Türkçe internet sitelerinde yer alan gebelik hakkındaki metinlerin okunabilirliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of readability of texts about pregnancy on Turkish websites
- Tez No: 663289
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ ERYILMAZ, UZMAN İBRAHİM SOLAK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Gebelik, okunabilirlik, internet, sağlık okuryazarlığı, Pregnancy, readability, internet, health literacy
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Amaç: Gelişen teknoloji ve yaygınlaşan internet ağı günümüzde bilgiye ulaşımı çok kolaylaştırmıştır. Buna paralel olarak insanlar sağlıklarıyla ilgili konularda karar alırken internetten edindikleri bilgileri sıkça kullanmaktadırlar. Bu sebeple, erişilebilir bilgilerin doğruluğu kadar, toplumun sağlık okuryazarlığı ve eğitim seviyesine uygun okunabilirlik düzeyinde olması da çok önemlidir. Okunabilirlik bir yazının okuyan tarafından kolaylıkla ya da güç anlaşılır olması olarak tanımlanır. Bu çalışmanın amacı, Türkçe internet sitelerinde yer alan gebelik hakkındaki bilgilendirme metinlerinin okunabilirliğinin değerlendirilmesidir. Ayrıca metinlerin içeriklerinin; gebelikte beslenme, gebelikte bağışıklama, gebelikte ilaç kullanımı, prenatal tarama testleri, normal spontan vajinal doğum ve sezeryan ile doğum, ultrason, dış gebelik, çoğul gebelik, preeklampsi ve eklampsi, tüp bebek tedavisi, lohusalık dönemi, anne sütü ve emzirme konuları hakkında bilgi içerip içermedikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tipte bir araştırma olup, Eylül 2020 tarihinde ülkemizde en sık kullanılan arama motoru olan Google'a 'Gebelik' anahtar kelimesi yazılarak yapılan aramada karşımıza çıkan ilk 10 sayfadaki 200 internet sitesi değerlendirmeye alınmıştır. Dahil edilme kriterlerini sağlayan sitelerdeki bilgilendirme metinlerinin bir yazılım programı yardımıyla cümle sayısı, cümlelerdeki ortalama kelime sayısı, kelimelerdeki ortalama hece sayısı, cümlelerdeki ortalama dört ve üzeri heceli kelime sayısı, Ateşman okunabilirlik değeri ve Bezirci-Yılmaz okunabilirlik değeri hesaplanmıştır. Çalışmaya alınan internet siteleri hazırlayanlara göre 4 gruba ayrılmıştır. Hastane ve sağlık profesyonellerinin hazırladıkları siteler birinci grup, ulusal haber siteleri ikinci grup, Sağlık Bakanlığı ve derneklerin hazırladıkları siteler üçüncü grup ve bu üç gruba girmeyen siteler dördüncü grup olarak sınıflandırılmıştır. Metinler ayrıca içerik açısından da değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada 78'i (%48,4) 1. grup, 41'i (%25,5) 2. grup, 12'si (%7,5) 3.grup ve 30'u (%18,6) 4. grup olmak üzere toplam 161 internet sitesi analiz edildi. Çalışmaya alınan tüm sitelerdeki metinlerin okunabilirlik seviyesi Ateşman'a göre orta güçlükte (53,80 [10,40-75,60]), Bezirci-Yılmaz'a göre lisans seviyesinde (14,14 [6,47-29,62]) bulundu. Çalışmaya alınan gruplar arasında Ateşman okunabilirlik değeri, kelimelerdeki ortalama hece sayısı ve cümlelerdeki ortalama dört ve üzeri heceli kelime sayısı değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edildi (sırasıyla p=0,014 , p=0,011 , p=0,009). İçerik değerlendirmesinde 'tarama testleri', 'ultrason' ve 'çoğul gebelik' konu başlıklarının hastane ve sağlık profesyonellerinin hazırladığı sitelerde anlamlı olarak daha fazla yer aldığı tespit edildi (sırasıyla p=0,003 , p=0,013 , p=0,040). Sonuç: Türkçe internet sitelerinde yer alan gebelik hakkında hazırlanmış bilgilendirme metinlerinin okunabilirliği halkımızın eğitim seviyesinin üzerindedir. Mevcut metinlerin okunabilirlik ve içerik yönünden toplumun genelinin sağlık okuryazarlık seviyesi dikkate alınarak revizyonu ve yeni metinlerin bu doğrultuda hazırlanmasının toplum sağlığına katkıda bulunacağını düşünüyoruz.
