Engelli çocuğa sahip çiftlerin başa çıkma davranışlarının evlilik uyumları üzerindeki diyadik etkisinin incelenmesi
Investigation of the diadic effect of the coping behaviors of the couples with disabled children on their marital adjustment
- Tez No: 651987
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZLI BÜŞRA AKÇABOZAN KAYABOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Ailelerin engelli bir çocuğa sahip olmalarının ebeveynler arasında stres yaratan bir durum olabileceği ve eşlerin yaşadıkları stresle başa çıkmak için başvurdukları yöntemlerin evlilik uyumlarını açıklamada önemli olduğu bilinmektedir. Bu araştırmanın amacı, engelli çocuğa sahip çiftlerin stresle başa çıkma davranışları ve evlilik uyumları arasındaki ilişkinin ikili (dyadic) olarak incelenmesidir. Bu amaçla engelli çocuğa sahip çiftlerin başa çıkma davranışlarının çiftlerin hem kendi evlilik uyumları (aktör etkisi) hem de eşlerinin evlilik uyumları (partner etkisi) ile ilişkisini ortaya koyabilmek amacıyla Aktör Partner Karşılıklı Bağımlılık Modeli kullanılmıştır. Korelasyonel araştırma modeline sahip olan bu çalışmada, araştırma grubu ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiş ve araştırma sırasında evlilikleri devam eden, engelli bir çocuğu olan ve araştırmaya katılmayı her iki eşin de kabul ettiği katılımcılar örnekleme dahil edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 105 çift (210 birey) oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Çift Başa Çıkma Envanteri ve Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği aracılığıyla elde edilmiştir. Veriler SPSS 22.0 ve AMOS 21.0 aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmada kadın ve erkeklerin evlilik uyumu üzerinde toplam çift başa çıkma, pozitif çift başa çıkma ve negatif çift başa çıkma değişkenlerinin aktör ve partner etkilerinin inceleneceği üç ayrı model test edilmiştir. Test edilen birinci modelde eşlerin sahip olduğu toplam çift başa çıkma puanlarının artmasının kendilerinin (aktör etkisi) ve partnerlerinin evlilik uyumlarını arttırmakta olduğu sonucuna ulaşılmıştır (partner etkisi). İkinci modelde; eşlerin pozitif çift başa çıkma puanlarının artmasının kendi evlilik uyumlarını arttırmakla birlikte (aktör etkisi) eşlerinin de evlilik uyumu arttırdığı görülmüştür (partner etkisi). Üçüncü modelde ise eşlerin negatif çift başa çıkma puanları arttıkça kendi evlilik uyum puanlarının azaldığı (aktör etkisi) ancak bu durumun eşlerinin evlilik uyumu üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur (partner etkisi). Özetle, araştırmanın bulguları çiftlerin stresle başa çıkma davranışları ile evlilik uyumları arasında anlamlı aktör ve partner etkileri olduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın bağlamında tartışılmış ve teori, araştırma ve uygulama açısından araştırmanın etkileri sunulmuştur. Ayrıca, araştırmacı ve uygulamacılar için araştırma sonuçlarına dayalı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
It is known that having a disabled child could be stressful for parents and it is important to examine how the methods that spouses use to deal with this stress predict their marital adjustment. The aim of this study is to examine the association between dyadic coping behaviors with stress and marital adjustment in a sample of married couples with children with disabilities in a dyadic context. For this purpose, the Actor Partner Interdependence Model was used to reveal the effect of dyadic coping behaviors of couples with disabled children on both their marital adjustment (actor effect) as well as their partner's marital adjustment (partner effect). In this correlational research, the participants were recruited by using the criterion sampling method. The inclusion criteria were being married during the research, having a disabled child, and being willing to participate to the study as a couple. The sample of the study consisted of 105 couples (210 individuals). The data of the study were gathered through the Personal Information Form, the Dyadic Coping Inventory, and the Revised Dyadic Adjustment Scale. The data were analyzed via SPSS 22.0 and AMOS 21.0. In the study, three different models in which the actor and partner effects of total dyadic coping, positive dyadic coping and negative dyadic coping behaviors on women's and men's marital adjustment were examined. In the first model, it was found that the increase in the total dyadic coping scores of partners was related to increase in their (actor effect) and partners' (partner effect) level of marital adjustment. In the second model, it was observed that the increase in the positive dyadic coping scores of partners was related to increase in their (actor effect) and partners' (partner effect) level of marital adjustment. In the third model, it was found that the increase in the negative dyadic coping scores of partners was related to decrease in their own marital adjustment (actor effect); however, not significantly related to their partners' marital adjustment (partner effect). Overall, results of the study showed that significant actor and partner effects exist in explaining the relationships between couples' stress coping behaviors and marital adjustment. The results of the study were discussed in the context of the relevant literature. Implications for theory, research, and practice, and recommendations for future studies were presented.
Benzer Tezler
- Görme engelli çocuk ebeveynlerinin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi ve tükenmişlik ile yaşam doyumuna yönelik yordayıcı değişkenler
Assesting experienced difficulties of parents who have a visually impaired children and predictors of life satisfaction and burnout
HÜSEYİN NERGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİT ULUÇ
- Yaygın gelişimsel bozukluk tanısı alan çocukların ebeveynlerinin yaşadığı yas tepkilerinin, evlilik uyumlarının ve sosyal destek algılarının incelenmesi
The examination of grief , marital adjustment and perception of social support of the parents of the children with pervasive developmental disorder
DENİZ KARPAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALEV GİRLİ
- Engelli çocuğa sahip ailelerde evlilik doyumu: Niteliksel bir çalışma
Marital satisfaction in families having a disabled child: A qualitatively study
AYŞE EREN KANBİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiMaltepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHATTİN AKŞİT
DOÇ. DR. GÖKÇESU AKŞİT
- Engelli çocuğa sahip ailelerin evlilik doyum düzeylerinin incelenmesi
Marriage satisfaction levels of families with disabled children
KIYMET ÇATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VELİ DUYAN
- Zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerle yapılan grupla psikolojik danışma ve grup rehberliğinin kaygı, depresyon ve aile yapısına etkisinin incelenmesi
The Psychological cunseling study with the family hoving mentally retarded children and the influende of group guidence to the anxiety the depression and the family structure
YASEMİN ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMAİ TUZCUOĞLU