Geri Dön

Kent içi üniversite kampüslerinde mekansal potansiyellerin ve sorunların değerlendirilmesi

Evaluation of spatial potentials and problems in urban university campuses

PDF İndir

  1. Tez No: 688677
  2. Yazar: ESRA GÖKBEL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 147

Özet

Üniversitelerin dönüştürücü ve topluma yol gösterici özellikleri düşünüldüğünde, kentin ulaşılabilir bir aksı üzerinde yer alan üniversite kampüslerinin de bu amaca hizmet ederek bünyelerinde kentlere dokunan bir takım yaratıcı faaliyetleri barındırmaları beklenir. Kentsel kamusal mekanlar olarak ele alınabilecek kent üniversitelerinin bünyesindeki sosyal ve kültürel mekanların kamunun kullanımına açık ve aktif olması hem üniversite hem de kent için zenginleştirici bir unsur olabilir. İyi planlanmış bir kampüs, ulaşılabilirlik avantajını kullanarak çevresi ile doğru ilişkiler kurup kentin bir parçası haline gelebilir. İstanbul gibi kent dokusunun sıkışık ve yoğun olduğu kentlerde tek bir yapının sığabileceği bir parselde eğitim veren sosyal, kültürel, sportif faaliyetleri için ayrılmış alanları yetersiz üniversiteler bulunmaktadır. Başka amaçla inşa edilen yapılardan üniversiteye dönüştürülen kent üniversiteleri oldukça fazladır. Ofis, otel, AVM vb. amaçlarla inşa edilip daha sonra ciddi planlama evrelerinden geçmeden mekânsal kaliteden yoksun üniversite yapılarına çevrilen örnekler olduğu gibi; tarihi yapılar veya başka bir amaç için inşa edilen fakat iyi bir planlama ile kampüs fonksiyonunu yerine getiren nitelikli üniversite yapıları da mevcuttur. Merkezi konumlarda yer alan, kolay erişim sağlanan ve zengin bir ulaşım ağı ile beslenen bu üniversite kampüsleri kent için yaratıcı bir kamusal ortak alan olabilecekken, herhangi bir kimlik sahibi olmayan, çoğunlukla kent halkına kapalı mekanlar olmuşlardır. Bu çalışma, bahsedilen duruma dikkat çekerek başka kentlerde bu kadar çok sayıda örneği görülmesi zor olan ve trend haline gelen E-5 karayolu aksı üzerine üniversite açma eğilimi üzerine düşünmek ve sorgulamak, bu üniversitelerin kent üniversitesi tanımına ne kadar uyduğu ve ne gibi potansiyelleri olabileceği, kamuya ne kadar açık oldukları, mekansal kurguları ve çevreleriyle ilişkileri, eğitim faaliyeti dışında sosyal ve kültürel açıdan ne kadar aktif oldukları gibi konuları araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda kampüs planlama ve tasarım ilkeleri ile çeşitli üniversiteler tarafından hazırlanmış kampüs tasarım rehberlerinde sıklıkla üzerinde durulan kriterlerden bir kriter seti oluşturulmuştur. Çevre ve kentle ilişki, kente açıklık, ulaşılabilirlik, fonksiyon zenginliği, odak ve çekim noktası, yürünebilirlik, yeşil ve açık alanlar, esneklik, sürdürülebilirlik ve son olarak tasarım kalitesi kriterlerinden oluşan bu kriter setine göre alan çalışması kapsamındaki üniversite kampüsleri incelenerek değerlendirilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde çalışma konusuna giriş yapılmış ve çalışmanın literatür araştırması, amaç, kapsam, hipotez, metodolojisi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde üniversite kavramı ile felsefesine dair çıkarımlardan bahsedilmiş ve üniversitelerin tarihi kronolojik olarak ele alınmıştır. Kıta Avrupası, ABD ve Türkiye'de üniversitelerin tarihsel gelişimi farklı ilerlediği için ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Üçüncü bölümde kampüs tasarım ve planlaması incelenmiş ve Kıta Avrupası, ABD ile Türkiye'de kampüs planlamasının şekillenişi ele alınmıştır. Kampüs tasarım ve planlaması ile alakalı işlevler, süreçler, ilkeler ve kampüs yerleşim sistemleri araştırılmıştır. Dünya genelindeki kampüs tasarım rehberi örnekleri ve kampüs tasarımında üzerinde en çok durulan kriterler irdelenmiştir. Dördüncü bölümde tezin incelediği başlıca konu olan üniversite-kent ilişkisine odaklanılarak kent içi kampüslerin potansiyelleri ve İstanbul'daki planlı ve plansız gelişen üniversite yapıları incelenmiştir. Beşinci bölümdeki alan çalışmasında seçilen örneklerin genel bilgileri ile birlikte vaziyet planları üzerinden kentle ilişkilerini okumaya çalışan mapping çalışmaları ve bir dizi soru ile kampüslerin kamusallık, mekansallık, sosyal ve kültürel aktivite gibi konulardaki durumunun analiz ve dokümante edilmesi amaçlanmıştır. Toplanan veriler ve gözlemlere dayalı analizler Üçüncü bölümde incelenen tasarım, planlama ilkeleri ve kampüs tasarım rehberleri ile master planlarda üzerinde durulan kriterlerin içerisinden kent kampüslerine uygun bulunan bir kriter setine göre değerlendirilmiştir. Altıncı bölümde, elde edilen sonuçlar üzerinden genel bir değerlendirme yapılmıştır. Yüksek potansiyeller barındıran üniversite ve kent ilişkisinin kurulması için üniversitelerin mekansal kaliteleri, farklı bir amaçla inşa edilse bile iyi bir planlama süreciyle üniversitenin ihtiyaçlarını karşılayabilir hale gelmesi ve kentle ortak kullanılabilecek mekanların yeterli kapasitede, iyi tasarlanmış ve herkese açık mekanlar olmasının önemi vurgulanmıştır. Çeşitli etkenler sonucunda sayıları artan üniversiteler ve bilhassa vakıf üniversiteleri özelinde; bu artışın en dramatik örneğini gördüğümüz İstanbul'da; yine bu etkenler sebebiyle kentin genişleme istikametini yönlendirme odaklı planlanan bir aks olan E-5 karayolu üzerinde bulunan kampüsler; mekansal kalite, yeterlilik ve potansiyeller açısından incelenerek mevcut durum görünür hale getirilmeye çalışmıştır.

