Kanser hastalarında benlik saygısı, başa çıkma tutumları ve sosyodemografik özelliklerin yaşam kalitesi ile ilişkisi
Quality of life in cancer patients: relationships with self-esteem, coping strategies and sociodemographic characteristics
- Tez No: 670087
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE ZEYNEP TUZCULAR VURAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Haydarpaşa Numune Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Amaç: Kanser, tüm dünyada ve ülkemizde mortalitesi en yüksek ikinci hastalıktır. Hayatı ciddi düzeyde tehdit eden bu hastalık grubunda erken tanı ve tedavide kaydedilen gelişmelerle birlikte hastaların yaşam sürelerinde uzama görülmektedir. Kanser hastalarında tedavi başarısını ve hastanın uyumunu etkileyen en önemli parametrelerden biri de hastaların yaşam kaliteleridir. Çalışmamızda Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde (EAH) takip edilen ve kemoterapi alan kanser hastalarının yaşam kalitesi düzeyini değerlendirerek yaşam kalitesi düzeyinin, çeşitli sosyodemografik faktörler, benlik saygısı düzeyi ve başa çıkma tutumları arasında ilişki olup olmadığını saptamayı ve literatüre katkıda bulunmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel bir araştırma olan çalışma, S.B.Ü Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Polikliniği ve Gündüz Kemoterapi Ünitesi'nde 12/03/2021-12/05/2021 tarihleri arasında çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan 132 gönüllü kanser hastası ile yapıldı. Hastalara yaşam kalitesi ile ilişkili olabilecek çeşitli faktörleri sorgulayan sosyodemografik bilgi formu, 'EORTC QLQ-C30' yaşam kalitesi ölçeği, 'Rosenberg' Benlik Saygısı Ölçeği ve 'COPE' Başa Çıkma Tutumları Değerlendirme Ölçeği uygulandı. Kullanılan tüm ölçek ve skalaların Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması bulunmaktadır. İstatistiksel analiz SPSS 21. Versiyon (IBM Corporation, Armonk, NY) kullanarak yapıldı. Değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu görsel (histogram ve Q-Q grafiği) ve analitik yöntemlerle (Shapiro Wilk ve Kolmogorov Smirnov testi) kullanılarak incelendi. Sonuçlar ortalama ± SD, medyan, minimum – maximum, yüzde ve frekans olarak sunuldu. Normal dağılım gösteren iki grubun karşılaştırılmasında Bağımsız gruplar t testi, normal dağılım göstermeyen iki grubun karşılaştırmasında ise Mann-Whitney U testi kullanıldı. Normal dağılım göstermeyen ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında Kruskal Wallis testi yapıldı ve gereği halinde ikişerli karşılaştırmalarda Bonferroni düzeltmesi ile değerlendirildi. Korelasyon çözümlemelerinde sayısal değişkenler arasındaki ilişki Spearman korelasyon testi ile incelendi. p değeri 0,05'in altı anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmamız kemoterapi alan 132 kanser hastası ile yapıldı. Çalışmaya katılan olguların yaşları 23 ile 91 arasında değişmekte olup, ortalama 55.± 11,3 yaş olarak saptandı. Hastaların %45.5'i erkek, %54.5'i kadındır. Hastaların %75.8'i evli, %17.4'ü üniversite mezunu, %50.8'i bir işte çalışmamakta, %40.2'sinin geliri 2324 TL ya da daha az, %92'si çekirdek aile yapısı olduğu gözlendi. Hastaların %35'i meme kanseri, %15'i akciğer kanseri, %15'i kolon kanseri tanısı almış olup, %28'inin hastalık evresi 4, %27.3'ünün evre 3'tür. Hastaların %45'inin başka bir kronik hastalığı bulunmaktadır. Hastaların ortalama vücut kitle indeksleri (VKİ) 26.3 ± 5.8 kg/m2'dir. Hastaların %11'i sigara kullanmadığını, %90'ı alkol kullanmadığını ve %19'u hiç egzersiz yapmadığını belirtmiştir.EORTC QLQ-C30 Yaşam Kalitesi Ölçeği genel sağlık durumu alt ölçeği boyutunun puan ortalaması 53.4 ± 24.4 puandır. Fiziksel fonksiyon boyutunun puan ortalaması 68 ± 22 puandır. Uğraş fonksiyonu boyutunun puan ortalaması 79.8 ± 25 puandır. Duygusal fonksiyon boyutunun puan ortalaması 64.1 ± 27.2 puandır. Zihinsel fonksiyon boyutunun ortalaması puan 53.4 ± 24.4 puandır. Sosyal fonksiyon boyutunun puan ortalaması 70.6 ± 25.9 puandır. En yoğun yaşanan semptomlardan