Tıp metinlerinin Türkçeden İngilizceye yapılan çevirilerinde öz çevirilerinin işlevselliği
The textual functionality of translated medical abstracts from Turkish into English
- Tez No: 690695
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE YAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Tıp çevirisi tüm dünyada artan bir ilgiyle akademisyenlerin dikkatini çekmeye başlamıştır. Bunun başlıca nedenleri arasında çeviri hacminin fazla olması ve bu alanda donanımlı çevirmenlere duyulan ihtiyaç yer almaktadır. Bu disiplinlerarası çalışmada, öz çevirilerinin bilginin paylaşılırlığı konusunda doğrudan ilişkisi olup olmadığı irdelenmiş ve tıp alanından yola çıkılarak, öz çevirilerinin bir metin türü olarak akademik yazın dizgesindeki işlevi araştırılmıştır. Bu bağlamda, 2000-2015 yılları arasında tıp dergilerinde yayımlanan bilgiye ulaşma yolu olan tıp literatürü veri tabanı PubMed'de yer alan 12 Türk tıp dergisinden, en eski ve en yeni tarihli olanları olmak üzere, toplam 44 İngilizce ve Türkçe özgün araştırma ve derleme öz metinleri incelenmiştir. Özlerin işlevselliği, bütüncül bir yaklaşım ile metin ve süreç düzeyinde değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda, Türkçeden İngilizceye çevirisi yapılan tıbbi öz metinlerinde terimsel eşdeğerliğin gözetildiği, alan bilgisinin korunduğu ve metinlerin bilgilendirici metin türü olarak hazırlandığı görülmektedir. Ancak çalışmanın yapıldığı 15 yıllık zaman aralığında önemli değişiklikler olduğu tespit edilmiştir. Hem biçimsel, hem de çeviri edimi bağlamında özellikle 2010 yılından sonra tıbbi özlerde çeviriye verilen önemin arttığı, daha titiz bir dil kullanımı olduğu ve özlerin uluslararası tıbbi yazım normlarına ve konvansiyonlarına göre hazırlanmaya başladığı görülmektedir. İşlevsel bir çevirinin bilginin paylaşılırlığı üzerindeki önemli rolü, ilerleyen dönemlerde makalelerin atıf sayısında görülen artış ile de ilişkili bulunmuştur. Sonuç olarak, özler bilgi aktarımında önemli araçlardır ve ana dili İngilizce olmayan ülkelerden yapılan yayınlarda çeviri kritik öneme sahiptir. Öz çevirilerinin akademik çeviri eğitimi alan ve alan bilgisi ve araştırma edincine sahip profesyonel çevirmenler tarafından yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Medical translation has increasingly become a matter of interest for researchers worldwide. This growing interest can be attributed to the increasing demand for medical translation and the unmet need for educated and trained professional translators working in this field. In this interdisciplinary study, the role of translation of medical abstracts implicated in share of knowledge was investigated and the textual functionality of translated medical abstracts as a text type in the academic literary system was examined. A total of 44 English and Turkish original article and review abstracts were obtained from 12 Turkish medical journals indexed in the PubMed database, a specialized biomedical database and gateway for browsing information published in medical journals, between 2000 and 2015. From each journal, two abstracts were retrieved at two different time points. The textual functionality was assessed using a holistic approach at the text and process level. The results showed that translated abstracts were informative text types and harbored terminological equivalence and field knowledge. However, throughout the 15-year study period, major changes were observed for both text format and translation act and, in particular as of 2010, a special care was paid to abstract translation in accordance with the international norms and conventions of medical publishing. The increased number of citations after 2010 also indicated the role of functional translation on share of knowledge. In conclusion, abstracts are valuable tools for knowledge transfer and translation plays a key role in this transfer process in non-English speaking countries. It is recommended that translation of specialized texts should be performed by educated and trained professional translators who have research skills and competencies.
Benzer Tezler
- Tıp metinlerinin çevirisine ilişkin yaklaşımlar ve beklentiler: Bir olgu çalışması
Approaches to and expectations on translated medical texts: A case study
ESRA ÇETİNTAŞ SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mütercim-TercümanlıkOkan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU
- The linguistic problems faced by Turkish scholars in writing for publication
Bilimsel yayın yapma sürecinde Türk akademisyenlerin yaşadığı dilsel sorunlar
BATUHAN SELVİ
Doktora
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACER HANDE UYSAL GÜRDAL
- Tıp El Kitabı (Handbook of Medicine) filolojik inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Başlık çevirisi yok
SEDEF BUĞDAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BAKIRCI
- El-Favâ'idü'l-Hıbriyye Fi't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ (Giriş-inceleme-metin-dizinler)
El-Favâ'idü'l-Hibriyye Fi't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ (Introduction- analysis- text- index)
TUĞBA ÖZYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN DOĞAN
- Gazi TÖMER yabancılar için Türkçe öğretim seti dinleme etkinliklerinin incelenmesi
The analysing of Turkish teaching set about listening activities for foreigners at Gazi TOMER
GÜLŞAH YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH YILMAZ