Özet (Çeviri)

Considering the transformative and socially guiding features of universities, university campuses located on an accessible area of the city are expected to serve these purposes and host some creative activities that change the cities. The fact that the social and cultural spaces within the city universities, which can be considered as urban public spaces, are open to public useage, can be an enriching factor for both the university and the city. A well-planned campus can become a part of the city by using the advantage of accessibility, establishing correct relationships with its surroundings. In cities, such as Istanbul where the urban texture is tight and dense, there are many universities with insufficient areas that are reserved for social, cultural and sports activities that provide education in a parcel where a single building can fit. There are quite a number of city universities that have been converted from structures built for other purposes into universities. While there were examples that were built for purposes such as office, hotel, shopping mall etc. and then without going through serious planning phases transformed into university buildings without spatial quality; there are also qualified university buildings that are built for historical buildings or for another purpose but fulfill the campus function with good planning. While these university campuses, which are centrally located, easily accessible and fed by a rich transportation network, could be a creative public space for the city, they were mostly closed to the city people and had no identity. This study aims to question on the tendency to open university on the city's main road axes, which has become a trend by drawing attention to the mentioned situation, to explore topics such as how much it fits the definition of a city university and what potentials it can have, how open it is to the public, what their relations with their spatial constructs and environment, how socially and culturally active they are. In this context, a set of criteria was created from the campus planning and design principles and the criteria that are frequently emphasized in the campus design guidelines prepared by various universities. These criteria are; relationship with the city/ environment, openness to the city, accessibility, richness of functions, focus/point of attraction, walkability, green/open spaces, flexibility, sustainability and spatial quality of design. According to this set, the university campuses within the scope of the field study were examined and it was tried to measure the suitability and applicability of these criteria for campuses. Due to the difficulty of finding a large area suitable for a campus in the city and the high land costs; it is possible to see very different types of university settlements located in restricted areas in cities. These buildings, which are far removed from the word meaning of the campus and scattered in clusters or singularly in the city, are named as campus / campus without going through the campus design processes mentioned in the previous sections and without complying with certain criteria. Although urban universities are advantageous in terms of transportation, they have to cope with some spatial inadequacies because they are located in limited areas. It is important to what extent these limited spaces on campuses can be used effectively, how useful they can be for students to come together, socialize, create an interdisciplinary sharing and establish rich relations with the city. Urban universities should conduct research on transforming the limited spaces they have into spaces with high spatial quality and multi-purpose uses, and they should transform their existing potential into creative spaces, even if they do not have large spaces. Urban universities; they can integrate with the city and have the quality of a center of attraction by establishing a campus with a high spatial quality with a good planning in the limited area they have, making good use of the common areas and enriching their activities. Some of the buildings that have been transformed into a university structure or settled in a limited area with a good planning, design and organization in the city; in fact, they have the potential to be micro public spaces that have the power to touch the city and trigger creative productions. In order to establish this relationship with high potential, it is extremely important that the spatial qualities of the universities, even if they are built for a different purpose, the buildings can meet the needs of the university with a good planning process, and that the spaces that can be used in common with the city are of sufficient capacity, well-designed and open to everyone. The policy of opening a university in every province has become a way of economic development. In addition, with the legislation on foundation universities, it has become very easy to establish a new foundation university. The uncontrolled increase in the