ağrı boyutu puanının ortalaması 37.7 ± 24.7, halsizlik boyutu puan ortalaması 45.1 ± 25.7, iştah kaybı boyutu puan ortalaması 32.8 ± 34.7 puandır. Hastaların %85,6'sının benlik saygısı yüksekken , %14,4'ünün benlik saygısı orta düzeyde bulunmuştur. Çalışmamızda benlik saygısı düzeyinin yaş arttıkça istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı gözlemlenmiştir (p=0,017). Hastaların cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, çalışma durumu, aylık gelir, yaşanılan yer, aile tipi ve aileden destek alma durumları ile Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği'nden aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. VKİ yüksek olanların benlik saygısı anlamlı olarak yüksek çıkmıştır (p=0.042). Genel sağlık durumu, fiziksel fonksiyon ve duygusal fonksiyon puanları ile Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki vardır. (sırasıyla rs=-0.191, p=0.028; rs=-0.217, p=0.012; rs=-0.21, p=0.016). Genel sağlık durumu, fiziksel fonsiyon ve duygusal fonksiyon puanı yüksek olanların benlik saygısı yüksek çıkmıştır. Dispne, uykusuzluk, ishal ve maddi zorluk şikayetlerini yoğun yaşayan hastaların benlik saygısı düşük bulunmuştur. (sırasıyla rs=0.229, p=0.008; rs=0.509, p
Özet (Çeviri)
Aim: Cancer is the second disease with the highest mortality in the world and in our country. With the advances in early diagnosis and treatment in this seriously life-threatening disease group, the life span of patients is prolonged. However, one of the most important parameters affecting treatment success and patient compliance in cancer patients is the patients' quality of life. In our study, we aimed to evaluate the quality of life of cancer patients undergoing chemotherapy treatment in Haydarpaşa Numune Training and Research Hospitaland determine relationships with self-esteem, coping strategies and sociodemographic characteristics. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study, was conducted with 132 volunteering cancer patients who met the inclusion criteria of the study between 12/03/2021-12/05/2021 at the Medical Oncology Polyclinic and Daytime Chemotherapy Unit of Haydarpaşa Numune Training and Research Hospital. A sociodemographic information form, 'EORTC QLQ-C30' Quality Of Life Scale, 'Rosenberg' Self-Esteem Scale, and the 'COPE' Inventory for ways of coping were administered to the patients, questioning various factors that may be associated with quality of life. All scales and scales used have Turkish validity and reliability studies. Statistical analysis was performed using SPSS Version 21 (IBM Corporation, Armonk, NY). The conformity of the variables to the normal distribution was examined using visual (histogram and Q-Q plot) and analytical methods (Shapiro Wilk and Kolmogorov Smirnov test). Results were presented as mean ± SD, median, minimum – maximum, percentage and frequency. Independent groups t-test was used to compare two normally distributed groups, and the Mann-Whitney U test was used to compare two non-normally-distributed groups. The Kruskal Wallis test was used to compare more than two groups that did not show normal distribution, and if necessary, it was evaluated with Bonferroni correction in pairwise comparisons. In correlation analysis, the relationship between numerical variables was examined using the Spearman correlation test. p values below 0.05 were considered significant. Results: The data of 132 cancer patients receiving chemotherapy were analysed. The ages of the subjects participating in the study ranged from 23 to 91 years, with a mean of 55.±11.3 years. 45.5% of the patients were male and 54.5% were female. It was observed that 75.8% of the patients were married, 17.4% were university graduates, 50.8% were unemployed, 40.2% had an income of 2324 TL or less, and 92% had a nuclear family structure. 35% of the patients were diagnosed with breast cancer, 15% with lung cancer, and 15% with colon cancer. 28% had stage 4 and 27.3% stage 3 cancer. 