Geri Dön

İlkokul çocuklarına ve annelerine uygulanan duygu düzenleme psikoeğitim programlarının çocukların duygu düzenleme becerilerine etkisi

The effects of emotion regulation psycho-educational programs for primary grade children and their mothers on children's emotion regulation skills

PDF İndir

  1. Tez No: 662556
  2. Yazar: HASRET TOPAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Duygu düzenleme becerileri, duygu sosyalleştirme, Emotion regulation skills, emotion socialization
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 146

Özet

Bu araştırmanın genel amacı ilkokul çocuklarına ve annelerine uygulanan psikoeğitim programlarının çocukların duygu düzenleme becerileri üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çocuklara uygulanan duygu düzenleme becerileri psikoeğitim programının, çocukların duygu düzenleme becerileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bunun yanı sıra çocukların annelerinin kendileriyle eş zamanlı olarak duygu koçluğuna ilişkin eğitim alıp almamasının çocukların duygu düzenleme becerileri üzerinde fark yaratıp yaratmadığı değerlendirilmiş ve ek olarak annelere uygulanan duygu koçluğu psikoeğitim programının annelerin duygu sosyalleştirme davranışlarına etkisi incelenmiştir. Araştırmaya Ankara ili Altındağ ilçesinde ilkokul dördüncü sınıfa devam eden toplam 24 çocuk ve 16 anne katılmıştır. Duygu düzenleme becerileri ile ilgili verilerin toplandığı ve çocukların katılımcısı olduğu iki deney ve bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Bu gruplardan hem çocuğun hem de annenin eğitim aldığı“anne-çocuk eğitimi grubu”nda 8 çocuk, sadece çocuğun eğitim aldığı“çocuk eğitimi grubu”nda 8 çocuk, çocuğun ve annenin eğitim almadığı“kontrol grubu”nda 8 çocuk yer almıştır. Anne-çocuk eğitimi grubu ile çocuk eğitimi grubuna on oturumluk“Duygu Düzenleme Becerileri Psikoeğitim Programı”uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir deneysel işlem yapılmamıştır. Ayrıca çocuğu eğitim alan 8 anne, altı oturumluk“Duygu Koçluğu Psikoeğitim Programı”nın uygulandığı deney grubunda yer almıştır. Çocuğu eğitim almayan 8 anne ise kontrol grubunda yer almış, bu annelere herhangi bir deneysel işlem yapılmamıştır. Araştırma, ön test-son test kontrol gruplu deneysel modelin kullanıldığı yarı-deneysel bir araştırma desenine sahiptir. Araştırmanın nicel verileri, Shields ve Cicchetti (1997) tarafından geliştirilen“Duygu Ayarlama Ölçeği (Emotion Regulation Checklist)”ve Fabes, Eisenberg ve Bernzweig (1990) tarafından geliştirilen“Çocukların Olumsuz Duygularıyla Baş Etme Ölçeği (Coping With Children's Negative Emotions Scale)”aracılığıyla toplanmıştır. Duygu Ayarlama Ölçeği (DAÖ), çocukların hem anneleri hem öğretmenlerine, çocukların duygu düzenleme becerilerini ölçmek üzere uygulanmıştır. Çocukların Olumsuz Duygularıyla Baş Etme Ölçeği (ÇODBÖ) ise annelerin duygu sosyalleştirme davranışlarını ölçmek üzere anneler tarafından doldurulmuştur. Ölçeklerle toplanan verilerde deney ve kontrol grubundaki çocukların ve annelerin ön test, son test ve izleme testi ölçümleri elde edilmiştir. Araştırmada anne-çocuk eğitimi, çocuk eğitimi ve kontrol gruplarından“DAÖ”ve“ÇODBÖ”ile toplanan ön test ve son test verileri Mann Whitney-U testi kullanılarak çözümlenmiştir. Anne-çocuk eğitimi ve çocuk eğitimi gruplarından toplanan verilerin kalıcılığını belirlemek için ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla deney grubundaki annelerle yapılan odak grup görüşmesi aracılığıyla toplanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bulguları incelendiğinde, çocukların ve annelerinin eğitim aldığı anne-çocuk eğitim deney grubundaki çocukların anne ölçümlerine dayalı duygu düzenleme becerilerinin kontrol grubuna göre anlamlı derecede artış gösterdiği ve bu artışın kalıcı olduğu bulunmuş; öğretmen ölçümlerine göre ise alınan eğitimler sonucu deney grubundaki öğrenciler ile kontrol grubundaki öğrencilerin duygu düzenleme becerileri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sadece çocukların eğitim aldığı çocuk eğitimi deney grubundaki çocukların anne ve öğretmen ölçümlerine göre duygu düzenleme becerilerinde kontrol grubuna göre anlamlı bir değişim olmadığı görülmüştür. Anne-çocuk eğitim grubu ile çocuk eğitimi grubu karşılaştırıldığında, anne ölçümlerine göre çocukların duygu düzenleme becerilerinde anlamlı bir fark olduğu ve bu farkın anne-çocuk eğitimi grubu lehine olduğu görülmektedir. Öğretmen ölçümlerinde ise anne-çocuk eğitimi ve çocuk eğitimi gruplarının duygu düzenleme becerileri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Duygu Koçluğu Psikoeğitim Programı uygulanan deney grubundaki annelerin ÇODBÖ'nün olumsuz tepkiler alt ölçeğinden aldıkları puanların kontrol grubundaki annelerin puanlarına göre anlamlı derecede düşüş gösterdiği ve bu düşüşün kalıcı olduğu bulunmuştur. Deney grubundaki annelerin ÇODBÖ'nün olumlu tepkiler alt ölçeğinden aldıkları puanların kontrol grubundaki annelerin aldıkları puanlara göre anlamlı derecede artış gösterdiği ve bu artışın kalıcı olduğu bulunmuştur. Duygu koçluğu psikoeğitim programının olumlu duygu sosyalleştirme davranışlarını arttırdığı, olumsuz duygu sosyalleştirme davranışlarını azalttığı ve bu değişimlerin kalıcı olduğu ortaya çıkmıştır. Annelerle yapılan odak grup görüşmesinden elde edilen nitel bulgular incelendiğinde, annelerin aldıkları eğitimden etkili iletişim, duygu düzenleme ve sorun çözme alanlarında etkili kazanımlar elde ettikleri, eğitim öncesinde yaşadıkları nahoş duyguların yerini hoş duygulara bıraktığı, oturumlardan hem kendileri hem de çocukları için faydalandıkları, çocuklarının aldığı eğitim sonrasında onlardaki duygu düzenleme, kendini ifade etme, iletişim becerileri ve sosyal beceriler ile sorun çözme becerilerinde artış gözlemledikleri ortaya çıkmıştır. Bu bulgular sonucunda çocuk ve annenin birlikte eğitim almasının çocukların duygu düzenleme becerileri, kendini ifade etme, iletişim