number of universities due to such factors; resulted in a decrease in quality. Although universities, as a place of collective knowledge production, offer us very creative opportunities with all their diversity and different publicity; This shows that as a result of the reasons some of which are mentioned above, universities were affected by this general decline in quality and produced low quality outputs in terms of morphological, urban and spatial characteristics. This study is specific to universities and especially foundation universities, the number of which has increased as a result of all these factors; in Istanbul, where we see the most dramatic example of this increase; campuses located on the E-5 highway, which is an axis planned to direct the expansion direction of the city due to these factors; tried to make the current situation visible by examining them in terms of spatial quality, competence and potentials. Firstly, the subject of the study has been introduced. Also, the review about the previous studies are given and purpose, scope, hypothesis and methodology of this study are explained. In the second part, implications of the concept and philosophy of the university are mentioned and the histories of the universities are discussed chronologically. Continental Europe, the USA and Turkey are examined under separate headings, because of different advance historical development of the universities. In the third chapter, the campus design and planning have been examined shaping of campus planning in Continental Europe, USA and Turkey. Functions, processes, principles and campus layout systems related to campus design and planning are explored. Examples of campus design guidelines around the world and the most emphasized criteria in campus design are examined. In the fourth chapter, by focusing on the main subject of the thesis, the university-city relationship, the potentials of urban campuses and planned and unplanned university structures in Istanbul are probed. In the fifth chapter, the general information of the examples that are selected from field study in used to explain the relationship between city and urban universities analyzed and documented the features of the campuses in terms of as publicity, spatiality, social and cultural activity with mapping studies that try to read the relations with the city using site plans. Analysis based on collected data and observations the design, planning principles and campus design guidelines and master plans examined in the third chapter were evaluated according to a set of criteria found suitable for urban campuses. Lastly, in the sixth chapter, the results that are collected in other chapters is evaluated. In order to establish a better relationship between the city and universities that have high potential for the importance of the spatial quality universities can meet their needs with a good planning process even if it is built for a different purpose. Moreover, this chapter emphasized how the places can be well-designed and open to everyone use.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    410643

    Üniversite yerleşke alanlarında tasarım sorunu, analitik inceleme ve bir öneri

    Design problems of university campus sites, analytical review and a proposal

    BENGİ POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TOLGA ÇİLİNGİR

  2. Tez No

    444708

    Kent içi üniversite kampüslerinde otopark planlaması ve yönetimi: Yıldız Teknik Üniversitesi Merkez Kampüsü Örneği

    Parking planning and management in urban university campuses: The case of Yıldız Technical University Central Campus

    MURAT HÜSEYİN AKYÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    UlaşımYıldız Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA SİNAN YARDIM

  3. Tez No

    732065

    Kampüs içi otopark düzenlemelerinde sürdürülebilir otopark yönetimi

    Sustainable parking lot management in campus parking lot arrangements

    MUHAMMED AYKAN GENÇKAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kamu YönetimiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Ulaştırma Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM SAPLIOĞLU

  4. Tez No

    504291

    Engelli bireyler için erişilebilir üniversite kampüs alanlarının tasarım stratejilerinin geliştirilmesi: İstanbul Teknik Üniversitesi kampüs örneği

    Development of design strategies of accessible university campus areas for disabled people: case study of Istanbul Technical University campus

    BERFU GÜLEY GÖREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE LALE BERKÖZ

  5. Tez No

    855973

    Yağmur suyu yönetiminin peyzaj tasarım sürecine entegrasyonu için kontrol sistemi ve tasarım yöntemi önerisi: İTÜ Ayazağa yerleşkesi örneği

    Control system and design method proposal for the integration of stormwater management into landscape design process: Case study of ITU Ayazağa campus

    NAZİFE TUĞÇE ONUK MADANOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELTEM ERDEM KAYA

Geri Dön