Farklı konsantrasyonlarda uygulanan kadmiyum (Cd) elementinin buğday (Triticum aestivum L.) bitkisinin mineral beslenmesi üzerine etkisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 661322
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Ağır metal, buğday, çevre kirliliği, kadmiyum, mineral beslenme
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Günümüzde artan nüfus ve trafik yoğunluğu, sanayinin gelişmesiyle birlikte çevreye ağır metal salınımının artmasına neden olmuş ve çevre kirliliği dünya çapında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Kimyasal ürünler, gübreler, endüstriyel boyalar, inşaat malzemeleri, gümüş diş dolguları ve aşılar, çevreye maruz kalan iyi bilinen ağır metal kaynaklarından bazılarıdır. Zehirli ağır metaller normalde canlıların vücut kısımlarında çok düşük seviyelerde bulunabilir, ancak daha yüksek konsantrasyonlarda türe ve süreye bağlı olarak toksik etkiler gösterebilirler. Ağır metaller arasında kadmiyum çevreye, insanlara, hayvanlara ve bitkilere en zararlı olanlardan biridir ve düşük konsantrasyonlarda bile toksik olabilir. Bu nedenle bu çalışmada buğday (Triticum aestivum L.) bitkilerine farklı konsantrasyonlarda (0 kontrol için, 50, 100, 200 ve 400 μM deney grupları için) Cd uygulanmış ve bazı büyüme, gelişme, fizyolojik ve anatomik parametreler ölçülmüştür. Sonuç olarak, buğday bitkilerinin bazı parametreler açısından daha düşük stresi yönetebildikleri halde tüm Cd konsantrasyonlarından etkilendiği görülmüştür. Ayrıca deney dönemi boyunca canlı kalmasına rağmen bitkilerin daha yüksek seviyelerde Cd stresinden olumsuz etkilendiği görülmüştür. Triticum aestivum L. bitkisinin kök, gövde ve yapraklarında B, Ca, Fe, Mg, Mn, Ni, Zn konsantrasyonları kontrol grubu ile karşılaştırıldığında artan Cd konsantrasyonunla ters orantılı olarak düşmüştür. Kökte, gövdede ve yaprakta Cu içeriği artan Cd konsantrasyonuna maruz kalma neticesinde 50μM konsantrasyonda artış görülmüştür. Bu artış ve azalmalar belli bir dereceye kadar bitkinin stresle mücadele edebilmek için çaba harcadığını ve başarılı olduğunu ancak belli bir derece stresin üstünde ise yetersiz kaldığını bize göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Акыркы жылдарда калктын санынын тынымсыз өсүшүнө байланыштуу азык-түлүк муктаждыктарын канааттандыруу эң негизги көйгөйлөрдүн бири. Маселени чечүү үчүн азык-түлүк өндүрүү менен керектөөнүн ортосунда тең салмактуулукту орнотуу, айыл чарба иштерин өркүндөтүү жана жогорку түшүм алуу зарыл. Бирок учурдагы айыл чарба жерлеринин азайышы, түшүмдүүлүктү жогорулатуу, зыянкечтер менен күрөшүү, айыл чарба жерлеринин ашыкча, көзөмөлсүз, тез тез иштетүү сыяктуу иш аракеттер курчап турган чөйрөнүн булганышына, айрым учурда айыл чарба жерлеринин толугу менен жараксыз болуп калуусуна алып келүүдө. Түрдүү биотикалык, абиотикалык, антропогендик факторлор өсүмдүктүн өсүшүнө жана өнүгүшүнө терс таасирин тийгизип, түшүмдүүлүгү менен бирге сапатын да азайтат.[1] Маанилүү стресстик факторлордун бири - жаратылыштагы индустриялаштыруу жана урбанизациядан келип чыккан айлана-чөйрөнүн булганышы.[2] Акыркы жылдары индустриялаштыруу жана адамдардын иш- аракеттеринен улам топурак, суу жана абада кеңири топтоло баштаган оор металлдар бардык организмдердин жашоосуна коркунуч туудурган маанилүү чөйрө булгагычы болуп саналат. Тыгыздыгы 5 гр/см3тан жогору же атомдук салмагы 50 жана 50 дөн ашкан элементтер“оор металлдар”деп аталат. Айлана- чөйрөнүн булганышы сыяктуу эле, оор металлдар менен булгануудан жабыр тартуучу биринчи топ өсүмдүктөр болуп саналат.[3] Өнөр жай иш-аракеттери, автотранспорттун түтүктөрүнөн чыккан газдар, кен чыккан жерлер жана ишканалар, жанар тоолордун активдүүлүгү, жогорку металл калдыктарын сатоочу жайлар, коргошундуу бензинди жана боёкторду колдонуу, нефть-химиялык заттардын иштетилүүсү, шаар калдыктары оор металлдардын топуракка, сууга жана абага таралышына себепчи болгон негизги факторлор болуп саналат [4], [5], [6], [7]. Оор металлдардын ичинен Zn, Ni, Co жана Cu өсүмдүктөргө көбүрөөк, ал эми As, Cd, Pb, Cr жана Hg жаныбарларга көбүрөөк таасир этет [8]. Айыл чарба иш- аракеттеринде, агынды суулар менен сугаруу, таштандылар, пестициддер жана жер семирткичтерди көп колодонуу сыяктуу иш-чаралар металлдык булганууну жогорулатат. Өсүмдүктөр оор металлдардын зыянына чыдай алышат; Аларда аминокислота, ферритин, оор металлотианин жана фитохелатин сыяктуу молекулалар менен комплекстүү түзүлүштөрдү куруу, клетка дубалдары, вакуол сыяктуу метаболизм жолунан алыс жерлерде топтоо, антиоксидант ферменттеринин жана антиоксидант молекулаларынын көлөмүн көбөйтүү, клеткалардын мембраналарын калыбына келтирүү сыяктуу көптөгөн коргонуу
Benzer Tezler
- Farklı konsantrasyonlarda uygulanan kadmiyum (Cd) elementinin Ludwigia glandulosa walter ve Alternanthera reineckii Briq. bitkilerindeki genotoksik etkilerinin moleküler yöntemlerle belirlenmesi
Investigation of genotoxic effects of cadmium element in Ludwigia glandulosa walter and Alternanthera reineckii Briq. plants in different concentrations
GİZEM MÜZEYYEN AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyolojiMarmara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
- Alerji ve kanser ilaçlarında bazı elementlerin ICP-MS ve ICP-OES ile analizi ve validasyonu
ICP-MS and ICP-OES analysis and validation of some trace elements in alergy and cancer drugs
ELİF KÖSE
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) bitkisinde kadmiyum stresine cevapta etkili olan bazı genlerin ifade seviyelerinin ve DNA metilasyon oranlarının belirlenmesi
Determination of expression levels and DNA methylation rates of some genes affecting cadmium stress in Triticum aestivum
İLKNUR ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GenetikAtatürk ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇE KARADAYI
- Besin çözeltisine artan konsantrasyonlarda uygulanan Cd ve Pb metallerine farklı domates çeşitlerinin tepkisinin araştırılması
Determining the response of different tomato cultivars to Cd and Pb metals applied to nutrient solutions at increasing levels
ESRA AKSU
- Salisilik asidin kadmiyum toksisitesi altındaki buğdaylarda apoplastik antioksidatif sistem üzerine etkilerinin araştırılması
The investigation of salicylic acid effects on the apoplastic antioxidative system on the wheat under cadmium toxicity
DENİZ TİRYAKİ