XVIII. ve XIX. yüzyıllarda bestelenmiş beste formundaki eserler üzerinden Zirgûleli Hicaz dizisinin kullanım özellikleri ve analizi
The uses and analysis of Hicaz Zirgüle based on compositions in form of 'beste' on XVIII. and XIX. centuries
- Tez No: 649166
- Danışmanlar: PROF. EROL DERAN, DOÇ. EREN ÖZEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Türk Musikisi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 380
Özet
Bu çalışmada Arel-Ezgi-Uzdilek (AEU) nazarî sisteminde kuramsal yapısında zirgûleli hicaz dizisi bulunduğu tarif edilen on bileşik makamda (bayâti arabân, hisâr, hisâr bûselik, şehnâz, şehnâz bûselik, sabâ, dügâh, bestenigâr, şevk-u tarâb, şevk'efzâ) zirgûleli hicaz dizisinin kullanım özellikleri araştırılmış; bu dizinin kuramsal tarifleri ile bahsi geçen makamlardaki kullanımları arasındaki benzerlik ve farklılıkların belirlenmesi, böylelikle bu makamların icrâsına ve literatüre katkı sunacak bir bilginin oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçla her makamdan üçer adet olmak üzere, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda yaşamış bestekârlara ait otuz adet murabbâ bestenin makam analizi yapılmıştır. İncelenen eserlerin notalarına Dârü'l-Elhân Külliyâtı (DEK) ve Cumhurbaşkanlığı Klasik Türk Müziği Korosu (CKTMK) nota arşivinden ulaşılmıştır. Analizler AEU kuramının çeşni ve makam tarifi üzerinden koyduğu kurallara göre yapılmış; eserlerin bölümleri, eserleri oluşturan tüm çeşniler, tespit edilen diziler, kalış yapılan perdeler ve karar perdeleri her eser için çizilen bir zaman doğrusu üzerinde gösterilmiştir. Eseri oluşturan çeşnilerin eserde kaç kez kullanıldığı, her çeşninin her bölümdeki süresi usûlün mertebesine göre tespit edilmiş, çeşni kullanım sürelerinin tüm eserin süresine oranı tablo ve grafiklerle sunulmuştur. Her eserde hicaz çeşnilerinin eser içinde bulundukları bölümler, yeden kullanımları, birleştiği çeşniler, dizi oluşması halinde güçlü perdeleri bakımından incelenmiş, aynı inceleme makam bazında da yapılmış; elde edilen bulgular zirgûleli hicaz dizisinin AEU kuramındaki tarifi ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak eserlerin makam analizlerinden elde edilen veriler ile kuramsal anlatılar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler makam bazında tespit edilmiştir. Bu çalışma ile zirgûleli hicaz dizisinin bir döneme, bir forma ve on makama ait kullanım özellikleri ortaya konmuş; gerek seçilen makamlar hakkında yapılacak ilave çalışmalar gerekse benzer şekilde AEU sistemi içinde tarif edilen dizi kullanımlarının araştırılması suretiyle yeni bulgulara erişilebileceği düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study reflects on ten maqams (bayâti arabân, hisâr, hisâr bûselik, şehnâz, şehnâz bûselik, şevk'efzâ, sabâ, dügâh, bestenigâr, şevk-u tarâb) which meant to include hicaz zirgûle as part of their scale, according to theory of AEU. By comparing the theoretical knowledge to compositions, the study offers a contribution to bringing theory and execution together. Selected thirty compositions were analyzed after their present scores in archives of Dârü'l-Elhân and Classical Music Choir of Presidency of Turkish Republic. The analysis included the decomposition of selected work by means of“çeşni”, time-length and their tonics which are presented on a time-scale. Hicaz çeşnis are sorted out and further analysis of leading tones, dominants, tonics and relation with other çeşnis is made. The results are compared to dissertations of AEU about given maqams. As a result, the differences between execution and theories of AEU are revealed. The study displays the use of hicaz zirgûle scale upon century, form and ten selected maqams. Further studies are possible extending the research on every maqam and even another scales meant to be part of another maqams in AEU system, hence it is possible to close the gap by execution and theory by new evidences.
Benzer Tezler
- Julianus von Klaproth'un Kafkaslar ve Gürcistan Seyahatnamesi (Tercüme-tahlil)
Julianus von Klaproth's Travels to Caucasus and Georgia (Translation-analysis)
BURCU UÇAR
- XVIII. ve XIX. yüzyıllarda Sayak Uruusu'nun sosyal ve ekonomik tarihi
Başlık çevirisi yok
BAKTIBEK İSAKOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN
- La leçon d'ionesco et ses dimension educative, sociologique et langagière
Ionesco'nun La Leçon (ders) isimli oyunu ve eğitbilimsel, sosyolojik ve dilsel boyutları
FATİH KOCABIÇAK
Yüksek Lisans
Fransızca
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE NALAN GENÇ
- XVIII. ve XIX. yüzyıllarda İngiliz ve Fransız seyahatnamelerinde Osmanlı toplumu
Ottoman society During XVIII. and XIX. century in the British and French travel books
GÖKHAN GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKAN POLATCI DEMİRKOL
- XVIII. ve XIX. yüzyıllarda Amasya'da tasavvufi hayat
Başlık çevirisi yok
İDRİS LAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AŞKAR