought and positioned itself in a different place as the pioneer of the science of kalâm. In contrast to the Sunnite school of kalâm that defined the principles of faith as“usul al-salâsa”the Mu'tazilites tried to systematize their beliefs and thoughts with five principles that they called“usul al-hamsa”. As a rationalist school, the revelation-based Sunnî school of thought, realizing that the old method of imitation was not sufficient against the idea of I'tizâl, which was developing day by day, felt the need to prove that the opposing arguments were not strong, although it defended itself with new discourses. Our research focuses on the criticisms of Yâfi'î, who supported the Ahl al-Sunnî thought through the Ash'îrî line, against the idea of I'tizâl. In contrast to the absolute authority granted by the Mu'tazilites to the intellect and will in the understanding of theological issues, Yâfi'î's argument that the human intellect, which he considers a necessary element in the understanding of theological issues, cannot purely comprehend the divine power constitutes the two different foci of criticism of our research.

Benzer Tezler

  1. Ravzü'r-Reyâhîn fî Hikâyâti's-Sâlihîn tercümesi: Metin-inceleme (162a-320b)

    Ravzü'r-Reyahin fi Hikayati's-Salihin translation: Text-review (162a-320b)

    SEZER AYDINLIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA BAŞ

  2. Ebu Muhammed el-Yemeni'nin 'Akaidü's ve 's-Sebin Fırka' adlı eseri ve İslam mezhepleri tarihi açısından önemi

    Book of Ebu Muhammed el-Yemeni Named Akaidü's-Selase ve 's-Sebin Fıkra and importance from the point of the history of Islamic sects

    ÜMÜT TORU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SÖNMEZ KUTLU

  3. Safiyuddin Ebu Muhammed el-Kirmani'nin 'el-Kenzu'l-Hafî fî İhtiyârâti's-Safî' adlı kitabı'nın 115. babının inceleme ve tahkiki

    The review and enquiry of the 115th section of the book 'El-Kenzu'l Hafiyy fi Ihtiyarati's-Safiyy

    MOHAMMED MEELAD SAEID SALIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinKastamonu Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ATALAN

  4. Bahauddin Ebu Muhammed Tahir b. Ahmed b. Muhammed el-Kazvini ve Gayetu't-Tarif min Usuli't Tasrif isimli eserinin tenkitli neşri

    Bahauddin Abu Muhammad Tahir b. Ahmad al-Kazvini and a critical edition of his wprk titled Gayet at-Ta'rif min Usul at-Tasrif

    LÜTFULLAH YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUHARREM ÇELEBİ

  5. Ebü'l-Hüseyn El-Basrî'nin Kitâbu'l-Mu'temed fî Usûli'l-fıkh adlı eseri çerçevesinde umûm ve husûs anlayışı

    Understanding the concept of umûm and husûs within theframework of Abu'l-Husayn Al-Basri's work tittled Almu'Tamad fi usuli'l-fikh

    İDRİS BEGEÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN HACAK