Frankfurt Okulu'nun araçsal akıl ve pozitivizm eleştirisi
The critique of instrumental reason and positivism of Frankfurt School
- Tez No: 670410
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERDA KEMAL KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Toplumsal Düşünce Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu tezde, Frankfurt Okulu düşünürlerinin pozitivizm eleştirisinin kaynaklarını inceledim. Tezin ilk bölümünde, pozitivizmin sosyal bilimlerdeki tanımını sundum. İkinci bölümde, Frankfurt Okulu'nun pozitivizm tanımını geleneksel ve eleştirel kuram arasındaki farklılığa vurgu yaparak ortaya koymaya çalıştım. Ayrıca, Eleştirel teorinin genel özelliklerine değindim. Üçüncü bölümde, Marksist ekonomi politik eleştirisinin, Eleştirel Teori üzerindeki etkisini açıkladım. Dördüncü bölümde, ekonomi politik eleştirisinden araçsal aklın eleştirisine geçişle birlikte, Eleştirel Kuramın yeni paradigması olarak ortaya konulan Aydınlanma eleştirisini insan-doğa ilişkisi ve egemenlik kavramı üzerinden ele aldım. Bu bölümde, Eleştirel Kuramın pozitivizm eleştirisinin kaynaklarını araçsal akıl ve kapitalizm eleştirisi ile ilişkisi içinde temellendirmeye çalıştım. Beşinci bölümde, Frankfurt Okulu'nun içkin eleştiri yönteminin Hegel ve Marks'taki kökenlerini inceleyerek içkin eleştiri yönteminin dayandığı temelleri anlattım. Ayrıca, Eleştirel Teorinin içkin eleştiri yönteminin, işlevi bilgisel yapısı ve amaçları bakımından 'bilimsel' teorilerden ayrılan yönlerini açıkladım. Aynı bölümde, içkin eleştirinin aynı zamanda bir ideoloji eleştirisi olarak toplumda yaşayan bireyleri özgürleştirme ve aydınlatma konusundaki işlevini ve bu işlevi nasıl gerçekleştirebileceğini açıkladım. Son olarak, Frankfurt Okulu düşünürlerinin ve Eleştirel Teorinin sosyal bilimlere nasıl bir katkı sunabileceğini ve doğru bir sosyal teori modeli olabilme imkanının gerekçelerini ortaya koymaya çalıştım.
Özet (Çeviri)
In this thesis, I reviewed the sources of Frankfurt School thinkers' critique of positivism. In the first chapter, I presented the definition of positivism in social sciences. In the second chapter, I tried to state Frankfurt School's definition of positivism by highlighting the difference between Traditional and Critical Theory. I also dwelled upon the general characteristics of Critical Theory. In the third chapter, I tried to explain the influence of Marxist critique of political economy on Critical Theory. In the fourth chapter, parallel to the transition from the critique of political economy to the critique of instrumental rationality, I presented the critique of Enlightenment, which is posed as the new paradigm and fundamental issue by Critical Theory, in the context human-nature relationship and the concept of domination. In this chapter, I tried to found the sources of Critical Theory's critique of positivism in relation with instrumental rationality and critique of capitalism. In the fifth chapter, I examined the roots of Frankfurt School's method of immanent critique in Hegel and Marx and explained the fundaments of the method of immanent critique. I also put forward the aspects of Critical Theory which differ from 'scientific' theories in terms of the method of immanent critique, its function, epistemological structure and objects. In the same chapter, also as a critique of ideology, I explained the function of immanent critique in the emancipation of the individuals living in the society and how this function can be fulfilled. Finally I suggested how Frankfurt School thinkers and Critical Theory can contribute to social sciences and the reasons for its possibility to serve as a good social theory.
Benzer Tezler
- Frankfurt Okulu'nun araçsal akıl eleştirisi
The critique of instrumental reason of Frankfurt School
ÖZKAN GÜVEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
FelsefeMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMURAN GÖKDAĞ
- Frankfurt Okulunun pozitivizm eleştirisi: Max Horkheimer ve Theodor W. Adorno bağlamında
The criticise of positivism in the Frankfurt School: In the context of Max Horkheimer and Theodor W. Adorno
BAHATTİN OLCAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
FelsefeMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DURUSOY