Kekemelikte akıcısızlıkları öngören durumlar ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması
The validity and reliability study of the situations predicting fluency in stuttering scale
- Tez No: 663283
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMRAH CANGİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Algısal kekemelik şiddeti, değerlendirme, iletişim durumları, Perceptual stuttering severity, assessment, communication situation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Kekemeliği olan bireyler bazı iletişim durumlarında daha fazla akıcısızlık sergilemektedirler. Çeşitli durumlarda ortaya çıkan bu akıcısızlıkların şiddeti, bireyden bireye değişmekle birlikte bazı psikolojik faktörlerle de ilişkisi bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kekemeliği olan yetişkinlerin akıcı konuşmakta en zorlandığı durumları değerlendirmeyi hedefleyen Kekemelikte Akıcısızlıkları Öngören Durumlar Ölçeğinin (KAÖDÖ) geçerlik ve güvenilirlik çalışmalarına ilişkin ön bulguları sunmaktır. Çalışmanın katılımcılarını 18-58 yaş arası 70 kekemeliği olan yetişkin oluşturmaktadır. KAÖDÖ'nün madde yazımı aşamasında kekemeliği olan bireylerle görüşülerek ve ilgili literatür incelenerek zaman baskısı, psikososyal baskı gibi temaları içeren bir madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin geçerlik çalışmaları kapsamında, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) gerçekleştirilmiştir. Uyum geçerliği kapsamında KAÖDÖ puanları ile Kekemeliğe İlişkin Yararlı Olmayan İnançlar, Düşünceler Aracı (KİYİDA-6), Yaşam Doyumu Ölçeği, Duygusal Tepkisellik Ölçeği (DRI) ve Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (ÇBMÖ) arasındaki korelasyonlar incelenmiştir. Güvenirlik çalışmalarında Cronbach alpha (α), McDonald omega (ω) ve Guttmann (λ6) katsayısı hesaplanmıştır. KAÖDÖ'nün geliştirme süreci sonucunda, AFA sonuçlarına göre toplam varyansın %63.39'unu açıklayan 9 maddeli tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu yapıda yer alan maddelerin faktör yüklerinin oldukça yüksek olduğu görülmüştür (.73-.89). DFA sonucunda da bu tek boyutlu yapının iyi uyum verdiği anlaşılmıştır. Ölçeğin güvenirlik katsayılarının yeterli özelikler gösterdiği görülmüştür (α=.938; ω=.948; λ6=.948). KAÖDÖ ile KİYİDA-6, DIR, ÇMBÖ'nün Kendine Yönelik ve Sosyal Mükemmeliyetçilik boyutları arasında pozitif anlamlı ilişkiler elde edilmiştir. Yaşam doyumu ile negatif anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak KAÖDÖ'ye ilişkin ilk bulgular, ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Ölçeğin pilot çalışmasında 'zorlu' olarak tanımlanan birçok durumun her birey için geçerli olmadığı bulunmuştur. Ayrıca bu durumların, zaman baskısı ya da psikososyal faktörler gibi sınıflanamayacağı da görülmüştür. Yaygın olarak akıcısızlık yaşanan durumların ise bazı tutumlar ve kişilik özellikleriyle ilişkilendirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
People who stutter exhibit much more disfluencies in some communication situations. The severity of stuttering, which occurs in various situations, both varies from one individual to another and also associated with some psychological factors. The aim of this study is to present the findings of the preliminary validity and reliability regarding the development of a scale that evaluates the most difficult situations that an individual faces while communicating in social, academic, professional, and daily life activities. In the development process of The Scale that Predict Situations in Stuttering Severity (SPSSS), Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) has been carried out. Cronbach alpha, McDonald omega and Guttmann coefficients were calculated in the reliability study. The participant group of the study consists of 70 adults who stutter between the ages of 18-58. In the process of the development of SPSSS, Exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were performed, and a single factor structure consisting of 9 items was obtained that explains 63.39% of the total variance. Factor loadings were found to be quite high, ranging from .73 to .89. It was observed that the reliability coefficients of the scale varied between .938 and .948. In the convergent validity, the correlation between the scores obtained from the SPSSS and the Multidimensional Perfectionism Scale (MPS), the Emotional Reactivity Scale (DRI) and the Negative Thoughts and Beliefs About Stuttering - KIYIDA-6 scales were analyzed. As a result of the development process of SPSSS, a one-dimensional structure with 9 items has emerged, which explains 63.39% of the total variance according to EFA results. It was observed that the factor loadings of the items in this structure were quite high (.73-.89). As a result of CFA, it was understood that this one-dimensional structure fits well. It has been observed that the reliability coefficients of the scale show sufficient properties (α = .938; ω = .948; λ6 = .948). Considering the relationships between SPSSS and psychological variables, significant relationships were found between this scale and the Self-directed and Social Perfectionism dimensions of KIYIDA-6, DIR, MPS. It has been observed that there is a significant negative relationship between satisfaction with life. The preliminary findings regarding the scale that was used showed that the scale can be used as a valid and reliable measurement tool. It has been observed that stuttering severity that individuals face in some situations is not valid for all individuals who stutter. In some common situations, the people who stutter are much less fluent while communicating and that can be associated with some attitudes and personality.
Benzer Tezler
- Türkçe konuşan 3-6 yaş grubundaki kekemeliği olan ve olmayan çocukların konuşma akıcısızlıklarının incelenmesi
Exploring the speech disfluencies in 3-6 year-old stuttering and nonstuttering Turkish speaking children
ÖZLEM AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Kulak Burun ve BoğazAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapistliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ERBAŞ
- Çocukluk çağı kekemeliğinde sözel kaçınma davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of verbal avoidance behaviors in childhood stuttering
MÜCTEBA FATİH ÇETİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dilbilimİstanbul Atlas ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÜNSAL
- Erken çocuklukta kekemeliğe ilişkin olumsuz iletişim tutumunu etkileyen faktörlerin incelenmesi
An investigation of the factors affecting the negative communication attitude towards stuttering in early childhood
SEÇİL AYDIN ORAL
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM GERÇEK
- Kekemeliği olan çocuklarda üst bilişsel farkındalık ve kekemelik davranışlarının ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between WHO stutter children metacognitive awareness and stuttering behaviors
İZEL NUR KARAGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kulak Burun ve BoğazÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM GERÇEK
- İlkokul çağı çocuklarının konuşma akıcısızlıklarının türleri ve sıklıklarının incelenmesi
Examining speech disfluency types and frequencies of primary school children
AYŞENUR KABASAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMRAH CANGİ