Çeviri stratejileri açısından Türkçe ve Fransızca yakınma söz edimi
Turkish and French complaint as a speech act in terms of translation strategies
- Tez No: 764182
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Edimbilim, söz edimleri, yakınma, çeviribilim, Astérix, Asteriks, Pragmatics, speech acts, complaint, translation studies, Astérix, Asterix
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu çalışmada, profesyonel çevirmenlerin çevirilerinde başvurdukları stratejilerin belirlenmesi ve belirlenen stratejilerin çeviri sürecini yeterince açıklayıcı olup olmadıklarının incelenmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle çeviri stratejileri, yakınma söz edimi ve daha önce gerçekleştirilen çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Araştırma sorularını yanıtlamak için Fransız yazarlar René Goscinny ve Albert Uderzo'nun ilk olarak 1961 yılında yayımladıkları, dünya çapında bilinen ve Türkçeye de çevirileri yapılan Astérix dizisinden derlenen 130 Fransızca yakınma sözcesi ve 205 Türkçe çevirisi bir veri tabanında karşılıklı olarak incelenmiştir. Yapılan incelemede, Fransızcada yakınma söz ediminin a) karşıtlama b) sorgulama c) isyan d) suçlama e) söylenme f) hayıflanma ve g) kalıplaşmış yapılar olmak üzere 7 biçimde gerçekleştirildiği saptanmıştır. Çalışmanın devamında Vinay ve Darbelnet'nin çeviri yöntemlerine dayanarak bütüncedeki yakınma sözcelerinin sırasıyla en çok uyarlama, bire bir çeviri, değiştirim ve dönüştürüm yöntemleriyle çevrildiği belirlenmiştir. Ancak bu çeviri yöntemlerin çeviri sürecini açıklamada yeterli olmadıkları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak çevirmenlerin bağlam odaklı bir çeviri anlayışını benimsedikleri ve belirtikleştirme ve sezdirim gibi edimbilimsel kavramlara sıklıkla başvurduğu ve bu kavramların çeviri ve çeviribilim bünyesinde bir çeviri stratejisi kapsamında yer alması gerektiği düşünülmektedir. Daha sonra yapılacak çalışmalar için de farklı söz edimlerinin gerçekleşme biçimlerinin belirlenmesi, çeviri ve çeviribilimle ilişkilendirilmesi çevirmen eğitiminde eğitmenlerin belirli bir çeviri yöntemi belirlemeleri, bu doğrultuda öğrenci üretimlerini değerlendirebilmeleri ve öğrencilerin kendi çevirilerini gerekçelendirebilmeleri için önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the translation strategies used by professional translators in their translations and to examine whether the determined strategies are sufficient to explain the translation process. In this direction, first of all, information about translation strategies, complaint and previous studies are given. Then, 130 French complaint utterances and 205 Turkish translations from the worldwide known series Asterix, first published in 1961 by French writers René Goscinny and Albert Uderzo, were examined in a database. In the examination, it was determined that the speech act of complaining in French is performed in 7 ways: a) antiphrasis b) questioning c) revolting d) blaming e) grumbling f) bewailing and g) idioms and fixed expressions. Then, based on the translation methods of Vinay and Darbelnet, it was determined that the complaint utterances in the corpus were mostly translation by adaptation, literal translation, transposition and modulation. However, it has been observed that these translation methods are not sufficient to explain the translation process. As a result, it is thought that translators adopt a context-oriented understanding of translation and frequently refer to pragmatic concepts such as explicitation and implication, and these concepts should be included as a translation strategy within translation and translation studies. For future studies, it is recommended to determine the realization forms of different speech acts, to associate them with translation and translation studies, so that trainers can determine a specific translation method in translator education, evaluate student productions in this direction, and students can justify their own translations.
Benzer Tezler
- La traduction et la réception d'Orhan Pamuk en français et en anglais
Orhan Pamuk'un Fransızca ve İngilizce çevirileri ve alımlanması
GÜLDEN KİRAZLI
Yüksek Lisans
Fransızca
2012
Karşılaştırmalı EdebiyatUniversité de Paul-Valéry Montpellier IIIKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PHILIPPE MARTY
- 'İstanbul-Hatıralar ve Şehir' adlı eserdeki kültürel unsurların genel çeviri stratejileri açısından çözümlenmesi
Analysis of culture-specific items in the work titled 'İstanbul - Memories and the City' in terms of general translation strategies
ECE OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkKırıkkale ÜniversitesiFransızca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF POLAT
- Honoré de Balzac'ın 'Le Père Goriot' (Goriot Baba) Adlı Eseri İle Türkçeye çevirilerinin erek odaklı çeviri kuramı ve çeviri stratejileri açısından incelenmesi
An analysis of Honoré de Balzac's 'Le Père Goriot'(Father Goriot) and its translations in terms of target-oriented translation theory and translation strategies
SERHAT PAZARLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİHAN YALÇIN
- Orhan Pamuk'un 'Benim Adım Kırmızı' romanının çevirilerinde kültürel eşdeğerlilik meselesi
Problematic of cultural equivalency in the translations of Orhan Pamuk's novel 'My Name is Red'
OSMAN RÜÇHAN ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mütercim-TercümanlıkKırıkkale ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURAN İÇEL
- Sosyal medya araçlarında kullanılan makine çevirilerinin genel çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi
Analysis of machine translations used in social media tools in the context of general translation strategies
GÖKHAN CANBULAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkKırıkkale ÜniversitesiFransızca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA TOK