Kıssa-i Anter (H. 1146/ 148b-350a) [İnceleme-metin]
Qissa-i Antar (H. 1146/ 148b-350a) [Analysis-text]
- Tez No: 643691
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kıssa-i Anter, 15.Yüzyıl, Klasik Türk Edebiyatı, mensur metinler, Qıssa-i Antar, 15th Century, classical Turkish Literature, prose texts
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
Doğum tarihi hakkında birçok rivayet bulunan Anter bin Şeddâd'ın miladi 6. yüzyılda yaşadığı bilinmektedir. Anter, cahiliye devrinde“kara kul”olarak adlandırılan bir şahsın, gösterdiği kahramanlıklarla, saf bir Arap'ın statüsüne gelebildiğini ispat etmiştir. Necdli savaşçı kahraman, cesareti ve yiğitliği ile, Arapların gelmiş geçmiş en meşhur binici şairi olarak da değerlendirilir. Yiğitliği ve cesareti temsil eden bir tip olarak karşımıza çıkan Anter'in efsanevî hayatı, daha sonra genel olarak“Anter Kıssası”adı ile anılan bir destanın yüzyıllarca dilden dile dolaşmasına zemin hazırlamıştır. Fatih Sultan Mehmet'in emriyle tercüme edilip Türk edebiyatına kazandırılan, Kıssa-i Anter, Anternâme, Anter Kıssası ve Anter Hikâyesi gibi adlarla da tanınan bu eserin tamamı Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde el yazması halinde bulunmaktadır. 2018 yılından itibaren Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde, Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler'in başlatmış olduğu Kıssa-i Anter'i Latin asıllı Türk alfabesine çevirme çalışmaları sırasında nüshaların bazılarında benzerlik olduğu gözlenmiştir. Kıssa-i Anter'in H.1146 numaralı nüshası ile H.1145 numaralı nüshalarının da büyük oranda benzerlik göstermesi ve H.1145 numaralı nüshanın mukaddime bölümünde daha önce eksik ve yanlış yazılmış nüshaların varlığından söz edilmesi üzerine (H.1146/148b-350a) varakları ile (H.1145/375b-539b) varakları karşılaştırmalı olarak okunup incelenmiştir. Her iki nüshanın asıl metinlerine sadık kalınmış, imla ve içerik ile ilgili değişiklik yapılmamıştır. H.1146 arşiv numaralı nüsha asıl metin bölümünde, farklılıklar varak ve satır numaraları verilerek dipnot kısmında yazılmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde Anter bin Şeddâd ve Kıssa-i Anter'in karşılaştırılan nüshaları tanıtılmıştır. İkinci bölümde metnin dil ve üslûbu karşılaştırmalı olarak incelenmiş, metinde yer alan âdetler tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde H.1146 arşiv numaralı nüsha ile daha önce Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler tarafından çeviri yazılı metni hazırlanıp incelenmiş olan H.1145 arşiv numaralı nüshanın belirtilen varakları arasındaki kısım karşılaştırılmış, şekil bazındaki farklılıklar dipnot olarak yazılmıştır.
Özet (Çeviri)
Antar ibn Shaddad whose birthday is reported differently in several sources is known to have lived in 6th century A.D. Antar has proven with his heroic actions that a person who was named as“ black servant”in the time of illiteracy could be in the same status as a pure Arab. The warrior hero from Necd, with his characteristics of bravery and valour, is the most famous poet of the Arab world according to same people. Antar, who is a type that represents heroism in Arab culture, has laid in the groundwork for a story that was named generally as a“ Antar Tale”with his legendary heroic actions. The whole work of the one which is gained to the Turkish literature was traslated by command of Sultan Mehmed the Conqueror and known by names such as“Qıssa-ı Antar, Antername or Antar Tale”takes place as manuscript in Topkapı Palace Museum Library. It is observed that there is a similarity in some copies during the work of translating into the Turkish alphabet of Latin origin that Assist. Prof. Dr. Muhammed Ikbâl Güler in Ondokuz Mayıs University since 2018. Upon the fact that the H.1146 archieve numbered copies are also similar to a extend and the presence of incomplate and misspelled copies in the preliminary section of the H.1145 numbered copy (H.1146/148b-350a) the leaves (H.1145/375b-539b) were read and examined comparatively. The original text of both copies were adhered to and no changed were made regarding the spelling and content. The copy archive number is H.1146 was written in the original text section, in the footnote section giving the differences foil and line numbers. In the first section of our study, Antar ibn Shaddad's life and Qıssa-i Antar's copies that have been compared have been introduced. In the second section, language and tone of the text have been comparatively analyzed and costums in the text have been determined. In the third section, the copy numbered H. 1146 archieve and the copy numbered H. 1145 archieve which was read and analyzed before hand by Assist. Prof. Dr. Muhammed Ikbâl Güler have been compared signified between the sheets and the differences in terms of its shape have been written as a footnote.
Benzer Tezler
- Kıssa-i Anter (H. 1146/ 1b-148a) [inceleme-metin]
Kissa-i Anter (H. 1146/1b-148a) [analysis and text]
BURCU NAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Kıssa-i Anter (3.cilt 409a-614b) [inceleme-metin-sözlük]
Qissa-i Antar (volume 3 / h.1147 / 409a-614b) [text-analysis-dictionary]
ÖZLEM KIRIMLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Kıssa-i Anter (3. Cilt / H.1147 / 1b-205a)[İnceleme-metin-sözlük]
Qıssa-ı Antar(Volume 3 / H.1147 /1b-205a) [Text-analysis-dictionary]
ELİF DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Kıssa-i Anter (3. Cilt/H.1147/205b-409a) [inceleme-metin-sözlük]
Qissa-i Antar (Volume 3 /H.1147/409a-614b) [text-analysis-dictionary]
EMİNE BAŞAK ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM
- Kıssa-i Anter (1. cilt / H.1145) inceleme-metin-sözlük
Qissa-i Antar (volume I / H.1145) [analysis-text-dictionary]
MUHAMMED İKBÂL GÜLER
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM