The translation processes of directive speech actswithin the scope of politeness theory in the examples of Arthur Miller's Death of a Salesman and All My Sons
Arthur Miller'ın Satıcının Ölümü ve Bütün Oğullarım adlı tiyatro oyunlarındaki talimatlandırma edim sözlerinin nezaket teorisi çerçevesinde çevrilme süreçleri
- Tez No: 673608
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KORKUT ULUÇ İŞİSAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Kişiler sosyal yüzlerini korumak ve sağlıklı iletişim kurabilmek için nezaket stratejilerine başvurmaktadır. Edimsözler ise, potansiyel eylem barındıran ifadelerdir ve hitap edenin hitap edilene hitap etme biçimi, konuşmacılar arasındaki işbirliği ilkesinin gereği olarak, önemlidir. Bu çalışmanın amacı, talimatlandırma söz edimlerinin çeviri süreçlerini Brown ve Levinson (1978) tarafından ortaya konan, olumlu, olumsuz, doğrudan veya dolaylı nezaket stratejileri kapsamında incelemektir. Bu amaçla, Arthur Miller'ın ünlü 'Satıcının Ölümü' ve 'Bütün Oğullarım/Hepsi Oğlumdu' adlı oyunları ve bu oyunların üç farklı çevirileri kullanılmıştır. Çalışmada, araştırma yöntemi olarak, söylem alanı, söylem tarzı ve söylem doğasını ihtiva eden kesit analizi kullanılmıştır. Uygulanan kesit analizi verileri ışığında, Juliane House'un dil kullanımının sosyal boyutunu öne çıkaran işlevsel-edimbilim yönteminden hareketle kaynak metinler ve çeviri metinler arasındaki sözdizimsel, sözcüksel ve metinsel çeviri uyumsuzlukları ortaya konmuştur. Bu çeviri uyumsuzluklarının dilin sosyal boyutunda sapmalara yol açtığı belirlenmiştir. Ayrıca, bu sapmalardan bazılarının kaynak nezaket stratejilerini değiştirecek ölçüde güçlü olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada, özellikle olumsuz yüz korunumunu sağlayan olumsuz nezaket stratejilerinin İngilizce'den Türkçe'ye çevrilirken doğrudan nezaket stratejisiyle daha resmi olmayan şekillerde gerçekleştiği görülmüştür. Bu sapmalar sonucunda, yüz korunumunun zarar gördüğü, edimsözlerin maliyetinin arttığı, daha tehdit edici ve zorlayıcı ifade biçimlerini kullanma eğilimi güçlü bir şekilde sergilenmiştir. Ayrıca, kaynak metinlerin hedef metinlere göre daha fazla telafi edici unsuru barındırdığı ve bunun da kaynak metinlerdeki nezaket estetiği kaygısının hedef metinlerde mesaj-odaklılığa bürünerek daha yalın ifadeler doğurduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, edimsözlerin yaptırım gücünü koruyarak nezaket stratejilerinin yeniden bağlamlandırılması hususunda kesitlerarası eşdeğerlik kavramının önemine vurgu yapmıştır.
Özet (Çeviri)
People apply politeness strategies to preserve their social faces and form healthy communication. Speech acts are utterances that potentially house actions, and the way addressers address to the addressees stands to be significant as a requirement of cooperative principle among speakers. This study aims to analyze the translational processes of directive speech acts according to the politeness strategies such as positive, negative, bald on record and off record, generated by Brown and Levinson (1978). For this purpose, Arthur Miller's famous plays Death of a Salesman and All My Sons and their three different translations were used. In the study, register analysis, which comprises field, mode and tenor, was employed as the research method. In the light of register analysis outcomes, syntactic, lexical and textual instances of translational mismatches were revealed by taking account of Juliane House's functional-pragmatic methodology prioritizing the social dimension of language use. It was observed that these instances of translational mismatches led to deviations in the social dimension of language. Also, it was seen that some of these deviations were significant enough to change the source politeness strategies. Particularly, the negative politeness strategies functioning to save negative face were seen to have informally converted into the bald on record strategy during translation from English to Turkish. As a result of these deviations, the tendency was potently witnessed as such to use more threatening and imposing types of utterances through which the facepreserving is harmed and the cost of speech acts is increased. Furthermore, it was concluded that the source texts housed more redressive elements than target texts, which resulted in the replacements of politeness aesthetics of the source with the plain message-centeredness in the target texts. This study emphasized the importance of inter-register equivalence regarding the recontextualization of politeness strategies by maintaining illocutionary force of speech acts.
Benzer Tezler
- Tasarım yönetiminde haberleşme ve bunun son ürün kalitesine etkisi
Başlık çevirisi yok
BANU BİLGÜTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR ESİN ALTAŞ
- Çeviri stratejileri açısından Türkçe ve Fransızca yakınma söz edimi
Turkish and French complaint as a speech act in terms of translation strategies
İLGİN GÜLİZ ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mütercim-TercümanlıkKırıkkale ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF POLAT
- Shifts in the translation of speech scripts: Case study on historical speeches
Konuşma metinlerinin çevirisindeki kaymalar: Tarihi konuşmalarda vaka çalışması
BERKAN SEYHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYMİL DOĞAN
- Polonya dilinde önleçler
Prepositions in Polish language
SAADET BÜYÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDA KÖYCÜ
- Sayısal işaret işlemci ile V32 modem
V32 modem with digital signal processor
ÖMER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiDOÇ. DR. MEHMET BÜLENT ÖRENCİK