Rapana için tuzak tasarımlarının geliştirilmesi
Development of trap designs for rapana
- Tez No: 656169
- Danışmanlar: PROF. DR. ZAFER TOSUNOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Rapana venosa (Valenciennes, 1846) deniz salyangozu Asya orijinli bir gastropodtur. 1940'lı yıllarda Karadeniz'e yayılması bu avcı canlının habitatı istila etmesiyle sonuçlandı. İstisna örnekler dışında 16 cm boya kadar büyüyebilen türün, Türkiye'de 3 cm boya kadar ticari avcılığı yapılmaktadır. Aynı şekilde sularımızda görülen bir diğer tür Rapana thomasiana'dır. Rapana avcılığı çoğunlukla algarna sürükleme av araçları ile yapılır. Algarna ile avcılık sürdürülebilir balıkçılık yönetimi açısından tartışmalı yönler içermektedir. Bu tezin amacını, deniz ekosistemine çok daha az etkisi olacak alternatif rapana tuzak tasarımları ve bunların tasarım kriterlerinin belirlenmesi oluşturmaktadır.Tezde, karada tuzak tasarım ve model üretim süreçleri tamamlandıktan sonra denizde nefesle ve sualtı solunum aparatları kullanarak dalarak, fotoğraf ve video kameralar kullanarak modellerin test çalışmaları yapılmıştır. Rapana tuzağı geliştirme çalışmalarında Kapali Tünel, Rapana Bırakma Ağı, RapKap Geçiş ve Tor Döngülü RapKap (Rapana Kapar) modelleri geliştirilmiş ve üretilmiştir. Tuzak tasarımları, ekolojik, ergonomik ve ekonomik üç ana grup altında, göz önünde bulundurulması gereken 14 kriterle sayısal olarak değerlendirildi. Kapalı Tünel 56/35, Rapana Bırakma Ağı 56/37, Rapkap Geçiş 56/36, TD RapKap 56/51 puan aldı. Rapkap en başarılı model olarak belirlendi. Tez bünyesinde 1500 kadar rapana yakalandı. Balıkçıların bağımsız olarak yaptıkları en son kullanımda tuzak başına 350 gr çürümüş tavuk kullanarak 48 saat içinde Rapkap tuzak başına 18 adet ve 782 gr rapana yakalandı. Rapkap test çalışmalarında 24 saat içinde bir tuzakta en fazla 32 adet rapana avlanmıştır. Geliştirilen RapKap, literatürde kullanımı önerilen tuzaklara göre 5 kat daha hafif, maliyeti 2-3 kata kadar daha düşüktür. Geleneksel küçük balıkçı teknesinde 50-100 adet arası bulundurulabilir. Av maliyet, zaman ve verim kıyaslamasına göre Rapkap aktif av tekniği, Algarna ve nargile ile dalış tekniğine göre birim zamanda daha az miktarda rapana avı vermekteyken, yıl genelinde aynı gelirin elde edilmesi mümkündür. Rapkap tuzağıyla rapana üretimi tekne ve donanım yatırım maliyeti, algarna ile kıyaslandığında 10/1, işletim maliyeti ise 2,25/1,56 oranındadır. RapKap'ınekolojik, ergonomik ve ekonomik nitelikleri açılarından, bağımsız akademik kaynakların ön değerlendirmesinde, Akdeniz Genel Balıkçılık Konseyi (GFCM)'in rapana avcılığında alternatif av araçları beklenti ve tariflerine karşılık gelebilecek potansiyel bir araç olabilir. Tuzak vasıtasıyla düzenli ve verimli gelir elde edilmesi amacıyla rapananın ekolojik tabanlı yönetilmesi bu tuzak ile sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
The sea snail Rapana venosa (Valenciennes 1846) is an Asian oriented gastropod. By 1940's, its spread to the Black Sea resulted in this predator's habitat invasion. Excluding extraordinary samples, the species can be up to 16 cm in length where the commercial size can be down to 3 cm in Turkey. Rapana thomasianais another species to be encountered in the same habitats. Rapana fishing is mainly done by beam trawls. This method is a conflict of interest for sustainable fishing. The aim of this thesis is to determine alternative rapana trap designs and their criteria, which will have much less impact on the marine ecosystem. In land based studies, trap design and model development processes are covered. In marine, field studies on testing the developed trap models are practiced through breath holding and