Özet (Çeviri)
Aim: Developing technology and widespread internet network has made access to information much easier today. Parallel to this, people frequently use the information they obtain from the internet while making decisions on issues related to their health. For this reason, the readability level appropriate to the health literacy and education level of the society of the accessible information is as important as the accuracy. Readability is defined that a text is being easy or difficulty to understand by the reader. The aim of this study is to evaluate the readability of informative texts about pregnancy on Turkish websites. In addition, it was aimed to examine the contents of the texts in terms of whether they contain information about the following topics; nutrition during pregnancy, immunization during pregnancy, drug use during pregnancy, prenatal screening tests, normal spontaneous vaginal delivery and delivery by cesarean, ultrasound, ectopic pregnancy, multiple pregnancy, preeclampsia and eclampsia, in vitro fertilization treatment, puerperium and breastfeeding. Materials and Method: This study is a descriptive research, and in September 2020, the most frequently used search engine in our country, Google, by typing the keyword 'Pregnancy' into the search, 200 websites in the first 10 pages were evaluated. The following values of the information texts on the websites that meet the inclusion criteria were calculated with the help of a software program; The number of sentences, the average number of words in sentences, the average number of syllables in the words, the average number of words with four or more syllables in the sentences, the Ateşman readability value and the Bezirci-Yılmaz readability value. The web sites included in the study were divided into 4 groups according to the people who prepared them. The sites prepared by the hospital and health professionals were classified as the first group, the national news sites as the second group, the sites prepared by the Ministry of Health and associations as the third group and the sites that did not fall into these three groups were classified as the fourth group. The texts were also evaluated in terms of content. Results: Of the 161 websites analyzed in the study, 78 (%48,4) were in the 1st group, 41 (%25,5) were in the 2nd group, 12 (%7,5) were in the 3rd group and 30 (%18,6) were in the 4th group. The readability level of the texts in all sites included in the study is medium difficulty (53.80 [10.40-75,60]) according to Ateşman, and undergraduate level according to Bezirci-Yılmaz (14,14 [6,47-29,62]). A statistically significant difference was found between the groups included in the study in terms of Ateşman readability value, the average number of syllables in words, and the average number of words with four or more syllables in sentences (respectively p=0,014 , p=0,011 , p=0,009). In the content evaluation, it was determined that the topics of 'screening tests', 'ultrasound' and 'multiple pregnancy' were found statistically significantly more on the websites prepared by hospitals and health professionals (respectively p=0,003 , p=0,013 , p=0,040). Conclusion: The readability of the information texts about pregnancy on Turkish websites is above the education level of our people. It has been concluded that the revision of the existing texts, taking into account the health literacy level of the general public in terms of readability and content, and the development of new texts in this direction will contribute to public health.
Benzer Tezler
- Prekonsepsiyonel dönemde verilen eğitimin kadınların sağlık davranışları değişim aşamalarına (transteoretik model) etkisi
The examination of health behaviors stage of change (transtheoretical model) given for pregnancy preparation training to women in the preconception period
YASEMİN ERKAL AKSOY
- İnternet gazeteciliği bağlamında barış odaklı habercilik: Ukrayna-Rusya savaşı örneği
In the context of internet journalism peace-oriented journalism:The case of Ukraine-Russia war
GAMZE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLHANIM KARAOĞLU
- İnternet haber yorumları ve demokrasi: 2007 yılı seçimlerinde internet haber sitelerindeki okuyucu yorumları üzerine bir inceleme
Reader comments on internet and democracy: a research on readers comments in news websites during 2007 elections
ZİYA KIVANÇ EL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikGazi ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN GÜRKAN PAZARCI
- Çevrimiçi medyada mülteciler: Türkiye ve Bangladeş örneği
Refugees in online media: The case of Turkey and Bangladesh
MD ATAULLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
GazetecilikGaziantep Üniversitesiİletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT YÜCEBAŞ