Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde yasamanın rolü
The role of the legislature in the Turkey's Presidential system
- Tez No: 691493
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF PUSTU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentleşme ve Çevre Sorunları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Türkiye'de 1924 Anayasası'ndan itibaren yasama organının yürütme organı üzerindeki tahakkümünün azaltılması, yürütme organının güçlendirilmesi yönünde bir eğilim benimsenmiştir. 1961 Anayasası ile benimsenen parlamenter hükümet sisteminin aksayan yönlerinin giderilmesi amacıyla; 1971-73 yılında yapılan anayasal değişikliklerle yürütme organı güçlendirilmeye devam edilmiştir. 1982 Anayasası'yla birlikte yürütme organının güçlendirilmesi eğilimi, Cumhurbaşkanlığı makamı üzerinden devam etmiştir. İlk halinde 1982 Anayasası Cumhurbaşkanlığı makamını tarafsız bir konuma koymakla beraber, yürütme organını dengeleyici çok önemli yetkilerle donatmıştır. Ancak parlamenter hükümet sistemi gereği siyaseten Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu devam ettirilmiştir. 2007 yılına gelindiğinde; 1982 Anayasası'nda yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi kararlaştırılmıştır. İlk kez 2014 yılında Cumhurbaşkanı, doğrudan halk tarafından seçilmiştir. Hem Cumhurbaşkanının hem de parlamento ve dolaylı olarak Bakanlar Kurulu üyelerinin halk tarafından seçilmesi, çifte meşruiyet sorunsalını doğurmuştur. 2014 yılından itibaren Türkiye'de, Anayasa'da parlamenter hükümet sistemi benimsenmesine rağmen fiili olarak hükümet sisteminin yarı-başkanlık sistemine yaklaştığı gözlemlenmiştir. Nitekim 21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun referandum ile kabul edilmesi neticesinde yasama ve yürütme organları arasındaki çifte meşruiyet hali sonlandırılmıştır. 1982 Anayasa'sında yapılan değişiklikler neticesinde yasama erki ve özellikle de yürütme erki baştan aşağı değişime uğramıştır. Yürütme kanadının aktif tarafını oluşturan Bakanlar Kurulu kaldırılmıştır. Parlamenter hükümet sistemi, yerini Türkiye'ye özgü başkanlık sistemiyle benzer yönlere sahip ve literatürde“Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi”olarak adlandırılan, Cumhurbaşkanlığı makamının güçlendirildiği bir hükümet sistemine bırakmıştır. Yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkiler, yasama organının değişen yapısı ile yasama organının yeni hükümet sistemi içindeki konumu açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada 1921 Anayasasından günümüze yasama organının geçirdiği dönüşüme ve yürütme organı ile arasındaki ilişkilerin gelişimine yer verilmiş, mevcut konumu incelenmiştir. Yeni hükümet sisteminin beraberinde getirdiği değişikliklere ve sisteme ilişkin doktrinde yer alan olumlu ve olumsuz görüşlere değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
Since the 1924 Constitution was adopted a trend towards strengthing of the executive branch to reducing the dominance of the legislature over the executive branch in Turkey. With the constitutional amendments made in 1971-73, the executive body continued to be strengthened in order to eliminate the defects in the parliamentary government system adopted by the 1961 Constitution. With the 1982 Constitution, the tendency to strengthen the executive body continued through the Presidency. By 2007, with the amendment made in the 1982 Constitution, it was decided that the President would be elected by the people. The President is elected directly by the people for the first time in 2014. Aftermath, the popular election of both the President of the Republic, members of the parliament and indirectly the Council of Ministers has raised the problem of double legitimacy. Since 2014 in Turkey, despite the adoption of a parliamentary system of government in the Constitution de facto semi-presidential system of government system it has been observed approaching. Indeed, dated 01.21.2017 and numbered 6771 Constitution of the Republic of Turkey in the adoption by referendum of the Law Amending the result was terminated dual legitimacy between the executive and legislative branches of state. Parliamentary system of government to replace the presidential system with the literature and with similar direction,“the presidential system of government”that the strengthening of the so-called presidential authority to Turkey was replaced by a specific system of government. In the study, it is tried to explain the relations between the legislative and executive branches in the new government system and the changing structure of the legislature in the new government system. In addition, the transformation of the legislative body since the 1921 Constitution and the development of its relations with the executive body has been included and its current position has been examined. The changes brought along with the new government system and the positive and negative opinions about the system in the doctrine were mentioned.
Benzer Tezler
- Kuvvetler ayrılığı gölgesinde demokrasi yanılsaması
Democracy illusion in the shadow of the separation of powers
EZGİ ÇALDIRAN
Doktora
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN
- Yürütmenin yasamayı fesih yetkisi
Dissolve right of executive over legislative
EGEMEN KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukÇankaya ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM DURAN UZUN
- Kuvvetler ayrılığı bağlamında hükümet sistemlerine göre yasamanın yürütmeyi denetim mekanizmaları
Legislative control mechanisms of the executive according to government systems in the context of separation of powers
HATİCE KÜBRA ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiSelçuk ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞAHİN
- Başkanlık sistemleri ile Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde devlet başkanlarının yasama ve yürütme ile ilişkileri
Presidential systems and relations of heads of state with the legislative and executive in the Presidential system of government
GÖKHAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerNecmettin Erbakan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RECEP KAHRAMAN
- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde TBMM'nin yeri ve önemi
The place and importance of the Turkish Grand National Assembly in the Presidential Government System
ÖMER SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE KAAN KAYNAR