becerileri ve sosyal beceriler ile sorun çözme becerilerini arttırmada etkili olduğu söylenebilir. Bulgular alan yazındaki veriler ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aimed to examine the effects of psychoeducation programs for primary school children and their mothers on children's emotion regulation skills. With this aim, a psychoeducation program on emotional regulation skills was applied to children, and its influences on their emotion regulation skills were investigated. Besides, it was evaluated whether simultaneous training on emotion coaching for the mothers make a difference in children's emotion regulation skills. Additionally, the effects of the emotion coaching psychoeducation program on mothers' emotional socialization behaviors were examined. The study sample consisted of 16 mothers and 24 4th grade primary school children in the Altındağ district of Ankara province. Two experimental and one control group were defined in which data on emotion regulation skills were collected. Among these groups, there were eight children in the“mother-child education group”where both the child and the mother received the psychoeducation program; eight children in the“child education group”where only the child received the program, and eight children in the“control group”where neither the child nor mother received the psychoeducation program. A ten-session“Psychoeducation Program for Emotion Regulation Skills”was applied to the mother-child education group and the child education group, while no experimental procedure was applied to the control group. Besides, eight mothers whose children were in the experimental group also participated in a six-session“Emotion Coaching Psychoeducation Program.”Eight mothers whose children did not receive education were included in the control group, and no experimental procedure was performed for those mothers. The research had a quasi-experimental research design in which the pretest-posttest control group experimental model was used. The quantitative data of the study were obtained through the“Emotion Regulation Checklist”developed by Shields and Cicchetti (1997) and the“Coping with Children's Negative Emotions Scale”developed by Fabes, Eisenberg, and Bernzweig (1990). Emotion Regulation Checklist was applied to both mothers and teachers to measure their emotion regulation skills. Coping with Children's Negative Emotions Scale was completed by mothers to measure mothers' emotional socialization behaviors. The data related to pre-test, post-test, and follow-up test measurements were collected using the scales. In the study, the pre-test and post-test data collected from mother-child education, child education, and control groups with Emotion Regulation Checklist and Coping with Children's Negative Emotions Scale were analyzed using the Mann-Whitney-U test. The Wilcoxon Signed Ranks Test was used to determine the permanence of the data collected from the mother-child education and child education groups. The study's qualitative data were collected through a focus group interview with the mothers in the experimental group through a semi-structured interview form developed by the researcher. The content analysis method was applied to the analysis of qualitative data. According to the study's quantitative findings, the children's emotion regulation skills in the mother-child education experimental group, where the children and their mothers received the psychoeducation program, increased significantly and permanently. According to teacher measurements, no significant difference was found between the students in the experimental and control group due to the psychoeducation program. According to the mothers' and teachers' measurements, there was no significant change in the children's emotion regulation skills in the experimental group, where only the children received the psychoeducation program. When the mother-child education group and the child education group were compared, it was revealed that there was a significant difference in the children's emotion regulation skills by mother measurements, and this difference was in favor of the mother-child education group. There was no significant difference between mother-child education and child education groups' emotion regulation skills by teacher measurements. It was found that the negative reaction subscale scores of the mothers in the experimental group who received the Emotional Coaching Psychoeducation Program decreased significantly compared to the scores of the mothers in the control group, and it was permanent. It was found that the scores of the mothers in the experimental group obtained from the positive reaction subscale of Coping with Children's Negative Emotions Scale significantly increased compared to the scores of the mothers in the control group, and it was permanent. It can be suggested that the emotion coaching psychoeducation program increased positive emotion socialization behaviors, decreased negative emotion socialization behaviors, and these changes were permanent. When the qualitative findings obtained from the focus group interview with the mothers were examined, it was found that the mothers achieved effective communication, emotion regulation, and problem-solving gains from the education they received, the unpleasant feelings replaced with pleasant feelings after the education, and the sessions were beneficial for themselves and their children. Besides, it was revealed an increase in emotion regulation, self-expression, communication skills, social skills, and problem-solving skills. As a result of these findings, the child and the mother's education increased their emotion regulation skills, self-expression, communication skills, social skills, and problem-solving skills. The findings were discussed in light of the data in the literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    569327

    Okul öncesi dönemde montessori yöntemi ile veya geleneksel yöntem ile eğitim alan çocukların okul olgunluğu düzeyleri, öz düzenleme becerileri ve annelerinin çocuklarının yeteneklerine ilişkin algıları

    School maturity and self-regulation skills of pre-school children educated in montessori method or traditional method and perception of the mothers on their childrens' abilities

    İLKNUR DİNÇER YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimUfuk Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EDA KARACAN

  2. Tez No

    542074

    İlkokul çocuklarında duygu düzenleme ile sosyal yeterlilik ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between emotion regulation and social competence in primary school children

    ÖZLEM GÜLGEZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT GÜNDÜZ

  3. Tez No

    622790

    Annelere verilen problem çözme eğitiminin anneler ile çocukların problem çözme becerileri ve çocukların aile içi ilişkileri algılarına etkisi

    The effect of mothers 'problem solving training on mothers' and children's problem solving skills and children's perceptions of family relations

    DUYGU ÖZTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HemşirelikHacettepe Üniversitesi

    Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OYA NURAN EMİROĞLU

  4. Tez No

    799969

    Duygusal okuryazarlık psikoeğitim programlarının ilkokul öğrencileri ile annelerinin duygusal okuryazarlık becerilerine ve annelerin tutumlarına etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of emotional literacy psychoeducation programs on the primary school students' and their mothers' emotional literacy skills and on the mothers' attitudes

    HURİZAT HANDE TURP

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAŞARAN GENÇDOĞAN

  5. Tez No

    71864

    Okul öncesi eğitime devam eden çocukların annelerinin eğitim seviyelerine göre beklentileri

    Başlık çevirisi yok

    EŞREF ÜSTÜNOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MÜZEYYEN SEVİNÇ

Geri Dön