20. yüzyıl felsefesinde özgür iradenin varlığı problemi
The problem of the existence of free will in the 20th century philosophy
- Tez No: 643570
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ ÇAKSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Özgür İrade, Bilinç, Seçim, Eylem, Sinirbilim, Deney, Free Will, Consciousness, Choice, Action, Neuroscience, Experiment
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Felsefe tarihi boyunca özgür irade kavramı ilk çağlardan günümüze değin temel problemler arasında yer almıştır. Özgür iradenin tartışma konusu olması, genellikle onun var olup olmadığı sorunu üzerinden ortaya çıkmaktadır. Özgür irade problemi hakkındaki tartışmalar gayet önemlidir, zira bunların ahlak ve zihin teori ve pratiği üzerinde önemli etki ve sonuçları bulunmaktadır. Bazı bilim insanları ve düşünürlerin yaptığı gibi insanda özgür iradenin varlığını reddedersek, o zaman insan özgür değildir dememiz gerekir ki bu durumda, insan ahlakından bahsetmek mümkün olmayacaktır. Eğer ahlak mümkün değilse, o zaman hukuk ve siyasi yargı düzeni de pek mümkün olmayacaktır. Çalışmamızda hem felsefeciler açısından hem diğer bilişsel alanlarda, özellikle sinirbilim ve fizyoloji alanlarında çalışmalar yapan düşünürler açısından özellikle 20. yüzyıl içerisinde özgür iradenin ele alınış biçimi ve de ilgili deneyler ve fikirler incelenecektir. Dönemi 20. yüzyılla sınırlandırmamızın sebebi bu yüzyılda özgür iradenin reddi sonucuna varmada kullanılmış birkaç önemli deneyin yapılmış olmasıdır. Bu bağlamda Benjamin Libet, Michael Gazzaniga, Jose Manuel Delgado gibi sinirbilimcilerin deneyleri ele alınacaktır. Bunlara karşılık ise Daniel Dennett, Peter Inwagen, John Searle ve Thomas Nagel gibi felsefecilerin özgür irade savunmaları tartışılacaktır. Genel olarak çalışmamız içerisinde vardığımız bulgu ve sonuçlara göre, özgür iradenin varlığını reddedenlere nispetle, özgür iradenin varlığını kabul eden filozofların görüşlerini daha makul ve mantıklı gerekçelere sahip bir biçimde görerek savunacağız. Bize sunulan seçenekler arasında hangisini seçmek istediğimiz ve buna bağlı olarak eylemde bulunduğumuz konusu özgür iradenin var olduğuna bizi yöneltir. Hiçbir yanılsama olmaksızın, kendi istek ve arzularımız doğrultusunda gerek iyi, gerekse kötü seçimde bulunmamız özgür iradenin göstergesidir. Bu sebeple seçimlerimizin ve eylemlerimizin beynin fonksiyonel hareketlenmeleri sonucu oluştuğunu ve insanda herhangi bir özgür irade göstergesi olmadığını savunan 20. yüzyıl sinirbilimcileri ve yaptıkları deneyler kendi içerlerinde önemli problemler barındırmaktadırlar.
Özet (Çeviri)
Throughout the history of philosophy, the concept of free will has been a major problem. The debate on free will often stems from the question whether it exists. Discussions about the problem of free will are very important, because they have important effects and consequences on the theory and practice of mind and morality. If we reject the existence of free will in human being as some scientists and thinkers do, then we must say that human being is not free, in which case it will not be possible to talk about human morality. If morality is not possible, then law and political jurisdiction will not be possible either. This thesis will examine various views on the existence of free will by philosophers as well as cognitive scientists, and especially neuroscientists and physiologists who conducted relevant experiments in the 20th century. The reason for limiting the period to the 20th century is that in that century some scientists carried out a few well-known important experiments which they used in rejecting the existence of free will. In this context, I will dwell on the experiments of neuroscientists such as Benjamin Libet, Michael Gazzaniga and Jose Manuel Delgado. In contrast, I will discuss the arguments of philosophers such as Daniel Dennett, Peter Inwagen, John Searle and Thomas Nagel who supported the existence of free will. In this study, I will defend the existence of free will, as I find the views of philosophers who defend it more reasonable and persuasive compared to views of scientists who deny it. The fact that we make choices from among those we are provided with and act accordingly implies that free will exists. It is an indication of free will that we make good and bad choices in line with our own desires and wishes without any illusion. For this reason, there are serious problems with the claims and experiments of some 20th century neuroscientists who argue that our choices and actions arise as consequences of functional movements of the brain and that there are no signs of free will in human beings.
Benzer Tezler
- Employing Grids: A Discursive Account of Spatial and Performative Skills
Gridi Çalıştırmak: Mekânsal Ve Performatif Becerilerin Tartışılması
HATİCE CANSU CÜRGEN GÜRPINAR
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- Paul H. Hırst ve Israel Scheffler'in eğitim anlayışlarında eleştirel düşünme ve özerklik
Critical thinking and autonomy in the education model of Paul H. Hirst and Israel Scheffler
BAYRAM KAYA
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HALUK ERDEM
- Uluslararası ilişkilerde bilim ve yöntem: Paul K. Feyerabend ve epistemolojik anarşizmin imkânları
Science and method in international relations: Paul K. Feyerabend and the potentiality of epistemological anarchism
ÇAĞLAR SÖKER
Doktora
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerSelçuk ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN HALİS ÇALIŞ