Ahşap yapı malzemesinin korunmasında çevreci yaklaşım: Bitkisel yağların kullanılabilirliği
Environmentalist approach to preservation of timber structure material: Usability of vegetable oils
- Tez No: 679866
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZİRE PAPATYA SEÇKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Fiziği ve Malzemesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Yüz yıllardır insanoğlu ahşabı yapılarında, ev içlerinde ve hatta su oluklarında bile kullanmıştır. Yapılarda sıkça kullanılan bir malzeme olmasına rağmen ahşap biyolojik, kimyasal, mekanik, termal, açık hava şartları gibi birçok yıpratıcı unsurun hedefi olmaktadır. Ahşabı bu unsurlardan korumak zor ve maliyetli olabilmektedir. Geçmişte ahşabı korumak amacıyla bazı bitkisel yağlar kullanılmış olsa da sanayinin ve teknolojinin gelişmesiyle kimyasal kullanımına geçilmiştir. Korumada kullanılan arsenik gibi ağır kimyasalların çevreye ve dolaylı olarak insanlara oldukça zarar verdiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla doğaya zarar vermeyen ve ekolojik yaklaşımı destekleyen bitkisel yağlar, ahşap korumada tekrar önem kazanmış ve küresel ısınmaya karşı destek olarak görülmüştür. Bu tezde ilk olarak ahşaba hasar veren etkenlerden bahsedilmiş ardından geçmişten günümüze kullanılmış kimyasalların ne gibi çevresel zararlarının olduğuna değinilmiştir. Ardından antik çağlardan günümüze kadar uygulanmış bitkisel yağlar ele alınmış, etkinlikleri, kullanım alanları ve diğer farklı bileşimlerle karışımları irdelenmiştir. Bilinen bitkisel yağların yanı sıra çok dikkat çekmeyen ama koruma potansiyeli olan çok sayıdaki bitkisel yağların işlevinin incelendiği bu tez çalışmasının ahşap korumada yağların performansını arttırmak için yapılacak laboratuvar çalışmalarına katkısı olması beklenmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda uygulanan zeytinyağı kaplamasında ahşabı UV ve bazı zararlı mantarlardan koruyan biyofilm kaplamasına rastlanmıştır. Nar çekirdeği yağı, sedir yağı ve tung yağında ise günümüzde tarihi yapıların korumasında kullanılan bezir yağından daha etkin bulunmuştur. Nar çekirdeği yağı atık nar kabuklarından ve posasından yapılmakla beraber düşük maliyet ve geri dönüşüm imkânı vermektedir. Bu da gelecek araştırmalar için umut vadetmiştir.
Özet (Çeviri)
Yüz yıllardır insanoğlu ahşabı yapılarında, ev içlerinde ve hatta su oluklarında bile kullanmıştır. Yapılarda sıkça kullanılan bir malzeme olmasına rağmen ahşap biyolojik, kimyasal, mekanik, termal, açık hava şartları gibi birçok yıpratıcı unsurun hedefi olmaktadır. Ahşabı bu unsurlardan korumak zor ve maliyetli olabilmektedir. Geçmişte ahşabı korumak amacıyla bazı bitkisel yağlar kullanılmış olsa da sanayinin ve teknolojinin gelişmesiyle kimyasal kullanımına geçilmiştir. Korumada kullanılan arsenik gibi ağır kimyasalların çevreye ve dolaylı olarak insanlara oldukça zarar verdiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla doğaya zarar vermeyen ve ekolojik yaklaşımı destekleyen bitkisel yağlar, ahşap korumada tekrar önem kazanmış ve küresel ısınmaya karşı destek olarak görülmüştür. Bu tezde ilk olarak ahşaba hasar veren etkenlerden bahsedilmiş ardından geçmişten günümüze kullanılmış kimyasalların ne gibi çevresel zararlarının olduğuna değinilmiştir. Ardından antik çağlardan günümüze kadar uygulanmış bitkisel yağlar ele alınmış, etkinlikleri, kullanım alanları ve diğer farklı bileşimlerle karışımları irdelenmiştir. Bilinen bitkisel yağların yanı sıra çok dikkat çekmeyen ama koruma potansiyeli olan çok sayıdaki bitkisel yağların işlevinin incelendiği bu tez çalışmasının ahşap korumada yağların performansını arttırmak için yapılacak laboratuvar çalışmalarına katkısı olması beklenmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda uygulanan zeytinyağı kaplamasında ahşabı UV ve bazı zararlı mantarlardan koruyan biyofilm kaplamasına rastlanmıştır. Nar çekirdeği yağı, sedir yağı ve tung yağında ise günümüzde tarihi yapıların korumasında kullanılan bezir yağından daha etkin bulunmuştur. Nar çekirdeği yağı atık nar kabuklarından ve posasından yapılmakla beraber düşük maliyet ve geri dönüşüm imkânı vermektedir. Bu da gelecek araştırmalar için umut vadetmiştir.
Benzer Tezler
- Burdur Yüreğil Köyü kültür varlıkları ve koruma sorunlarının irdelenmesi
Cultural heritage and conservation problems of Burdur Yüreğil village
SELİN AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
- Tarihi yapıların korunmasında ve koruma amaçlı imar planlarının hazırlanmasında bir belirleyici olarak trafik kaynaklı titreşimlerin ölçülmesi ve modellenmesi
Measuring and modelling traffic induced vibrations as a decisive tool in planning and conservation of historic areas
İREM AYHAN SELÇUK
Doktora
Türkçe
2013
UlaşımDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL MERT ÇUBUKÇU
- Kırsal yerleşmelerde kerpiç konut mimarisi ve koruma sorunlarının değerlendirilmesi: Ördekdede köyü-Kahramanmaraş
Evaluation of adobe housing architecture and conservation problems in rural settlements: The case of Ördekdede village in Kahramanmaraş
HAZAL GELİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkAdana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA YÜCEER
- Tarihi ahşap yapı taşıyıcı sistemlerinin incelenmesi ve Boğaziçi örneği: Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı
The analysis of historical timber buildings load bearing systems and a given example Amcazade Huseyin Paşa Mansion in Bosphorus
SELÇUK UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiYapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLTEN GÜLAY
- Investigation of fire spread in industrial wooden buildings with numerical simulation
Endüstriyel ahşap binalarda yangın yayılımının sayısal benzetimle incelenmesi
CEYDA BECENİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİ SERTESER