scuba diving, with the help of underwater cameras. Throughout the development of traps for rapana, Closed Tunnel, Rapana Setnet, Transition model to Rapana Catcher and Gap Looped Rapana Catcher (RapCatch) models are developed and prototypes are produced. The models are numerically evaluated within 14 criterias which are categorized in three main groups: ecology, ergonomy and economy. The ratings are 35/56 for Closed Tunnel, 37/56 for Rapana Setnet, 36/56 for Transition model, and 51/56 for RapCatch. During the observational and test studies, having produced a total of about 1500 rapana species samples, RapCatch ended up to be the most innovative and successful design solution. Without any guidance, used by the fishermen, RapCatch trapped 18 rapana, weighting 782 gr per trap, in 48 hour, where 350 gr chicken meat used as bait. Throughout 24 hour long test studies in field, a maximum of 32 rapanawere caught in traps. The developed trap solution is 5 times lighter and 2-3 times less costly than the trap designs proposed in literature for rapana fishing purposes. Its high space efficiency enables 50-100 unit traps to be used in traditional small-scale fisherman boats. Comparison of sectors results indicated that traps produce less yield per the same fishing time beside the capacity of producing the same total income per year. Compared to dredge fishing investment and operating costs, RapCatch offers an investment ratio of 1/10 and a process cost ratio of 1.56/2.25. Within the evaluations of independent academic sources, considering ecologic, ergonomic and economic capacities of RapCatch, this design proposal may have the potential to meet the definitions of General Fisheries Commission for the Mediterranean (GFCM) regarding alternative fishing techniques for rapana whelk species. Serving for ecologic based management of rapa whelk, the proposed trap design can be used to sustain a regular and efficient fishing income from trap fishing.
Benzer Tezler
- Trabzon kıyılarında (Karadeniz) deniz salyangozu (Rapana venosa valenciennes 1846) avcılığında alternatif bir av aracı olarak sepet denemeleri
Fishing trials with pots in the whelk (Rapana venosa valenciennes 1846) fisheries as an alternative fishing gear on the Trabzon coasts (Black Sea)
UĞUR ALTINAĞAÇ
Doktora
Türkçe
2002
Su ÜrünleriEge ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ KARA
- Deniz salyangozu avcılığında tuzak ve sepetlerin kullanım olanakları
Possibility of using baskets and trap for catching rapa whelk
AHMET ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Balıkçılık TeknolojisiKaradeniz Teknik ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERTUĞ DÜZGÜNEŞ
- Karadeniz'de deniz salyangozu (Rapana venosa) populasyonunun incelenmesi
Investigation of the sea snail (Rapana venosa) population in Black Sea
UĞUR YUSUF SÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Balıkçılık TeknolojisiKaradeniz Teknik ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞ DÜZGÜNEŞ
- Deniz salyangozu (Rapana venosa Valenciennes, 1846) işlem basamaklarında besin kompozisyonu ve toplam uçucu bazik azot (TVB-N) düzeylerinin belirlenmesi
Determination of nutrient composition and total volatile basic nitrogen (TVB-N) levels in sea snail (Rapana venosa Valenciennes, 1846) process steps
FURKAN PİNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Balıkçılık TeknolojisiOrdu ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORAY KORKMAZ
- Deniz salyangozunda (Rapana venosa) radyosezyum kinetiğinin araştırılması
Investigation of radiocesium kinetics in sea snail (Rapana venosa)
DİDEM PEŞTRELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. SAYHAN TOPÇUOĞLU
PROF. DR. YAVUZ ÇOTUK