45% of the patients had additional chronic diseases. The mean body mass index (BMI) of the patients was 26.3 ± 5.8 kg/m2. 11% of the patients stated that they did not smoke, 90% did not consume alcohol, and 19% did not exercise. The mean of the EORTC QLQ-C30 Quality Of Life Scale Global Health Status/QOL dimension was 53.4 ± 24.4 points. The mean of the physical function dimension was 68 ± 22 points. The mean of the occupational function dimension was 79.8 ± 25 points. The mean of the emotional function dimension was 64.1 ± 27.2 points. The mean of the mental function dimension was 53.4 ± 24.4 points. The mean of the social function dimension was 70.6 ± 25.9 points. The average of the pain dimension, which was one of the most intense symptoms, was 37.7 ± 24.7 points, the average of the fatigue dimension was 45.1 ± 25.7, and the average of the loss of appetite dimension was 32.8 ± 34.7 points. 85.6% of the patients had high self-esteem and 14.4% had moderate self-esteem. In our study, it was observed that the level of self-esteem decreased statistically significantly as the age increased (p=0.017). No statistically significant correlation was found between the patients' gender, marital status, educational status, employment status, monthly income, place of residence, family type and family support, and the scores they got from the Rosenberg Self-Esteem Scale. Those with a high BMI had a significantly higher self-esteem levels (p=0.042). There was a statistically significant and negative correlation between global health status, physical function and emotional function scores and Rosenberg Self-Esteem Scale scores. (rs=-0.191, p=0.028, rs=-0.217, p=0.012, rs=-0.21, p=0.016, respectively). Those with high global health status, physical function and emotional function scores had higher self-esteem levels. The self-esteem levels of the patients who experienced intense dyspnea, insomnia, diarrhea and financial difficulties were found to be lower. (rs=0.229, p=0.008, rs=0.509, p
Benzer Tezler
- Jinekolojik kanser hastalarında öz yeterlilik, benlik saygısı ve kanserle baş etmenin hastalığa psikososyal uyuma etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of self-efficacy, self-esteem and coping with cancer on psychosocial adjustment to the disease in gynecological cancer patients
SEDA PURTUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiDoğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA USLU ŞAHAN
- Meme kanserli hastalarda kişilik tipinin öz benlik ve yaşam kalitesi üzerine olan etkisi ve ilgili faktörler
The effect of personality type on self-ego and quality of life in patients with breast cancer and related factors
AYTUĞ ÇAĞIRTEKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
OnkolojiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR TANRIVERDİ
- Baş ve boyun kanseri nedeni ile ameliyat olan hastalarda ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası beden imajı, benlik saygısı, depresyon durumları ile bakımda hemşirelerin karşılaştıkları güçlüklerin araştırılması
Investigation of bady image, self-esteem and depression before and after the surgery in patients operated on because of head and neck cancer and the difficulties nurses face in these patients care
HÜLYA BİLGİN
- Meme, tiroid, kolorektal ve over kanseri nedeni ile cerrahi uygulanmış kadın hastalarda depresyon, anksiyete ve benlik saygısının değerlendirilmesi
Assessment of depression, anxiety and self-esteem in female patients who underwent surgery due to breast, thyroid, colorectal and ovarian cancer
BELGİN KARAKAYA
- Meme kanseri hastalarında eşler arası uyum ve sosyal destek düzeyinin depresyon, anksiyete, benlik saygısı ve cinsellik üzerine etkilerinin incelenmesi
Investigate the effects of marital adjustment and perceived social support on depression, anxiety, self-esteem and sexuality in patients with breast cancer
KÜBRA DURAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriUludağ ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI SARANDÖL