Aydın ili efeler ilçesi kırsal mahallelerde yaşayan yaşlılarda kırılganlık düzeyi, risk faktörleri ve kırılganlığın sağlık hizmeti kullanımı üzerindeki etkisi
Frailty prevalence and risk factors and effect of frailty on healthcare utilization in elderly people living rural area of efeler district of aydin province
- Tez No: 680487
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR OKYAY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı Aydın ili Efeler ilçesi kırsal mahallelerde yaşayan 65 yaş üstü bireylerde kırılganlık düzeylerinin kırılgan (frail) ve kırılganlık öncesi dönemde (prefrail) olarak belirlemek, kırılganlık ile ilgili risk faktörlerini belirlemek ve kırılganlığın sağlık hizmeti kullanımı üzerindeki etkisini belirlemektir. Yöntem: Çalışma kesitsel tipte olup, Aydın ili Efeler ilçesine bağlı beş kırsal mahallede (Yılmazköy, Eğrikavak, Baltaköy,Tepeköy, Kuloğulları) 65 yaş üstü bireylerle gerçekleştirilmiştir. Veriler yapılandırılmış anket formu ile yüzyüze görüşme tekniğiyle toplanmış olup, kırılganlık değerlendirilmesinde FRAİL ölçeği kullanılmıştır.Veri toplama işlemi 1 Haziran-31 Ağustos ve 15 Aralık-30 Aralık 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni 3138 kişi olup, örnek büyüklüğü %95 güven aralığında beklenen prevalans %35, kabul edilebilir hata sınırı %5, desen etkisi:1,3 alınarak 410 kişi olarak belirlenmiş, %10 yedek eklenerek 451 kişi olarak belirlenmiştir. Aydın kırsalı önce kuzey-güney, sonra da dağ-ova olarak kümelere ayrılmış her bir kümede çalışma yapılacak mahalleler çok aşamalı küme örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Örnek büyüklüğü olan 451 her bir kümede ağırlıklandırılarak, her kümede çalışma yapılacak kişi sayısı belirlenmiştir. Her kümede yer alan mahalleler alfabetik olarak sıralanmış ve random sayı hesaplama programı kullanılarak belirlenmiştir. Belirlenen mahallelerdeki tüm 65 yaş üstü nüfusa ulaşılmaya çalışılmıştır. Verilerin değerlendirmesinde Statistical Package for Social Science (SPSS) 21.0 programı kullanılmıştır. Normal dağılıma uygunluk Kolmogorov-Smirnov testi ile değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler normal dağılıma uyan verilerde ortalama ve standart sapma; normal dağılıma uymayan verilerde ortanca ve minimum-maksimum değerleri ile verilmiştir. Kategorik verilerin değerlendirilmesinde ki-kare testi, normal dağılmayan verilerin ve ordinal verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, ordinal verilerin birbirleriyle karşılaştırılmasında Jonkheere-Terpsta testi kullanılmıştır. Post-hoc değerlendirmeler Bonferroni düzeltmesi yaparak değerlendirilmiştir. Odds Ratio (OR) Binary Lojistik ve Multinominal Lojistik Regreyon analizleri kullanılarak hesaplanmıştır. Tip 1 hata 0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışma 413 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Bunların 248'i (%60) kadın, 165'i (%40) erkektir. Katılımcıların ortanca yaşı 70,0 (min: 65,0-maks:91,0) olup kadınlar ve erkekler arasında fark yoktur (p>0,05). Katılımcılardan 143 kişi (%33,9) kırılgan, 140 kişi (%33,9) kırılganlık öncesi dönemdedir. 75 yaş ve üzeri olanlar, kadınlar, obezler, eşi ölmüş ya da boşanmış olanlar, ilkokula gitmemiş olanlar, yalnız yaşayanlar ve algılanan gelir durumu kötü olanlar , multimorbiditesi olanlar, polifarmasi olanlar, reçeteli ilaçlarını içmeyi unutanlar, son bir yıl içerisinde influenza ve son beş yıl içerisinde pnömokok aşısı yaptıranlar, düşme öyküsü ve idrar kaçırma öyküsü olanlar, algılanan beden, ruh, göz, işitme, diş sağlığı kötü olanlar malnütrisyon ve malnütrisyon riski altında olanlar, hafif/orta/şiddetli depresyonu olanlar, ADL ve IADL'de en az bir engelliliği olanlar daha kırılgandır (p
