Balıkçıların örgütlenme eğilimleri: Antalya ili örneği

Fisherman's tendency towards the organization: Case of Antalya province

PDF İndir

Tez No: 643231
Yazar: EVRİM BEYHAN ŞEN ŞENSOY
Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL YILMAZ
Tez Türü: Doktora
Konular: Ekonomi, Su Ürünleri, İstatistik, Economics, Aquatic Products, Statistics
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2020
Dil: Türkçe
Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 202

Özet

Üretici örgütleri, ortaklarının sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan, günümüzde ülkelerin gelişmişlik kriteri olarak da kabul edilen yapılardır. Üreticiler örgütlenmeyi, faaliyetlerini daha verimli ve kaliteli gerçekleştirebilmek, üretimden pazarlamaya dek tüm süreçlerde karşılaşılan risklerin üstesinden gelebilmek için tercih etmektedirler. Ülkemizde su ürünleri sektöründe faaliyet gösteren ekonomik amaçlı üretici örgütleri ise; 1163 sayılı yasayla kurulan kooperatifler ile 5200 sayılı yasa ile kurulan üretici birlikleri ve bunların üst örgütleridir. Söz konusu örgütler çok amaçlı olduklarından, su ürünleri piyasasının düzenlenmesinden, üreticilerin haklarının korunmasına, üretim ve satışla ilgili eğitim hizmeti sağlanmasından, ihtiyaçların karşılanmasına kadar birçok görevi üstlenmektedir. Bu çalışmada, Antalya ilindeki balıkçıların örgütlenme eğilimleri, örgütlenme yapıları ve örgütlenmelerini etkileyen faktörlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Antalya ilinde aktif olarak faaliyet gösteren 14 adet su ürünleri kooperatifinin 75 ortağı ve Antalya İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliğinin 35 ortağı ile yüz yüze anket yöntemi ile görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın veri toplama aşaması olan anket uygulama dönemi av sezonu dönemi olarak planlanmış ve Kasım 2017- Mart 2018 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Çalışmada kooperatif ve üretici birlikleri ortakları ile ilgili üç grup veri elde edilmiştir. Bunlardan ilki anket yapılan ortakların sosyo-ekonomik özellikleri ile ilgili olup, ikinci grup veriler, balıkçılık mesleğine ilişkin, üçüncü grup veriler ise ortakların üretici örgütü ile ilişkileri, düşünceleri ve değerlendirmeleri ile ilgili verilerdir. Çalışmada, ortakların özelliklerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı testler yapılmış, yapılan testlerin sonucunda bağlantılı olarak öngörülen veriler için khi kare analizi, üretici örgütü ile ortakları ilişkisini belirleyen etkenleri belirlemek için de çok değişkenli istatistik analizlerinden faktör analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, her iki üretici örgütü ortaklarının genç/orta yaş grubu aralığında olduğu, bir kısmının balıkçılıktan başka gelir kaynaklarının da olduğu, eğitim seviyelerinin genel olarak düşük olduğu, ancak su ürünleri üretici birliği ortaklarının su ürünleri kooperatifleri ortaklarına göre daha yüksek düzeyde eğitimli olduğu belirlenmiştir. Ortakların balıkçılık mesleği ile ilişkileri incelendiğinde; her iki üretici örgütü ortaklarının balıkçılık tecrübelerinin ortalama 20 yıl ve üzerinde olduğu, balık fiyatının düşük ve maliyetlerin yüksek olmasından dolayı yeterli kazancı elde edemeseler de balıkçılığı bırakma düşüncelerinin olmadığı, çoğunun balıkçılık faaliyetini gerçekleştirdiği işletme kapasiteleri ve tekne büyüklüklerine göre küçük ölçekli üreticiler olduğu, su ürünleri kooperatif ortaklarının masraf kaleminde en yüksek giderin akaryakıtın, üretici birliği ortaklarının masraf kalemlerinde ise en yüksek gider olarak balık yeminin yer aldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ortakların üretim girdilerini uygun fiyat ile elde edebilmeleri, gelirlerini artırabilmeleri, ürünlerini iyi koşullarda pazarlayabilmeleri ancak etkin bir örgütlenme ile mümkün olabilir. Nitekim üreticilerin söz konusu örgütlere ortak olma nedenlerinin başında ekonomik ve teknik destek alabilme amacı gelmekte ise de, ortaklar tarafından kooperatiflerin faaliyetleri ile üretici birliğinin gelişimi yetersiz olarak değerlendirilmektedir. Öte yandan yine ortaklar tarafından, koşullarının sınırlı olmasına, yeterli desteğe sahip olmamasına ve beklenen başarıyı tam olarak karşılayamamasına rağmen üretici örgütlerinin ayakta durma çabaları ve ortak sayılarının giderek artması Antalya‟da balıkçıların örgütlenmesi açısından olumlu bir sonuç olarak değerlendirilebilmektedir. Ülkemizde, üretici örgütlenmesindeki yapısal ve işlevsel farklılıklarına rağmen, güçlü ve başarılı üretici örgütlenmesi ile dikkat çeken Avrupa Birliği‟ne uyum amacıyla, çalışmalar devam etmektedir. Ancak ortakların da çalışmada belirttiği gibi, Türkiye‟de de Avrupa Birliği örgütlenmesinde olduğu gibi bağımsız, tarımsal piyasaya yön veren, ortaklarına sosyal ve ekonomik açıdan destek sağlayan, yaygın, gelişmiş ve güçlü örgütlenme için üreticilerin dayanışma içerisinde, eğitimli, balıkçılık mesleği ve örgütlenmenin öneminin farkındalığına sahip, ortaklarının haklarını koruyabilen örgütlerin var olabilmesi için yeterli bir devlet desteğine ihtiyaç vardır.

Özet (Çeviri)

Fisheries organizations, which are established with the aim of to meet economic and social needs of its members, are considered as an element of criteria of developed countries nowadays. Fisherman prefer to be organized in order to overcome risks which they have faced during all processes from production to marketing, they also it enable the quality and effectiveness in their activities, fisheries organizations in Turkey are fisheries cooperatives which are founded according to Law No 1163 and aquaculture producer unions and their head organisations which are founded according to Law No 5200. Since their aims are multiple, these organizations take many different tasks which are, regulating seafood market, protecting fisherman‟s rights, supplying trainings on production and marketing. In this study is aimed to revealed fisherman‟s tendency towards the organisation, organizational structures and factors factor affecting members. Within the scope of this research, face-to-face surveys were conducted with 75 members of 14 active fisheries cooperative societies and 35 members of Antalya Freshwater Aquaculture Producer Union located in Antalya Province. The survey application period, which is the data collection phase of the research, was planned as the fishing season and surveyed between November 2017 and March 2018. Three groups of data were obtained about the members of cooperatives and producer union. The first of the concern was about socio-economic status of surveyed fisherman, second was about fishing profession and the last was about members‟ relationships, thoughts and evaluations with organizations. In this study, descriptive tests were carried out to determine the characteristics of the surveyed fisherman and chi-square test was used for the data envisaged as a result of these descriptive tests, and the factor analysis method, which is one of the multivariable statistical analyses, was used in order to determine the relationship between the fisheries organization and its members. The results show that both fisheries organizations have young/middle aged members, some of the members have additional income differ from fisheries, education levels of the members are rather low, however, producer union members have slightly higher education than cooperatives. When relationship between the organisation members and fisheries industry was evaluated, it was determined that both organizations have members with 20 or more years of experience and do not have inclination towards other sectors even if their profit was rather low due to low prices and high expenses of seafood. Most of them are considered as small business owners regarding their production capacities and ship iv sizes. While the biggest expense is fuel for member of the fisheries cooperatives, it is fish feed for members of aquaculture producer union. According to study results, to procure cheaper inputs for production, increase profit and sell products with better deals are possible with a strong and effective organization. Although receiving economic and technical support is the main reason of members to participate in an organization, they think that activities of cooperatives and growth of producer union are not sufficient. On the other hand, even the conditions are limited, sufficient support is not given and success is not achieved as much as expected, the efforts to stand and increasing memberships of organizations regarded as a positive result for being organized. Despite the differences in structure and function of fisheries organizations in our country conduct actions in order to adapt European Union which stands out with its strong and successful organizations. However, as surveyed members point out in this research that sufficient state support is essential in order to have independent organizations which influences seafood market, supports members financial and social conditions, extensive, developed and powerful organization, educated, known the importance of being organised and able to protective the members‟ rights.

Benzer Tezler

Tez No
213963
Güney Ege'deki kadın balıkçıların sosyo-demografik özellikleri, örgütlenme eğilimleri ve sorunları
Socio-demographical aspects, organizational inclinations and problems of fisherwomen Southern Aegean region of Turkey
HURİYE GÖNCÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Sosyoloji Ege Üniversitesi
Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VAHDET ÜNAL
Tez No
646924
Çanakkale bölgesi küçük ölçekli balıkçılığın sosyo-ekonomik yönden incelenmesi
Socio-economic investigation of small scale fishing in Çanakkale region
ERHAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Su Ürünleri Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR ÖZEKİNCİ
Tez No
567960
Aydın-Kuşadası bölgesinde küçük ölçekli balıkçılığın durumu
The status of small-scale fishery in Aydın-Kusadası region
NİHAN TELLİ ÇEKMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Su Ürünleri Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Su Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL GÜLŞAHİN
Tez No
436534
Batı anadolu içsularında amatör balıkçılığın sosyo demografik ve ekonomik özellikleri
A socio demographic and economic characteristics of recreational fishermen in inland waters of west anatoli̇a
MERT ALYANAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Su Ürünleri Ege Üniversitesi
Su Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN MUSA SARI
Tez No
636641
Antik Yunan ve Roma dünyasında balık ve balıkçılık
Fish and fishery in the Ancient Greek and Rome world
ÖMER SİNAN OF
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarih Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Tarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER DEMİR

Geri Dön