Otizm spektrum bozukluğu tanılı, zihinsel engelli ve tipik gelişen çocukların duyusal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of sensory characteristics of children with a diagnosis of autism spectrum disorders, mentally retarded and typically developing
- Tez No: 647594
- Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM FAZLIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Zihinsel Engelli, Tipik Gelişen Çocuk, Duyusal Değerlendirme Formu, Autism Spectrum Disorder, Mental Retarded, Typically Developing Children, Sensory Assessment Form
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Bu araştırmada, farklı (otizm spektrum bozukluğu, zihin engelli) ve tipik gelişen çocukların duyusal özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaca ek olarak, farklı ve tipik gelişen çocukların duyusal özelliklerinin belirlenmesi için hazırlanan Duyusal Değerlendirme Formu'nun geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması da hedeflenmiştir. Araştırmada ayrıca farklı ve tipik gelişen çocukların duyusal özellikleri farklı değişkenlerle de karşılaştırılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modellerinden, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Edirne ili ve ilçelerindeki Özel Eğitim ve Rehabilitasyon merkezlerinde, okul öncesi ve ilkokullarda eğitim gören 5-7 yaş arasındaki 1000 çocuk (251 farklı gelişen-749 tipik gelişen olmak üzere) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, genel bilgi formu ve farklı ve tipik gelişen çocukların duyusal özelliklerini incelemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanıp geçerlik ve güvenirlik çalışması yürütülen Duyusal Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Geliştirilen ölçeğin geçerlik değerlerine bakıldığında, Doğrulayıcı Faktör Analizi ile test edilen 53 madde ve yedi boyuttan oluşan ölçme aracının yeterli uyum iyiliği indekslerine sahip olduğu gözlenmiştir. Duyusal Değerlendirme Formu'na ait güvenirlik değerleri incelendiğinde, ölçeğin Cronbach Alfa değerlerinin önerilen minimum değerin (0.70) üzerinde olup yeterli derecede iç tutarlılığa sahip olduğu, form'a ait test tekrar test güvenirliğininde pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte duyusal değerlendirmeler sonucunda belirlenen farklı ve tipik gelişen çocuklara ait duyusal özelliklerinin çocukların cinsiyetlerine göre farklılaştığı, erkek çocuklarının kız çocuklarına oranla daha fazla duyusal problemler yaşadığı belirlenmiştir. Araştırma grubunda yer alan çocukların yaşlarıyla duyusal özellikleri arasındaki ilişki incelendiğinde ise çocukların yaşlarına göre duyusal özelliklerinin değişim gösterdiği, 5 yaş grubundaki çocukların daha fazla duyusal problemler yaşadığı ifade edilmiştir. Ayrıca araştırma grubunda yer alan çocukların tanılarına bağlı olarak duyusal özelliklerinin de farklılaştığı, Otizm Spektrum Bozukluğu tanılı çocukların daha fazla duyusal problemler yaşadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this study, the sensory characteristics of different (autistic spectrum disorder, mentally retarded) and typically developing children was aimed to examine. In addition to this general purpose, it is also aimed to study the validity and reliability study of Sensory Assessment Form, which was prepared to determine the sensory characteristic of different (Autistic spectrum disorder, mentally retarded) and typically developing children. In the study, the sensory characteristics of different and typically children were also compared with different variables. In this research relational screening model is used. The sample of the study consists of 251 special needs and 749 typically developing (totally 1000 children) between the ages of 5 to 7 who were educated in special education and rehabilitation centers, preschool and primary schools in Edirne province and their district. In the research, General Information Form and Sensory Assessment Form which was prepared by the researcher to examine the sensory characteristics of different and typically developing children were used as a data collection tool. When the validity values of the developed scale were examined, it was observed that the measurement tool consisting of 53 items and 7 subscales tested with Confirmatory Factor Analysis, had sufficient of goodness of fit indexes. When the reliability values of the Sensory Assessment Form were examined, Cronbach Alpha values of the form were above the minimum recommended value (0.70). This indicates that the scale has sufficient international consistency. Besides this, a high level of positive relationship in test-retest reliability indicates that the scale has a reliable quality. However, it was found that the sensory characteristics of different and typically developing children who were determined by the result of the sensory evaluations differ according to the gender of the children and boys have more sensory problems than girls. When the relationship betweem the age and sensory characteristics of the children in the study was examined, it was stated that the sensory characteristics of children changed according to their ages and the children in the age group of 5 had more sensory problems. In addition, it was observed that the sensory characteristics of the children in the study differ depending on their diagnosis and children diagnosed with Autism Spectrum Disorders experienced more sensory problems.
Benzer Tezler
- Parentification of adult siblings with typical development of individuals with special needs
Özel gereksinimli kardeşi olan tipik gelişim gösteren bireylerin ebeveynleşme deneyimi
LALE HANÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENEM ZEYTİNOĞLU SAYDAM
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık düzeyleri ve evlilik doyumu ile ilişkilerinin incelenmesi
The relationship between parents of children with normal development and the relationship between marriage satisfaction and parents with special needed children
AİŞE BETÜL BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Otizmli çocuklarin çocuk sağlığı izlemlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of child health monitoring of children with autism
AYŞE ESRA TAPCI
Doktora
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSU DUYAN ÇAMURDAN
- Özgül öğrenme güçlüğü, otizm veya zihinsel yetersizlik tanısı almış çocukların annelerinin depresyon ve anksiyete düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of depression and anxiety levels in mothers of children diagnosed with specific learning disabilities, autism or intellectual disabilities
YASEMİN ALBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİKE İLERİSOY
- Zihinsel yetersizlik tanılı 4-18 yaş arasındaki hastaların özgeçmiş, soygeçmiş, klinik özellikler ve yaşam kaliteleri açısından değerlendirilmesi
The evaluation of 4-18 years old patients with intellectual disability in terms of medical history, familial history, clinical features and quality of life
GAMZE YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE