Gönüllü kamuyu aydınlatma düzeyini etkileyen faktörler: Borsa İstanbul işletmeleri üzerine bir araştırma
Factors affecting the level of voluntary public disclosure: A research on Borsa Istanbul companies
- Tez No: 683618
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP TÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Kamuyu aydınlatma, sermaye piyasasının açık ve şeffaf bir biçimde işlemesini sağlamak ve tüm tarafların bilgilendirilmesini temin etmek için, yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek olayların, gelişmelerin ve özel durumların kamuoyuna açıklanması olarak ifade edilmektedir. İşletmeler tarafından kamuoyuna açıklama yapılması, müşterileri, yatırımcıları ve genel anlamda tüm paydaşları ilgili bilgilerden haberdar etme eylemidir. İşletmeler tarafından ilgili bilgilerin tam olarak açıklanması, özellikle yatırımcıların bilinçli kararlar almasını sağlar ve güvensizlik ve spekülasyon hissini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Açıklama, şirket hakkında olumsuz veya olumlu haberleri ve finansal bilgileri ortaya çıkartmaktadır. Açıklamalar, zorunlu ve gönüllü açıklama olarak iki perspektiften incelenmektedir. Zorunlu açıklamalar kanuni zorunluluk sebebiyle açıklanması gereken bilgiler iken, gönüllü açıklamalar işletmelerin kendi istekleri ile kamuoyunu bilgilendirmeleridir. Özellikle son dönemlerde piyasa yapısındaki değişiklikler, rekabet ve dünyadaki finansal hareketliliğin hızının artması, bilgi kullanıcılarının, işletmelerin açıklamış oldukları zorunlu bilgiler dışında farklı bilgilere de ihtiyaç duymasına neden olmuştur. Bu bağlamda, işletmeler zorunlu açıklamalar yanında, kendi iradeleri ile gönüllü açıklamalarda da bulunmaktadırlar. Ancak bazı işletme özellikleri gönüllü açıklamaların düzeyine etki etmektedir. Bu çalışmada, bu etkilerin neler olduğunu değerlendirmek amacıyla; gönüllü kamuyu aydınlatma düzeyini etkileyen faktörler araştırılmış ve değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmanın veri seti, 2012-2019 yılları arasında Borsa İstanbul (BIST) endeksinde kesintisiz işlem gören 4 farklı sektöre ait 156 şirketin yıllık faaliyet raporlarından oluşmaktadır. Araştırma modelindeki bağımsız değişkenler; işletme büyüklüğü, firma yaşı, kaldıraç, satış karlılığı, aktif karlılık, öz sermaye karlılığı, likidite, denetim kalitesi, borsada geçirilen süre, sahiplik yoğunluğu, yabancı sahipliği, yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulu bağımsızlığı, CEO ikiliği ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgisi; bağımlı değişkenler ise stratejik bilgi, finansal bilgi, finansal olmayan bilgi, yönetim kurulu bilgisi ve toplam gönüllü açıklama bilgisidir. Veri analizinde panel veri teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre ilk önemli bulgu, stratejik bilgi değişkeni üzerinde kaldıraç, satış karlılığı ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgi düzeyi değişkenlerinin pozitif, yabancı sahipliği ve CEO ikiliği değişkenlerinin negatif etkisinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci bulgusu olarak, finansal olmayan bilgi değişkeni üzerinde kaldıraç, likidite, borsada geçirilen süre, yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulu bağımsızlığı ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgi düzeyi arasında pozitif bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın üçüncü bulgusu olarak ise, finansal bilgi değişkeni üzerinde kaldıraç, satış karlılığı, likidite, borsada geçirilen süre, yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulu bağımsızlığı ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgi düzeyi değişkenlerinin pozitif, CEO ikiliği değişkeninin ise negatif etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın dördüncü bulgusunda, yönetim kurulu bilgisi üzerinde kaldıraç, satış karlılığı, yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulu bağımsızlığı ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgi düzeyi değişkenlerinin pozitif, borsada geçirilen süre ve CEO ikiliği değişkenlerinin ise negatif etkisinin olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın son bulgusunda ise, toplam gönüllü açıklama düzeyi değişkeni üzerinde firma büyüklüğü, kaldıraç, satış karlılığı, denetim kalitesi, borsada geçirilen süre, yönetim kurulu büyüklüğü, yönetim kurulu bağımsızlığı ve yönetim kurulu üyelerinin finans ve muhasebe bilgi düzeyi değişkenlerinin pozitif, CEO ikiliği değişkeninin ise negatif etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Public disclosure is defined as the disclosure to the public of events, developments and special circumstances that may affect the investors' decisions, in order to ensure that the capital market operates in a clear and transparent manner and to ensure that all parties are informed. Making a public disclosure by businesses is the act of informing customers, investors and all stakeholders in general about the relevant information. Full disclosure of relevant information by businesses especially enables investors to make informed decisions and helps reduce the feeling of mistrust and speculation. Disclosure reveals negative or positive news and financial information about the company. Disclosures are examined from two perspectives, mandatory and voluntary disclosure. Changes, competition and the increase in the speed of financial mobility in the world have caused information users to need different information other than the mandatory information that businesses have declared. In this context, businesses also make voluntary statements of their own will, in addition to mandatory statements. In this context, besides mandatory disclosures, businesses also make voluntary disclosures of their own free will. However, some business characteristics affect the level of voluntary disclosures. In this study, in order to evaluate what these effects are; the factors affecting the level of voluntary public disclosure were investigated and the relationships between the variables were examined. The data set of the study consists of annual reports, financial statements and material disclosures of 156 companies from 4 different sectors, which are continuously traded in the Istanbul Stock Exchange (BIST) index between 2012 and 2019. Independent variables in the research model; firm size, firm age, leverage, return on sales, return on assets, return on equity, liquidity, audit quality, listing status, ownership concentration, foreign ownership, board size, board independence, CEO duality and financial and accounting knowledge of board members; The dependent variables are strategic information, financial information, non-financial information, board information and total voluntary disclosure information. Panel data techniques were used to analyse data. According to the results of the study, the first important finding was that leverage, sales profitability and the finance and accounting knowledge level of the members of the board of directors had a positive effect on the strategic information variable, while the foreign ownership and CEO duality variables had a negative effect. It has been determined that there is a positive relationship between liquidity, time spent in the stock market, the size of the board of directors, the independence of the board of directors and the level of finance and accounting knowledge of the board members. As the third finding of the study, it was concluded that the variables of leverage, sales profitability, liquidity, time spent in the stock market, the size of the board of directors, the independence of the board of directors and the finance and accounting knowledge level of the members of the board of directors have a positive effect on the financial information variable, while the CEO duality variable has a negative effect. In the fourth finding of the study, it was determined that the variables of leverage, sales profitability, board size, board independence, and the finance and accounting knowledge level of the members of the board of directors had a positive effect on the knowledge of the board, while the variables of time spent in the stock market and CEO duality had a negative effect. In the last finding of the study, the variables of firm size, leverage, sales profitability, audit quality, time spent in the stock market, board size, board independence and finance and accounting knowledge level of board members on the total voluntary disclosure level variable are positive while CEO duality has a negative effect.
Benzer Tezler
- Türkiye'de gönüllü kamuyu aydınlatma: İMKB'de yer alan işletmeler üzerinde bir araştırma
Voluntary disclosure: A research on firms which effecting transactions in Istanbul Stock Exchange
ŞERİFE ÖNDER
- Gönüllü kamuyu aydınlatma ile bilgi asimetrisi ilişkisi: Borsa İstanbul'da bir uygulama
The relationship between voluntary disclosure and information asymmetry: An application in Borsa Istanbul
FEVZİYE KALIPÇI ÇAĞIRAN
- Oyun teorisi ve kamuyu aydınlatmada bir denge modeli
Game theory and an equilibrium model in public disclosure
HAKAN KARABACAK
- Kurumsal yönetim ilkelerinin bileşeni olarak kamuyu aydınlatma ve şeffaflık: Türk sermaye piyasaları
Public disclosure and transparency as a component of corporate governance: Turkish capital markets
SELEN DERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
İşletmeAnkara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERCAN BAYAZITLI
Y.DOÇ.DR. ORHAN ÇELİK
Y.DOÇ.DR. YİĞİT ÖZBEK