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to determine the frailty levels of individuals over 65 years of age living in the rural area of Efeler district of Aydın province as frail and prefrail, to determine the risk factors related to frailty, and to determine the effect of frailty on healthcare utilization. Methods: The cross-sectional study was carried out with individuals over 65 years of age in five rural neighbourhoods (Yılmazköy, Eğrikavak, Baltaköy, Tepeköy, Kuloğulları) of Efeler district of Aydın province. The data were collected by face-to-face interview technique using a structured questionnaire, and the FRAIL scale was used to evaluate the frailty. Data collection took place between 1 June-31 August and 15 December-30 December 2020. The population of the study is 3138 people, the sample size was determined as 410 people by taking the expected prevalence of %35, the acceptable error limit of %5, the design effect: 1.3 at the 95% confidence interval, and it was determined as 451 people by adding 10% reserve. The districts to be studied in each cluster, the Aydın rural divided into clusters first as north-south and then as mountain-plain, were determined using the multi-stage cluster sampling method. The sample size of 451 was weighted in each cluster and the number of people to be studied in each cluster was determined. The rural neihgbourhoods in each cluster are listed alphabetically and determined using a random number calculation program. It has been tried to reach all population over 65 years of age. The program Statistical Package for Social Science (SPSS) 19.0 is used for evaluating the data. Kolmogorov Smirnov test was used as a goodness of fit test for normal distribution of data. The data that were normally distributed were shown with mean values and standard deviations, and the data that were not normally distributed were shown with minimum-maximum values. Chi-square test was used to evaluate categorical data, Mann Whitney-U test for evaluation of non-normally distributed data and ordinal data, Kruskal Wallis test, and Jonkheere-Terpsta test for comparing ordinal data with each other. Post-hoc evaluations were evaluated by making a Bonferroni correction. Odds Ratio (OR) has been calculated using Binary Logistics and Multinominal Logistic Regression analyzes. Type 1 error was taken as 0.05. Results: The study was carried out with 413 people. 248 (%60) of them are women and 165 (%40) of them are men. The median age of the participants is 70.0 (min: 65.0-max: 91.0) and there is no difference between men and women (p> 0.05). Of the participants, 143 (%33.9) are frail, and 140 (%33.9) are prefrail. People aged 75 and over, women, obese, widowed or divorced, not attending primary school, living alone and with poor perceived income, people with multimorbidity, polypharmacy, those who forget to take their prescription medicines, influenza in the last year and pneumococcal vaccine in the last five years, those who had a history of falling and urinary incontinence, those with perceived body, soul, eye, hearing, bad health, those at risk of malnutrition and malnutrition, those with mild / moderate / severe depression, at least one disability in ADL and IADL the ones are more frail (p
Benzer Tezler
- Aydın ili Efeler İlçesi aile sağlığı merkezlerinde izlenen çocukların ilk bir yaşta anne sütü alma durumları ve anne tutum ve davranışlarının emzirme süresine etkisi
Breast feeding conditions of children observed in Aydin City Efeler District family health centers in the first age and the effect of maternal attitudes and behaviors on breastfeeding duration
BETÜL YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAY BAŞAK
- Aydın ili efeler ilçesi aile sağlığı merkezlerine başvuran 65 yaş üstü kişilerde demans riski ve ilişkili faktörler
Dementia risk and related factors among 65 years and older that admitted to family health centers in efeler region of Aydin
BETÜL YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZEL DİŞCİGİL
- Aydın ili Efeler İlçesi'nde aile sağlığı merkezlerine başvuran kişilerde sigara içme sıklığı ve ilişkili etkenler
Cigarette smoking prevalence and related factors among patients in primary care centers in Aydin, Efeler
BURCU ADAY AVCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAY BAŞAK
- Doğal ve kültürel peyzajlarda görsel kalite analizi: Aydın ili örneği
Visual quality assessment of natural and cultural landscapes: The case of Aydin province
BETÜL ARABACI HAYALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÖHRE POLAT
- Aydın ili Efeler ilçesi yetişkin toplumda ilk yardım bilgi düzeyi ve farkındalığı
Aydın province Efeler district first aid level of knowledge and awareness in adult society
BAHAR KARADENİZ COŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAY BAŞAK