Kültür endüstrisi ve tiyatro prekaryası
Culture industry and theater precariat
- Tez No: 641500
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA KOÇANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
1900'lü yılların ilk yarısında Frankfurt Okulu düşünürleri tarafından ortaya konan kültür endüstrisi, toplumsal her şeyde olduğu gibi sanat dolayısıyla tiyatro üzerinde de etkili olmuştur. Kültür endüstrisinin tiyatroyu da popüler kültürün etkisi altına alması ve kapitalizmin kuşatıcı etkisi sonucu tiyatroların daha çok izleyici elde etme çabasının da etkisiyle tiyatro metalaşma tehlikesiyle yüz yüze gelmektedir. Sanat özelinde tiyatro her dönem iktidarların/otoritelerin kontrol altında tutmak ve kendi ideolojileri doğrultusunda kullanmak istedikleri bir alan olmuştur. Bu bağlamda yönetimdekiler yer yer kısıtlamalar ve tam tersi destek ve teşviklerle bu isteklerine ulaşmayı amaçlamışlardır. Tiyatrolara devlet tarafından kısmen de yapılan maddi destek tiyatro ve tiyatro oyuncularının maddi sorunlarını çözmelerinde yetersiz kalmıştır. Dolayısıyla tiyatro oyuncuları adil ücret, sosyal güvenlik (bu hak sosyal güvenlik kanunun 4. maddesinin -b- bendi kapsamında tanınmış olsa da tiyatro oyuncuları genellikle sigorta primlerini yatırabilecek ücreti kazanamamaktadır), güvenli çalışma gibi sosyal haklarından yararlanamamaktadırlar. Adil ücret hakkına sahip olmadıklarından diğer sosyal haklarının varlığı da sıkıntıya düşmektedir. Bu çalışmada kültür endüstrinin popüler kültür aracılığı ile tiyatro izleyicileri ve dolayısıyla tiyatro üzerindeki etkileri ile özel tiyatroların devlet tarafından desteklenme durumuyla birebir ilişkide olan tiyatro oyuncularının yaşadığı maddi sorunlar, sosyal haklarının varlığı ve bu haklardan yararlanma durumları incelenmiştir. Ayrıca çalışmada tiyatro oyuncularının, günümüz ekonomi politikalarının da etkisiyle çoğu iş alanında çalışan emekçilerin de içinde bulunduğu güvencesizlik ve üretim süreçlerindeki özel emek türünün etkisiyle proletaryadan ayrılan prekarya süreçleri incelenmiştir. Bu bağlamda İstanbul'daki özel tiyatrolarda çalışan tiyatro oyuncularından çalışmaya gönüllülük esasına göre katılan 24 kişiyle yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılarak yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma tekniklerine bağlı kalınarak yürütülmüştür. Görüşmelerde tiyatro oyuncularının devletin tiyatroya bakışı ve devletin kültür-sanat politikaları hakkında ne düşündükleri, oyun seçimlerini neye göre yaptıkları ve izleyici profilleri ile toplumda nasıl algılandıklarına dair düşüncelerinin yanında, dizi-sinema sektörü ve popüler kültürün tiyatro üzerindeki etkisinin neler olduğu hakkındaki düşüncelerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Bunların yanı sıra tiyatro oyuncularının mesleki örgütlenmelere karşı düşünceleri ile iş bulma, işe alım süreçleri, elde ettikleri gelir ve maddi durumları ile ilgili bilgilere de ulaşılmış ayrıca tiyatro yönetimi ile ilgili düşünceleri saptanmıştır. Yapılan görüşmelerde aynı zamanda tiyatro oyuncularının çalışma ve sosyal hayatlarında karşılaştıkları sorunlar da belirlenmiştir. Görüşme sonucu elde edilen veriler Nvivo10 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular devletin sanat politikaları, prekarya kavramı ve kültür endüstrisi bağlamında yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The culture industry, which was put forward by the thinkers of the Frankfurt School in the first half of the 1900s, has had an impact on the theater as well as on the arts, as in everything else. Theater is faced with the danger of commodification with the effect of the culture industry's taking the theatre hold of popular culture and the efforts of theaters to attract more audiences as a result of the encompassing effect of capitalism. Specific to art, theater has always been a field that governments / authorities want to keep under control and use in line with their own ideologies. In this context, those in the administration has aimed to reach these demands with some restrictions and on the contrary, support and incentives. The financial support provided in some measure to the theaters by the state has been insufficient for theater and theater actors to solve their financial problems. Therefore, theater actors cannot benefit from social rights such as fair wages, social security (although this right is recognized within the scope of article 4 -b- of the social security law, theater actors generally cannot earn the fee to pay their insurance premiums), and safe working. Since they do not have the right to fair wages, the existence of other social rights also falls into trouble. In this study, the effects of the culture industry on theater audiences, and therefore on the theater, through popular culture, and the financial problems faced by theater actors, whichis in direct contact with the state support on private theaters, the existence of their social rights and their status of benefit from these rights have been examined. In addition, in the study, the precarity of the actors, including the laborers working in most business fields with the effect of today's economic policies, and the precariat processes separated from the proletariat with the effect of the type of special labor in the production processes have been examined. In this context, face-to-face interviews were conducted with 24 theater actors working in private theaters in Istanbul who participated in the study on a voluntary basis, using semi-structured interview questions. The research was conducted adhered to qualitative research techniques. In the interviews, data have been obtained related towhat the theatre actors think about the state's view of the theater and the state's culture and art policies, how they make their play choices, and their thoughts on how they are perceived in society with their audience profiles, as well as their opinions aboutwhat the impacts of the TV series-cinema sector and popular culture on the theater are. In addition to these, information has been obtained about the thoughts of the theater actors aboutoccupational organizations, their job finding, their recruitment processes, their income and financial situation, and also their thoughts on theater management have been determined. During the interviews, the problems faced by the actors in their work and social lives have also been determined. The data obtained from the interviews have been analyzed using the Nvivo10 program. The findings have been interpreted in the context of the state's art policies, the concept of precariat and the culture industry.
Benzer Tezler
- Kültür endüstrisi ve müzikal tiyatro
Culture industry and musical theatre
TOLGA KAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Sosyal medyada oyunculuk sanatının icrasının ve başkalaşımının incelenmesi: İnstagram örneği
Examining the execution and transformation of the art of acting in social media: the example of Instagram
NAGİHAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Gelişim Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE DOĞAN
- Özel tiyatrolarda kostüm temin süreçlerinin incelenmesi
Analyzing costume obtaining process in private theatres
HİLAL ÖZTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİHA AĞAÇ
- Tiyatro yapıtlarının sinemaya uyarlanmasında anlatısal ve yapısal değişiklikler: William Shakespeare'in Hamlet oyununun filmsel uyarlama örneği
Narrative and structural changes to theatre in cinematic adaptations: William Shakespeare?s play 'Hamlet? as a film adaptation
UĞUR BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İletişim Bilimleriİstanbul Kültür Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RENGİN KÜÇÜKERDOĞAN
