Kayıt dışı ekonominin neden olduğu vergi kaybı ile mücadelede kartlı ödeme sistemlerinin rolü
The role of card payment systems in combating tax loss caused by the informal economy
- Tez No: 692804
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZKAN ZÜLFÜOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Kayıt Dışı Ekonomi, Vergi Kaybı, Vergi Geliri, Kredi Kartı, Banka Kartı, KDV, Informal Economy, Tax Loss, Tax Revenue, Credit Card, Debit Card, VAT
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mali İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Kayıt dışı ekonomi ve vergi kaybı günümüzde ülkelerin tamamı için kronik bir sorun haline gelmiştir. Türkiye ekonomisi için kayıt dışı ekonomi ve sebep olduğu vergi kaybı büyük bir yük oluşturmaktadır. Kartlı ödeme sistemlerinin, söz konusu kronik sorunların çözümü için etkili bir araç olduğu düşünülmektedir. Her geçen gün kullanım hacmi artan kartlı ödeme sistemleri, enflasyonu düşürmesi/baskılaması, istihdamı arttırması, kayıt dışı ekonomiyi azaltması, vergi kayıplarını önleyerek kamu gelirlerinin artmasını sağlaması gibi ülke ekonomisine birçok olumlu katkısı bulunmaktadır. Çalışmada, kayıt dışı ekonomi kavramı detaylı olarak ele alınarak sebep olduğu vergi kaybına değinilmektedir. Kartlı ödeme sistemlerinin kayıt dışı ekonomi ve vergi kaybı üzerindeki etkileri kuramsal çerçevede incelenmiştir. Kartlı ödeme sistemleri ile yapılan tüm işlemlerin belgelendiriliyor olması nedeni ile vergi gelirlerinin ve dolayısıyla kamu gelirlerinin artmasını sağlamaktadır. Kartlı ödeme sistemlerinin kullanım alanları üzerine yapılan incelemede hanehalkı tüketim harcamalarında önemli bir hacme sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu sebeple çalışmanın analiz bölümünde kartlı ödeme sistemlerinin harcamalar üzerinden alınan vergilerden olan KDV ile ilişkisi ele alınmıştır. Kartlı ödeme sistemleri ile KDV tahsilatı arasındaki ilişkinin analizi için Türkiye'nin 2012:1-2021:1 yıllarına ait çeyrek dönemlik verilerden faydalanılmıştır. Seriler arasındaki ilişki ARDL Sınır Testi ile test edilmeye çalışılmıştır. Analiz sonuçlarına göre kart kullanımının, banka kartı alışveriş tutarının aktif banka kartı sayısına oranında meydana gelen yüzde 1'lik bir artışın KDV gelirlerinde yaklaşık yüzde 0.8, kredi kartı alışveriş tutarının aktif kredi kartı sayısına oranında meydana gelen yüzde 1'lik bir artış KDV gelirlerinde yaklaşık yüzde 1.9 artışa sebep olmaktadır.
Özet (Çeviri)
The informal economy and tax loss is a current and chronic problem for all countries. The informal economy and the tax loss it generates constitute a major burden for the Turkish economy. Card payment systems are considered to be an effective tool for resolving these chronic problems. Card payment systems, the use of which is increasing in volume day by day, make numerous positive contributions to the country's economy such as reducing / suppressing inflation, increasing employment, reducing the informal economy, preventing tax losses and increasing public revenues. The concept of the informal economy and the tax loss it causes is discussed in detail in the study. The effect of card payment systems on the informal economy and tax loss is examined in a theoretical framework. Since all transactions made with card payment systems are documented, tax revenues and thus public revenues increase. An examination of the usage areas of card payment systems revealed that household consumption expenditures make up a significant volume. Therefore, the relationship of card payment systems with VAT, which is one of the taxes applied on expenditures, is discussed in the analysis part of the study. The quarterly data of Turkey for the years 2012:1-2021:1 were used to analyze the relationship between card payment systems and VAT collection. The relationship between the series was tested with the ARDL Boundary Test. The results of the analysis indicated that a 1% increase in the ratio of card usage with the ratio of debit card shopping amounts to the number of active debit cards corresponded to approximately 0.8 percent in VAT revenues, while a 1% increase in the ratio of credit card shopping amounts to the number of active credit cards corresponded to an approximate increase of 1.9 percent in VAT revenues.
Benzer Tezler
- Kayıtdışı ekonomi ile mücadelede harcama eksenli önlemler
Expense based precautions the fight against informal economy
BURÇİN BOZDOĞANOĞLU
- Kayıt dışı istihdamla mücadele kamu politika ve stratejileri
Public policies and strategies for fighting unregistered employment
MEHMET TEKİNARSLAN
Doktora
Türkçe
2011
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYYUP GÜNAY İSBİR
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Kayıt dışı kadın istihdamı ve vergi kaybı
Unregistered female employment and tax loss
ŞÜHEDA SARI ÇETİNGÖR