Şizofreni tanılı hastalarda kronotip ve uyku kalitesinin metabolik belirteçlerle ilişkisi
The association between chronotype and sleep quality, and metabolic markers in patients with schizophrenia
- Tez No: 652231
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM DEVRİM BALABAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
AMAÇ: Şizofreni tanılı hastalarda uyku kalitesi ve kronotiple ilgili yapılmış çalışmalar olsa da bu çalışmalarda kardiyovasküler hastalık riski değerlendirilmemiş olup şizofreni tanılı hastaların kronotipi ile ilgili çelişkili sonuçlar saptanmıştır. Bu çalışmada şizofreni tanılı hastalarda kronotip ve uyku kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca uyku kalitesi ve kronotipler ile serum lipitlerinden elde edilen kardiyovasküler hastalıkların ve diabetes mellitus gelişme riskini öngören indeksler ve vücut kitle indeksi (VKİ), bel çevresi ve kan basıncı gibi verilerle ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamıza DSM-5 tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısı almış, uygulanacak envanterin sonuçlarının güvenirliğini etkileyebileceğinden Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği'nde 58 puan ve altında puan alan, Klinik Global İzlenim Ölçeği'nde 3 puan ve altında değerlendirilen ve Epworth Uykululuk Ölçeği'nden 5 ve altında puan alan, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi ayaktan tedavi ünitesi ya da toplum ruh sağlığı merkezlerinde tedavileri sürdürülen ve Adli Psikiyatri servislerinde koruma ve tedavi amacıyla yatışı devam eden toplam 100 hasta dahil edilmiştir. Hastalardan, çalışmaya özgü oluşturulan sosyodemografik ve klinik veri formu aracılığıyla bilgiler toplanmış, boy, kilo, kan basıncı ve bel çevresi ölçümleri yapılmıştır. Çalışmaya katılan hastalara Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Epworth Uykululuk Ölçeği ve Sabahçıl-Akşamcıl Ölçeği uygulanmıştır. Son iki aylık süre içerisinde tedavi değişikliği olmayan ve kontrol amacıyla istenmiş plazma kan yağları değerleri olan hastalar dahil edilmiştir. BULGULAR: Akşamcıl kronotipte uyku kalitesinin daha kötü olduğu belirlendi (p=0,017). Uyku kalitesi kötü olan grupta total kolesterol (p=0,004) ve LDL değerlerinin (p=0,041) daha yüksek olduğu belirlendi. Kan basıncının akşamcıllarda daha yüksek olduğu saptandı (p=0,015). Yaş, cinsiyet, VKİ, bel çevresi ve kullanılan tedavi klorpromazin eşdeğer dozu kontrol edilerek oluşturulan regresyon modelinde kan basıncındaki yüksekliğin uyku kalitesinin bozuk olma riskini 4,65 kat arttırdığı (p=0,023), total kolesterol seviyesindeki bir birimlik artışın ise uyku kalitesinin bozuk olma riskini %10 oranında arttırdığı (p=0,004) saptandı. Sabahçıl kronotip ile karşılaştırıldığında uyku kalitesinin bozuk olma riskini akşamcıl kronotipte olmanın 18,79 kat arttırdığı gösterildi (p=0,01). Aterojenik katsayıdaki bir birimlik artışın uyku kalitesinin bozuk olma ihtimalini 10,01 kat arttırdığı saptandı (p=0,01). SONUÇ: Akşamcıl kronotipte uyku kalitesinin daha kötü olduğu, akşamcıl kronotipte olmanın uyku kalitesinde bozulma riskini arttırdığı saptandı. Uyku kalitesi kötü olan grupta total kolesterol ve LDL düzeylerinin daha yüksek olduğu, kan basıncı, total kolesterol ve aterojenik katsayıdaki yüksekliğin uyku kalitesinin kötü olma olasılığını arttırdığı saptandı. Hastalardaki uyku kalitesi ve kardiyovasküler hastalık gelişme riski arasındaki karşılıklı ilişkinin, gerek davranışçı yöntemlerle gerekse farmakolojik müdahalelerle uyku kalitesinde yapılacak iyileştirmelerden olumlu yönde etkilenebileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
AIM: Studies about chronotype, sleep quality and their relationship with clinical characteristics in schizophrenia are insufficient to correspond to whether they are associated with cardiovascular diseases. In addition, chronotype studies have contradictory results in schizophrenia. We aimed to determine chronotype and sleep quality and compare serum lipids and indices that predict cardiovascular diseases and diabetes mellitus between patients according to sleep quality and chronotype. METHODS: A total of 100 patients diagnosed schizophrenia according to the DSM-5 from both inpatients or outpatient units at Bakirkoy Prof Mazhar Osman Training and Research Hospital for Psychiatry, Neurology, and Neurosurgery were enrolled in the study. The patients who have lower score than 58 in the Positive and Negative Syndrome Scale and lower score than 3 in the Clinical Global Impression Scale and have not a switch in the treatment within the last two included the study. The data form included sociodemographic and clinical information and measurement of weight, height, abdominal circumference and blood pressure. The patients were evaluated with the Pittsburgh Sleep Quality Index, the Eppworth Sleepiness Scale and the Morningness-Eveningness Questionaire, and serum lipid levels were obtained from the laboratory values which were routinely checked within the last two month. RESULTS: Patients with eveningness chronotype have poor sleep quality than intermediate or morningness ones (p=0,017). Compared to the patients with good sleep quality, the total cholesterol (p=0,004) and LDL (p=0,041) levels of the poor sleepers are higher. Blood pressure are higher in the eveningness chronotype than intermediate or morningness ones (p=0,015). According to the logistic regression model, higher blood pressure, total cholesterol, atherogenic coefficient and being eveningness chronotype levels significantly predicted poor sleep quality in schizophrenia. CONCLUSION: Poor sleep quality and the risk of having poor sleep quality are higher in the eveningness chronotype. Total cholesterol and LDL levels are determined higher in the poor sleepers. Higher blood pressure, total and atherogenic coefficient levels predict the sleep quality in the schizophrenia. Cardiovascular diseases and sleep quality have a reciprocal influence to each other and this relationship could be better both with pharmacological or behavioral interventions.
Benzer Tezler
- Metabolik sendromu olan ve olmayan şizofreni tanılı hastalarda uyku kalitesi, kronotip ve gece yemenin karşılaştırılması
A comparison of sleep quality, chronotype and night eating in patients with and without metabolic syndrome
MERVE GÜMÜŞAY UĞUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR ÇETİNAY AYDIN
- Remisyonda şizofreni hastalarında kronobiyolojinin frontal bölge işlevleri ve kişilerarası ilişkiler üzerine etkisi
The effect of chronobiology on frontal regional functions and interpersonal relationship in schi̇zophrenia patients in remision
BİLGE ÇINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN KARAMUSTAFALIOĞLU
- Bipolar bozukluk tanılı hastalar, sağlıklı kardeşleri ve sağlıklı kontrollerin kronotip ve mizaç özellikleri açısından karşılaştırılması
Comparison of choronotype and temperament characteristics of bipolar disorder patients, their healthy siblings and healthy controls
ÖZGE GÜREL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK DEMİREL
- Şizofreni tanılı bireylerin, etkilenmemiş kardeşlerinin kronotip tercihi ve psikoz için yüksek risk açısından değerlendirilmesi, psikoz için yüksek risk ile kronotip tercihi ilişkisinin incelenmesi
Evaluation of unaffected siblings of individuals diagnosed with schizophrenia in terms of chronotype preference and high risk for psychosis, examination of the relationship between high risk for psychosis and chronotype preference
ÖZGE GÜCEOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN GÜLSÜM ZUHAL KAMIŞ
- Şizofreni tanılı hastalarda koku algılama ve empatinin sosyal işlevsellikle ilişkisi
Relationship between odor perception and empathy with social functionality in patients with schizophrenia
AHSEN BÜYÜKAVŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜLEÇ