Retranslation and cultural transfer: The comparative analysis of the Turkish and French translations of Chinua Achebe's Things Fall Apart within the framework of Aixela's translation strategies
Yeniden çeviri ve kültürel aktarım: Chinua Achebe'nin Things Fall Apart eserinin Türkçe ve Fransızca çevirileri üzerine Aixela'nın çeviri stratejileri çerçevesinde karşılaştırmalı bir inceleme
- Tez No: 695178
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FATMA BÜŞRA SÜVERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu çalışma, Aixela'nın Kültüre Özgü Ögelerin (CSI) çeviri stratejileri çerçevesinde yeniden çevirinin kültür aktarımı üzerindeki rolünü gözlemlemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda postkolonyal literatürün önemli bir eseri olan ve ilk kez 1958'de yayımlanan Chinua Achebe'nin Things Fall Apart adlı eser çalışmamızın odak noktası olmuştur. Anjel Selveroğlu'nun ilk Türkçe çevirisi 1983'te yayımlanan Ruhum Yeniden Doğacak, ikinci Türkçe çevirisi ise Nazan Arıbaş'ın 2007'de yayımlanan Parçalanma olarak bilinmektedir. Öte yandan, 1966 yılında Michel Ligny tarafından Le Monde s'effondre ve 2013 yılında Pierre Girard tarafından Tout s'effondre başlıklı iki Fransızca çeviri de incelenmiştir. Aixela'nın CSI'lerin çeviri stratejileri (1996) ve Antoine Berman'ın Yeniden Çeviri Savı, bu tezin kuramsal çerçevesini oluşturmaktadır ve kültürel unsurların çevirisini incelemek için gerekli araçları sağlamıştır. Yeniden Çeviri Savı, Things Fall Apart'ın yeniden çevirilerinde kültürel unsurların kaynak metne daha yakın çevrilmiş olmasını öngörmektedir. Türkçe ve Fransızca çevirmenlerin kullandığı temel stratejiler kültürel aktarım bağlamında değerlendirilmiştir. Yapılan inceleme, ikinci çevirmen olan Erbil'in“koruma”kategorisine ait daha fazla strateji kullandığını, dolayısıyla eserin Türkçe yeniden çevirisinde Berman'ın Yeniden Çeviri Savı'nın doğrulandığını göstermiştir. Ancak bu sav, Fransızca yeniden çeviride doğrulanmamıştır. Zira, eseri ilk kez Fransızcaya çeviren tercüman Ligny, Yeniden Çeviri Savı'na göre beklenenin aksine, ikinci tercüman Girard'dan daha fazla“koruma”stratejisine başvurmuştur. Aynı zamanda bu çalışma kültürel unsurların aktarımının, sömürgeleştirilmiş ulusların gerçek kimliğini farklı bir dilde ortaya koymalarına aracılık ettiğini, dolayısıyla Things Fall Apart kitabının bu bağlamda önemli olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to observe the role of retranslation on cultural transfer, its advantages and inconvenients within the framework of Aixela's Culture-Specific Items (CSI) translation strategies. To achieve our primary and prominent objective, the focal point of our study is the book called Things Fall Apart of Chinua Achebe first published in 1958 which is a great reference of postcolonial literature. The first Turkish translation of Anjel Selveroğlu is known as Ruhum Yeniden Doğacak published in 1983 and the second Turkish version Parçalanma by Nazan Arıbaş, published in 2007. On the other side, two French translations, the first entitled Le Monde s'effondre by Michel Ligny in 1966 and the second Tout s'effondre by Pierre Girard in 2013 have also been analyzed. Aixela's translation strategies of CSIs (1996) and Antoine Berman's Retranslation Hypothesis constituted the theoretical framework of this thesis and gave us necessary tools to analyze the translation of cultural elements. The Retranslation Hypothesis helped us to verify if retranslations or the latter written versions of Things Fall Apart are translated closer to the source text. Through this study, it is essential to note that the transfer of cultural elements is a mean to establish the reality and to identify the real identity of the colonized nations in a different language, thus the book Things Fall Apart. The main strategies used by the Turkish and French translators are evaluated in the cultural transference context. Through the analysis that we have done, we remarked that Berman's Retranslation Hypothesis has been verified in the second Turkish translation where the translator Erbil has applied more strategies from Conservation category. However, this hypothesis has not been verified in the second French translation. Indeed, the first French translator Ligny has adopted more Conservation strategies than the second translator Girard, contrary to what could be expected according to the Retranslation Hypothesis.
Benzer Tezler
- An analytical study on the migration of Sartrean existentialism into Turkey through translation
Sartre varoluşçuluğunun Türkiye yolculuğu üzerine analitik bir çalışma
AYŞENAZ KOŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
FelsefeBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT KARANTAY
- Cultural and literary transfer through translations of popular literature: Turkish translations of Stephen King's fiction in the socio-cultural context of the 1980s
Popüler edebiyat çevirileri aracılığıyla kültürel ve edebi aktarım: 1980'lerin sosyo-kültürel bağlamında Stephen King romanlarının Türkçe çevirileri
DUDU BAL ÖZBEK
Doktora
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkGazi Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ
- The transfer of religious themes and allusions in the Turkish retranslations of The Waste Land
Çorak Ülke şiirinin Türkçe yeniden çevirilerinde dinî temaların ve göndermelerin aktarımı
GÜL ÜLKER GÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU AKBATUR
- Retranslation and visibility of the translator: Analysis of Turkish translations of Jack London's The Call of the Wild within the framework of Venuti's Invisibility Theory
Yeniden çeviri ve çevirmenin görünürlüğü: Jack London'un The Call of the Wild eserinin Türkçe çevirilerinin Venuti'nin Görünmezlik Kuramı çerçevesinde analizi
BURCU URAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA BÜŞRA SÜVERDEM
- Çeviri çocuk edebiyatı, yeniden çeviri ve ideoloji: Türkçede James Matthew Barrie'nin Peter Pan and Wendy çevirileri
Translated children's literature, retranslation and ideology: The translations of Peter Pan and Wendy by James Matthew Barrie in Turkish
MUAZZEZ BEHRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU